Từng được Shark Việt đầu tư, Startup đi bộ dưới đáy biển Phú Quốc từ chối 1 triệu USD của Shark Bình và Shark Hưng, định giá công ty cao nhất từ đầu mùa 4 Shark Tank

Lê Quang Duy - Nhà sáng lập và điều hành công ty cổ phần và đầu tư Namaste, chuyên cung cấp dịch vụ đi bộ dưới đáy biển tại Phú Quốc mang thương hiệu Seawalker lên Shark Tank gọi vốn. Theo chia sẻ của anh Quang Duy, Seawalker là đơn vị được cấp chứng nhận đủ điều kiện cho bộ môn đi bộ dưới đáy biển, cũng là đơn vị duy nhất tại Việt Nam cho đến thời điểm này sở hữu công viên san hô được Hiệp hội kỷ lục gia Việt Nam trao chứng nhận vào ngày 3/1/2020.

Nhà sáng lập Seawalker cho biết thêm, trong lần đầu tiên lặn xuống đáy biển, anh đã bị choáng ngợp trước vẻ đẹp của đại dương. Từ đó, anh lóe lên ý tưởng đưa người không biết bơi xuống đáy biển và nhìn thấy quan cảnh này. "Công nghệ sea walker là câu trả lời tuyệt vời cho ý tưởng đó" – anh Quang Duy nói.

Khi đã có công nghệ, anh đã đi khắp các vùng biển để tìm nơi phù hợp và triển khai thực hiện thì lại phát hiện 1 điều: hiện tượng El-Nino đã làm nhiệt độ nước biển gia tăng, sinh ra hiện tượng tẩy trắng san hô trên khắp các vùng biển Việt Nam, đặc biệt là Phú Quốc. Vì vậy, anh đã quyết tâm biến đam mê thành sứ mệnh khôi phục môi trường biển thông qua con đường kinh doanh.

Tháng 1/2018, Seawalker đã ra mắt cơ sở đầu tiên - Tàu Sea World với mô hình đi bộ dưới đáy biển để tham quan công viên san hô. Công viên này rộng 1 hecta với 200 loại san hô và hàng trăm loài cá. Nhà sáng lập Seawalker ước tính, đến nay doanh nghiệp đã phục vụ hơn 30 ngàn du khách, mang về doanh thu 20 tỷ và lợi nhuận 4 tỷ, đặc biệt Seawalker có vườn ươm san hô với khoảng 9.000 m2. Doanh nghiệp cũng đang triển khai cơ sở 2 là du thuyền Nautilus, là một tổ hợp vui chơi giải trí trên biển, như một dạng công viên nổi. Du thuyền này sẽ được đưa vào phục vụ du khách vào quý 3 năm 2021. Theo đó, anh Quang Duy đến Shark Tank Việt Nam để kêu gọi 1 triệu USD cho 7% cổ phần với kỳ vọng "các Shark đồng hành với chúng tôi khôi phục thêm 40 hecta để nhân giống san hô và khôi phục các vùng biển khác tại Phú Quốc".

Với con số gọi vốn 1 triệu USD cho 7%, anh Quang Duy đang định giá công ty mình hơn 300 tỷ. Shark Bình cho rằng đây là mức định giá chào cao nhất từ đầu mùa 4 đến nay.

Được biết 40 hecta đất biển mà Seawalker đang muốn khai thác chỉ mới "có chủ trương", Shark Hưng cho rằng, startup phải được tỉnh cho nghiên cứu, lập dự án ở khu vực đó, với diện tích như vậy,… "nên chưa chắc bạn đã là chủ đầu tư" – Shark Hưng phân tích. Tuy nhiên, Shark Hưng đánh giá cao mô hình này của Seawalker và hỏi thêm về tổng mức đầu tư mà anh Quang Duy đã bỏ vào dự án này.

Nhà sáng lập Seawalker cho biết, anh đã đăng ký dự án là 64 tỷ với tỉnh Kiên Giang, đã đầu tư 90 tỷ, bao gồm 70 tỷ vốn chủ sở hữu và 20 tỷ vay vốn. Anh cho biết thêm, doanh số trong 3 tháng gần nhất là 8 tỷ, 1 năm được 30 tỷ, lợi nhuận khoảng 20%. 

Shark Hưng tính toán bài toán tài chính nếu các Shark đầu tư vào theo định giá doanh nghiệp của startup: "1 năm được 30 tỷ, lợi nhuận được 6 tỷ. 10 năm là 60 tỷ, 50 năm mới được 300 tỷ. Nếu chiết khấu dòng tiền về hiện tại thì 100 năm mới thu về được cái mức giá trị doanh nghiệp bây giờ là 300 tỷ".

Anh Duy không đồng tình với cách phân tích này, cho rằng Shark Hưng mới chỉ tính có 1 cơ sở.

