"Cần xem xét lại thời hạn giải ngân, lãi suất"

Việc gói tín dụng 30.000 tỷ đồng sẽ kết thúc giải ngân vào ngày 1-6-2016 và sau thời điểm này, lãi suất khoản vay chưa giải ngân sẽ áp dụng theo lãi suất thương mại theo thỏa thuận hiện đang được dư luận hết sức quan tâm. Xin cho biết nhận định về vấn đề này?

Đối tượng gặp vướng mắc liên quan đến việc giải ngân gói 30.000 tỷ đồng chủ yếu là người tiêu dùng. Hầu hết họ đều lo lắng và có nhiều thắc mắc rằng NHNN đưa ra gói 30.000 tỷ đồng, nếu xác định đó là gói tín dụng ưu đãi thì tại sao không thực hiện trọn vẹn mà lại có sự giới hạn (như giới hạn về thời gian, lãi suất ưu đãi), điều này không phản ánh được thực tế sự chuyển động của dòng chảy nhà ở xã hội.

Thứ hai, chính sách này thiếu tính nhất quán, điều này tác động đến tâm lý tiêu dùng. Không chỉ tạo cho người dân tâm lý mình bị thiệt thòi mà nó còn làm cho họ thấy thiếu tin tưởng vào chính sách có tính đặc thù của Nhà nước đối với các đối tượng trong xã hội.

Có lẽ, NHNN nên xem xét lại về việc áp dụng thời hạn và lãi suất của gói tín dụng này. Bên cạnh đó, trong một phát biểu trước đây, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã cho biết, nếu hết nguồn gói 30.000 tỷ đồng thì Nhà nước sẽ có những gói tín dụng hỗ trợ nhà ở khác, đấy là mục tiêu của việc thực hiện hiện chính sách nhà ở xã hội. Mục tiêu là không chỉ dừng lại ở gói 30.000 tỷ này. Chúng tôi cho rằng đó là hướng đi đúng, tạo ra niềm tin lớn cho xã hội.

Ngoài ra, trong quan hệ tín dụng thông thường, nếu lỗi thuộc về người tiêu dùng (ví dụ người tiêu dùng có vi phạm trong quá trình thực hiện gói tín dụng) thì họ phải gánh chịu hậu quả của nó, nhưng ở đây người tiêu dùng không có lỗi nào cả. Vì vậy, họ cần những người làm chính sách, những người quản lý nhìn vào thực tế xã hội để đưa ra những chính sách phù hợp hơn.

Nhiều ngân hàng không quy định rõ mức lãi suất áp dụng sau ngày 1-6 -2016 trong các hợp đồng tín dụng theo như yêu cầu của NHNN. Vậy trách nhiệm của các ngân hàng trong việc này như thế nào?

Ở đây chúng ta phải tách ra các vấn đề. Một là quy định về chính sách, hai là quy định của hợp đồng tín dụng. Nếu nói quy định của hợp đồng tín dụng về thời hạn và mức lãi suất áp dụng không rõ ràng là có phần đúng, vì ngân hàng đã không cảnh báo, nhắc nhở giúp người vay có sự lựa chọn, từ đó có thể thu xếp khoản trả để đảm bảo quy định chung. Tôi cho rằng đây là lỗi kỹ thuật của ngân hàng. Về phía người dân, nhiều người không nghĩ sẽ có sự thay đổi để có sự lưu ý về thời hạn của lãi suất. Theo tôi, Nhà nước cần có sự điều chỉnh chính sách tín dụng với các đối tượng đặc thù như người thu nhập thấp mua nhà ở xã hội.

Đã có nhiều cách lách luật để hưởng ưu đãi gói 30.000 tỷ đồng. Đối với đối tượng là DN, ông có nghĩ đến việc họ cũng tìm cách “lách luật” để “né” lãi suất cao sau 1-6 không, thưa ông?

Tôi cho rằng chúng ta không nên nhìn dưới góc độ là ai lách, mà cần quan tâm vì sao chúng ta không quản lý được. Thực tế do chúng ta đưa ra những quy định không chặt chẽ, bất hợp lý thì người ta sẽ lách, sẽ đối phó. Cá nhân tôi cho rằng, nếu đánh giá một cách khách quan thì người dân có thể lách luật để hưởng ưu đãi, nhưng các nhà đầu tư khó có thể lách được. Các nhà đầu tư tạo điều kiện để người dân “lách” được một mặt là hỗ trợ người vay, mặt khác cũng có lợi cho chính mình và quan trọng hơn mục đích cuối cùng là sử dụng đúng mục đích đưa ra của gói tính dụng này. Song như vậy sẽ thiếu an toàn cho người dân. Chính sách hiện đang bộc lộ những khiếm khuyết và cần có những điều chỉnh để hợp lý và chặt chẽ hơn.

Từ những hạn chế của gói 30.000 tỷ đồng trong suốt quá trình thực hiện, ông có kiến nghị gì để rút kinh nghiệm cho việc ban hành, triển khai những gói hỗ trợ tín dụng nhà ở xã hội trong thời gian tới?

Trước hết, tôi cho rằng chính sách nhà ở xã hội không nên là chính sách có tính thời vụ mà cần xây dựng chính sách này có tính chiến lược, lâu dài, có mục tiêu lớn. Gói chính sách 30.000 tỷ đồng chỉ là khởi điểm cho việc thực hiện chính sách tín dụng đối với đối tượng sử dụng nhà ở xã hội, không phải là chính sách duy nhất. Đề nghị Nhà nước bổ sung gói tín dụng hỗ trợ tiếp theo, các chính sách phải có tính liên tục và nhất quán.

Hai là, rút kinh nghiệm của gói 30.000 tỷ đồng khi gói này vận hành có quá nhiều bất cập. Chúng ta đã khắc phục dần, hiện giờ đã tạo ra dòng chảy, tuy nhiên tốc độ của nó là không cao. Vì thế đề nghị tiếp tục có những quy định dễ dàng, thông thoáng hơn nữa cho người vay, có như vậy mới đáp ứng được nhu cầu cho xã hội.

Xin cảm ơn ông!