Nên tiếp tục nới "room" khối ngoại cho ngân hàng

Theo Nghị định 01/2014 được Chính phủ ban hành đầu năm nay, sẽ có hiệu lực từ ngày 20.2, tỷ lệ sở hữu cổ phần của một NĐT chiến lược nước ngoài tại một NH sẽ được nâng lên 20% (quy định cũ là 15%). Đồng thời mức sở hữu cổ phần tối đa (room) của các NĐT nước ngoài (NN) không vượt quá 30% vốn điều lệ của một NH (trước đó là 20%). Tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt để thực hiện tái cơ cấu tổ chức tín dụng yếu kém, room ở NH nội địa có thể vượt mức 30% và do Thủ tướng quyết định. 

Theo nhiều NĐT, do trước đó ở nhiều NH, room của các NĐTNN hầu hết đã ở mức 20% nên việc nâng lên 30% là không nhiều, chưa tạo ra được hiệu ứng cao trên thị trường NH.

Đặc biệt khi NH bị buộc lên sàn niêm yết trong khi room đã đầy, chỉ còn nâng được thêm 10% thì hiệu quả thu hút được vốn ngoại để tái cơ cấu hoạt động của NH là không cao. Vì vậy, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa đề xuất Chính phủ tăng tỷ lệ sở hữu của các NĐTNN tại các NH lên mức tối đa 49% thay vì 30% như quy định hiện nay.

Theo ông Nguyễn Hoàng Hải - Tổng thư ký VAFI - nhiều NH không phải là yếu kém nhưng vẫn còn gánh nặng nợ xấu, cơ cấu cổ đông chưa hoàn thiện với tình trạng sở hữu gia đình, sở hữu chéo còn cao. Nếu chỉ cho phép một NĐTNN sở hữu 20% thì các NĐT tổ chức lớn sẽ không mặn mà bỏ tiền đầu tư bởi họ sẽ không có ảnh hưởng nhiều trong các quyết định của hội đồng quản trị. 

Ông Nguyễn Hoàng Hải phân tích: Trong thời gian qua những NH đã thực hiện tái cơ cấu nhưng nếu có đánh giá cụ thể thì sẽ thấy không đạt hiệu quả. Ví dụ gộp 3 NH cùng yếu và kém lại vẫn không thể nào trở thành một NH mạnh. Điều quan trọng là hoạt động quản trị chưa được thay đổi cơ bản. Vì vậy chúng ta nên mạnh dạn mở room để thu hút được vốn ngoại tham gia mạnh hơn, từ đó góp phần giảm sở hữu chéo và nợ xấu.

Đồng quan điểm trên, chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu đề nghị nên tăng room cho NĐTNN ở tất cả các NH lên trên 30%, thậm chí là 49%, không chỉ giới hạn ở những NH yếu kém. 

“Các NĐTNN thời gian qua vẫn thất vọng khi không có quyền lực đủ mạnh để thay đổi và đóng góp nhiều hơn ở những NH họ đang đầu tư, nhất là kiểm soát được các rủi ro khi tỷ lệ sở hữu còn ở mức thấp. Nếu NĐTNN tham gia vào các NH với tỷ lệ cao hơn, họ sẽ có ảnh hưởng cả ở chính sách quản trị và điều hành. Từ đó sẽ góp phần làm giảm tỷ lệ nợ xấu cũng như nhiều rủi ro tiềm ẩn khác”, chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu nói.