Tắc tuyến đường thủy Quốc gia vì vướng 500m mặt bằng

Hợp phần nâng cấp các tuyến đường thủy hành lang quan trọng của phía Bắc, phía Nam thuộc Dự án phát triển cơ sở hạ tầng giao thông phía Bắc (WB 6) và Đồng bằng sông Cửu Long (WB 5) dù sắp đến thời hạn phải hoàn thành, nhưng vẫn gặp nhiều vướng mắc do mặt bằng.

WB6 chờ… 500 mở Hải Phòng

Hợp phần cải tạo, nâng cấp 280km đường thủy thuộc tuyến hành lang đường thủy số 1 Việt Trì - Hà Nội - Quảng Ninh là hạng mục quan trọng của Dự án WB6, có ý nghĩa thúc đẩy phát triển vận tải thủy nội địa ở phía Bắc. Bắt đầu thi công thực tế từ năm 2011-2012 đến nay, 13/14 gói thầu trên toàn tuyến đã hoàn thành, riêng chỉ còn 500m trên tuyến sông Kinh Thầy (thuộc địa phận xã An Sơn, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng; là khu vực bãi nghiền, chuyền tải đá xuống các phương tiện thủy và cần được cắt cong, nạo vét luồng) vẫn chưa hoàn thành GPMB.

Mốc thời gian đã được gia hạn để hoàn thành gói thầu này là 31/5/2016 chắc chắn không còn kịp bởi thời gian mà địa phương dự kiến bàn giao mặt bằng vào ngày 10/5/2016 không thực hiện được, trong khi cần ít nhất một tháng gấp rút thi công mới có thể hoàn thành. Điều này không chỉ làm chậm tiến độ toàn dự án mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động vận tải trên tuyến và mục tiêu dự án.

Ông Dương Thanh Hưng, Phó tổng giám đốc Ban Quản lý (BQL) các dự án đường thủy cho biết, các gói thầu của dự án WB 6 duy nhất còn 500m trên bị chậm tiến độ. “Trước đây, chính quyền huyện Thủy Nguyên đã phê duyệt phương án GPMB , kinh phí đã được Ban chuyển về cho địa phương. Tuy nhiên, sau đó, thành phố lại yêu cầu thẩm định lại phương án, dự toán, nên đến giờ huyện vẫn chưa thực hiện xong”, ông Hưng cho biết nguyên nhân chậm trễ mặt bằng.

Cũng theo ông Hưng, Ban đã làm việc với chính quyền huyện ít nhất 5 lần, Ngân hàng Thế giới và Bộ GTVT cũng đã có văn bản đề nghị UBND TP Hải Phòng đẩy nhanh tiến độ GPMB. Thực tế, địa phương từng vài lần dự kiến thời điểm bàn giao mặt bằng, nhưng lại trễ hẹn. Gần nhất là thời điểm 10/5, nhưng lại tiếp tục… trễ hẹn.

Về phía nhà thầu, ông Nguyễn Quang Hậu, Trưởng phòng Kỹ thuật Công ty CP Xây dựng Minh Anh cho biết, hợp đồng thi công gói thầu trên được ký từ năm 2012, gồm hơn chục điểm cải tạo, nạo vét. Đến nay, chỉ còn duy nhất đoạn qua xã An Sơn là chưa thể thi công. Việc chậm trễ bàn giao mặt bằng khiến nhà thầu chịu thêm chi phí phát sinh, ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất kinh doanh.

WB 5 thiếu vốn

Theo BQL các dự án đường thủy, dự án WB5 với kế hoạch cải tạo nâng cấp 253km hành lang đường thủy số 2 xuyên Đồng Tháp Mười - Tứ Giác Long Xuyên và 103km hành lang đường thủy số 3 duyên hải phía Nam hiện cũng bị chậm tiến độ do thiếu mặt bằng (thời hạn hoàn thành theo kế hoạch là 30/6/2016). Khó khăn lớn nhất là thiếu nguồn vốn đối ứng trong nước để hỗ trợ, đền bù GPMB. Cụ thể, đến hết năm 2014, phần vốn đối ứng cấp từ ngân sách cho dự án này còn thiếu 51 tỷ đồng, trong khi kế hoạch giao vốn cho năm 2016 chỉ là 8 tỷ đồng.

Ông Dương Thanh Hưng cũng cho biết, việc triển khai GPMB tại một số địa phương đang gặp khó khăn. Đơn cử trên tuyến hành lang số 2 còn 370.000 m3 nạo vét thuộc huyện Bình Chánh, TP HCM. Thành phố đã ứng tiền cho dự án để thực hiện GPMB nhưng đến nay mới bàn giao được 59/277 hộ. Hiện chưa thể thi công do phần cây trồng chưa được đền bù, diện tích được bàn giao rải rác, không theo tuyến.

Tại một số địa bàn khác, như tỉnh Bạc Liêu, Long An, một số trường hợp hộ gia đình đã được hỗ trợ, đền bù GPMB nhưng vẫn cản trở với lý do sợ thi công sẽ gây ra sạt lở đất, ảnh hưởng đến nhà cửa ven sông. Tới đây, BQL các dự án đường thủy sẽ đề nghị các địa phương hỗ trợ bảo vệ thi công đảm bảo tiến độ dự án.

Có thời điểm chúng tôi tập trung toàn bộ thiết bị, tăng cường nhân lực để thi công toàn bộ cụm điểm công trình. Sau đó nằm chờ vài tháng, khiến phát sinh các chi phí trông giữ, vận chuyển thiết bị. Khi có mặt bằng cần khoảng 2-3 tháng để hoàn thành cắt cong, nạo vét luồng chạy tàu đoạn qua xã An Sơn”.Ông Nguyễn Quang Hậu, Trưởng phòng Kỹ thuậtCông ty CP xây dựng Minh Anh