Chờ giảm trần lãi suất ngoại tệ?

Nhu cầu vay vốn bằng ngoại tệ của các doanh nghiệp (DN) tăng trưởng trở lại. Nguyên nhân một phần do sản xuất hồi phục kéo theo nhu cầu nhập khẩu tăng cao. Bên cạnh đó, các DN cũng muốn vay ngoại tệ vì hiện lãi suất tiền đồng vẫn đang cao hơn USD trong khi tỷ giá vẫn tiếp tục xu thế ổn định. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Văn Bình đã cam kết tỷ giá năm 2013 sẽ tiếp tục ổn định, nếu có biến động cũng không quá 2%.

Lãnh đạo một DN tính toán, hiện lãi suất vay ngắn hạn USD chỉ khoảng 4-5%/năm, trong khi lãi suất vay VND vào khoảng 9-10%/năm, ngay cả khi từ giờ đến cuối năm tỷ giá có tăng 2% thì vay USD DN vẫn có lợi 3-4%. Từ đó, nhiều DN tìm cách vay ngoại tệ của các ngân hàng, đặc biệt là tại các ngân hàng nước ngoài, với lãi suất tương đối rẻ hơn so với các ngân hàng trong nước.

Một hiện tượng đáng quan tâm nữa là tiền gửi ngoại tệ gần đây lại có dấu hiệu bớt giảm. Ví dụ, trong 4 tháng đầu năm 2013 tiền gửi ngoại tệ của các ngân hàng trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh giảm 8% so với cuối năm 2012 và đến cuối tháng 5/2013 con số này giảm đến 8,41% so với cuối năm 2012.

Lý do được ông Nguyễn Hoàng Minh - Phó giám đốc NHNN TP. Hồ Chí Minh đưa ra là chênh lệch giữa lãi suất ngoại tệ và tiền đồng không còn quá lớn như trước đây. Trong khi, giữ ngoại tệ là tâm lý khó bỏ ngay của nhiều người dân, nhất là trong bối cảnh lạm phát vẫn rình rập.

“Mặc dù lãi suất ngoại tệ giảm, nhưng gần đây người dân vẫn mua USD để tích trữ. Nhu cầu cao nên khi không mua được USD tại ngân hàng thì người dân mua ở thị trường tự do khiến giá USD tại thị trường này cứ thế tăng lên”, Tổng giám đốc một ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) tại TP. Hồ Chí Minh cho biết.

Từ hai yếu tố trên, nhiều ngân hàng bắt đầu đưa ra những ý kiến, NHNN nên giảm trần lãi suất huy động USD xuống để tỷ giá ổn định hơn và hỗ trợ thêm cho DN xuất khẩu hiện nay. Quan điểm này được lãnh đạo các NHTM cho rằng “hiện nay chúng ta đã có nhiều cơ sở để điều chỉnh”.

Ví dụ, so với VND, trần lãi suất tiết kiệm ngoại tệ hiện nay vẫn duy trì ở mức 2%/năm. Khoảng chênh lệch giữa lãi suất tiền đồng và ngoại tệ không cao nên người dân có tâm lý giữ USD hơn là giữ tiền đồng. Hơn nữa, muốn tạo tính ổn định cho tỷ giá, giảm áp lực cho DN có nhu cầu vốn ngoại tệ thì NHNN cần xem xét giảm thêm lãi suất USD.

“NHNN nên xem xét hạ lãi suất USD và có thể xuống mức bằng 0%. Bởi lãi suất VND giảm xuống, trong khi USD vẫn giữ 2% thì lợi thế VND sẽ không còn để tạo sự ổn định tỷ giá, và người dân sẽ chuyển dần từ VND sang USD gửi tiết kiệm nếu lãi suất tiền đồng sẽ giảm thêm trong thời gian tới”, ông Brett Krause nói thêm.

Bàn về vấn đề điều chỉnh giảm trần lãi suất USD, Thống đốc Nguyễn Văn Bình trong cuộc họp mới đây ở TP. Hồ Chí Minh đã phát đi thông điệp, sẽ xem xét giảm trần lãi suất tiết kiệm ngoại tệ trong thời gian tới, “nhưng mức nào, liều lượng bao nhiêu thì phải cân nhắc. Vì nhìn chung, cung - cầu ngoại tệ hiện nay không có gì căng thẳng”.

Tỷ giá biến động gần đây có thể do dồi dào tiền đồng song, không cho vay được nên ngân hàng mua USD vào để cải thiện trạng thái. Mặc dù vậy, thiết nghĩ những ý kiến trên của các ngân hàng khá hợp lý, đặc biệt trong quá trình chống đô la hóa của NHNN hiện nay.