"Nguyên tắc như thế này. Người ta tính là tính 1 cơ sở hiện giờ, khi người ta đầu tư tiền vào thì phải được hưởng lợi ở cái tương lai. Chính vì thế mà mình định giá công ty mà cao quá thì người ta sẽ không vào. Anh nghĩ là em phải tính toán lại. Em định giá cao như thế này thì đấy là một cái bất lợi" – Shark Phú giải thích. Shark Louis và Shark Bình cũng cho rằng, startup có thể định giá cao trừ khi có sản phẩm độc quyền đặc biệt và "cái độc quyền đặc biệt này phải sinh ra siêu lợi nhuận".

Rất khuyến khích ý tưởng bảo vệ môi trường nhưng Shark Liên cho rằng, cách làm của anh Duy chưa đúng. Vì vậy, Shark hỏi thêm anh Duy về việc vừa cho du khách đi bộ ngắm san hô, vừa bảo vệ mà không tác động đến cuộc sống của loài sinh vật này.

Trả lời Shark Liên, anh Duy cho biết, thời gian trải nghiệm dịch vụ tối đa cho 1 khách là từ 15-20 phút. Mỗi ngày chỉ cho phép từ 120 – 150 người tham quan để đảm bảo sự ổn định cho môi trường biển. Khách tham quan sẽ có một huấn luyện viên đi kèm, ngoài dẫn dắt và bảo vệ, huấn luyện viên có trách nhiệm để khách không chạm vào san hô. Ngoài ra, mỗi một cơ sở chỉ hoạt động 6 tháng, 6 tháng còn lại là thời gian để thiên nhiên phục hồi và phát triển. "Khi nhìn thấy những đàn cá con, những sinh vật biển theo nhau về trú ngụ trong các rặng san hô mà chúng tôi khôi phục được, chúng tôi rất cảm động và sung sướng. Đó là động lực lớn lao giúp chúng tôi vượt qua tất cả những khó khăn trở ngại, thậm chí đến mức khắc nghiệt của đại đương để thực hiện dự án này. Và đây là sứ mệnh của tôi, tôi sẽ thực hiện nó bằng bất cứ giá nào" – anh Quang Duy bộc bạch. 

"Chị luôn luôn bảo vệ những người có lý tưởng sống, em đang có lý tưởng sống tốt, đang có 1.000 nhà khoa học tại Đức chuyên nghiên cứu về môi trường, nếu cần thiết, chị sẽ mời em sang Đức để nghe người ta nói. Còn mình đang tưởng mình đang cứu thế giới nhưng không phải đâu" – Shark Liên nhận xét về Seawalker. Shark cũng kết luận mình không đầu tư vào startup này.

Với nhận xét của Shark Liên, anh Duy giải thích, anh đến đây để cần các Shark đồng hành trong việc kêu gọi mọi người phục hồi vùng biển. Còn tiền không phải là mục tiêu tiên quyết. 

Là một nhà đầu tư hướng đến đầu tư vững bền, đầu tư tác động, đầu tư trách nhiệm, Shark Louis nhìn thấy đây là một loại hình phù hợp nhưng startup "phải chứng minh thương vụ này kiếm được tiền, em kinh doanh như thế nào".

Quang Duy cho biết, hiện chi phí cho dịch vụ đi bộ dưới đáy biển ở Phú Quốc trong 20 phút là 950.000 VNĐ. Ngoài ra còn các dịch vụ phụ kèm. Một ngày cơ sở 1 phục vụ được 120 – 150 khách. Cơ sở 2 tăng dung lượng lên, đạt từ 320 – 400 khách. Biên lợi nhuận gia tăng tối thiểu là 20%. 

Shark Louis tiếp tục đánh giá đây mà mô hình rất hay, nhưng sau khi phân tích SWOT, Shark nhận thấy mô hình kinh doanh chưa phù hợp lắm trong thời điểm này và định giá hơi cao. Chính vì vậy, Shark Louis cũng từ chối đầu tư nhưng bày tỏ "hy vọng bạn có thể liên lạc sau này, quỹ đầu tư của tôi có thể tiếp cận bạn khi mà bạn phát triển mạnh mẽ hơn".

Không thuộc mô hình kinh doanh và hệ sinh thái của mình nên Shark Phú cũng quyết định không đầu tư.

Shark Hưng tiếp tục có những đánh giá tốt về mô hình này, một mô hình kinh doanh bền vững. Startup vừa giúp bảo vệ, bảo tồn san hô, vừa kết hợp để khai thác du lịch. Nhưng Shark Hưng vẫn còn băn khoăn về việc quản trị của nhà sáng lập: "Tức là bạn rất đam mê, rất nhiệt huyết nhưng con số của bạn nó chưa nằm trong đầu của bạn. Giống như là cứ làm tới đâu hay tới đó. Nếu như tính giá trị góp vốn thì tôi sẽ góp vốn với bạn theo hình thức chơi fair (công bằng)". Vì vậy, Shark Hưng đề nghị 1 triệu USD đổi lấy 25% cổ phần và "20 tỷ kia chúng ta cùng nợ".

Trái ngược quan điểm ngược với Shark Liên, Shark Bình nhận định đây là mô hình kinh doanh bền vững, thậm chí còn bảo vệ môi trường, "bởi vì chúng ta còn xây dựng, khai thác đồng thời tái đầu tư lại cho môi trường. Tôi đánh giá cao mô hình kinh doanh của bạn"; "bản chất mô hình kinh doanh của bạn là mô hình theme park, nghĩa là công viên chủ đề, nghĩa là công viên chủ đề dưới biển, không khác gì Vinpearls Safari Phú Quốc". "Giống Hanuama Bay ở Hawaii" – Shark Louis chia sẻ thêm.

Shark Bình đề nghị 1 triệu USD cho 20% cổ phần.

Tuy nhiên, Shark Bình cho rằng startup có 1 số điểm yếu như: mức định giá này quá cao so với mô hình kinh doanh theme park ở trên thế giới. Theo Shark tính toán thì con số định giá hợp lý sẽ rơi vào 70 tỷ, gấp 13,36 lần lợi nhuận năm. Điểm yếu thứ 2 ngành du lịch đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid, chưa biết khi nào sẽ thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng này. Hơn thế, theo như anh Duy nói thì doanh nghiệp chỉ kinh doanh 6 tháng, 6 tháng để phục hồi san hô.

Quang Duy liền giải thích, trên biển sẽ chịu 2 mặt gió, nên công viên san hô có 2 nơi. Vùng mặt nam khi thác được 6 tháng thì sẽ chuyển qua vùng mặt bắc. Con tàu sẽ di chuyển qua lại giữa 2 nơi này.

Trước giải thích đầy thuyết phục của startup, Shark Bình liền đề nghị 1 triệu USD cho 20% cổ phần.

Trao đổi với Shark Bình, Seawalker đề nghị 1 triệu USD cho 21% cổ phần và discount 67% so với định giá hiện tại, thêm điều kiện là khi Shark exit (thoái vốn), startup được quyền mua ưu tiên với discount 50% so với giá trị tại thời điểm exit. 

Shark Bình cân nhắc và đưa ra một đề nghị mới: 1 triệu USD cho 21% cổ phần và discount 25% giá trị so với định giá tại thời điểm đó..

"25% thì quá hẹp cho em" – anh Duy nói.

"Tôi đồng ý mức chiết khấu 50% sau 3 năm. Thế nhưng nếu sau 5 năm mà không bảo tồn được vốn mà bạn làm cho giá trị công ty bị tụt xuống thì bạn có trách nhiệm mua lại vốn góp của tôi với mức giá 15% 1 năm" – Shark Hưng đưa thêm một đề nghị mới. Tuy nhiên, nhà sáng lập Seawalker và Shark Hưng không thống nhất được với nhau các điều kiện mới này.

Lúc này, chỉ còn một mình Shark Bình nên startup đưa ra đề nghị: 1 triệu USD cho 14% cổ phần, bỏ tất cả các điều kiện khác.  

Shark Bình không đồng ý, startup lập tức nâng lên mức 15% nhưng Shark Bình kiên quyết số cổ phần ít nhất phải 18%. 

Không tìm được sự đồng thuận chung về mức định giá công ty, anh Quang Duy đã từ chối đề nghị này của Shark Bình.

Thực ra, Quang Duy đã từng nhận vốn đầu tư của Intracom thuộc công ty của Shark Việt vào năm 2020, giá trị thương vụ không được tiết lộ. Lê Quang Duy – Giám đốc Seaworld cho biết: “Chúng tôi đã tìm hiểu rất nhiều nhà đầu tư và cảm thấy rất nể phục tâm và tầm của Shark Nguyễn Thanh Việt – Chủ tịch HĐQT Intracom. Có sự trợ lực của Intracom và Shark Nguyễn Thanh Việt, Seaworld sẽ tiếp tục bảo tồn và mở rộng quần thể công viên san hô, tăng thêm cơ sở để mở rộng thị trường, đầu tư thêm trang thiết bị, tàu du lịch chuyên dụng để phục vụ du khách, gia tăng thêm các loại hình dịch vụ vui chơi giải trí trên biển khác tích hợp vào các cơ sở dịch vụ đang, sẽ khai thác”.

Ông Nguyễn Thanh Việt – Chủ tịch HĐQT Intracom cho biết: “Việc bắt tay giữa Intracom và Seaworld không chỉ mang giá trị kinh doanh đơn thuần mà còn kiến tạo cho du khách một trải nghiệm khó quên, giúp du khách cảm nhận và hiểu biết nhiều hơn về một thế giới cần được bảo vệ. Đồng thời, tạo nhiều phúc lợi cho cộng đồng địa phương và cơ hội cho tầng lớp lao động phổ thông - ngư dân làm du lịch; tái tạo hệ sinh thái biển qua đó bảo vệ và làm giàu tài nguyên biển. Chúng tôi kỳ vọng tâm huyết của cả đội ngũ sẽ đạt được kết quả khả quan cả trong vấn đề phát triển kinh tế lẫn bảo vệ môi trường”.