"Sáng kiến" 5.000 tỷ đồng cho vay nông nghiệp

Tín dụng cho phát triển nông nghiệp, nông thôn (NNNT) của ngành ngân hàng đã có những đóng góp quan trọng trong nền kinh tế nói chung và khu vực ĐBSCL nói riêng.

Theo số liệu của NHNN, trong 8 tháng đầu năm, tín dụng cho khu vực ĐBSCL đã tăng trưởng 13,08%, gấp hơn 2 lần so với mức tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống. Trong đó, tín dụng với lĩnh vực nông nghiệp nông thôn chiếm khoảng 40% với khoảng 120.500 tỷ đồng, tăng 8,7% so với cuối năm 2012.

Dù rằng nguồn vốn cho vay NNNT phát triển tốt song các chuyên gia, doanh nghiệp và cả ngân hàng đều đánh giá rằng mức tín dụng vẫn chưa tương xứng với quy mô của nền nông nghiệp trong tổng thể nền kinh tế.

“Sáng kiến” 5.000 tỷ

Tình hình các loại dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi gia tăng, mưa lũ, hạn hán thất thường do biến đổi khí hậu đã tác động mạnh đến sản xuất nông nghiệp nên dù việc xây dựng các phương án cho vay và kiểm soát sau vay ngày càng được các ngân hàng hoàn thiện song những rủi ro từ cho vay với lĩnh vực nông nghiệp nông thôn vẫn rất cao.

Trong khi đó, các ngân hàng lại chưa có các sản phẩm bảo hiểm nông nghiệp đủ đáp ứng yêu cầu của hàng triệu hộ dân. Ở khu vực nông thôn, bảo hiểm tín dụng nông nghiệp còn rất hạn chế, gần như mới phát triển ở mức thử nghiệm vì chưa có các sản phẩm bảo hiểm đi kèm nên nếu có sự biến động lớn về giá cả, thị trường tiêu thụ, thiên tai, dịch bệnh… thì khả năng trả nợ ngân hàng của người dân cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Đứng trước yêu cầu này, Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank) đã cho ra đời đề án 5.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi NNNT có bảo hiểm lãi suất ở khu vực ĐBSCL. Đề án đã chính thức được công bố tại Hội thảo về Giải pháp cho vay nông nghiệp nông thôn có bảo hiểm lãi suất tại ĐBSCL tổ chức ở Kiên Giang ngày 17/10.

Theo đó, các đối tượng cho vay của Đề án 5.000 tỷ là các doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn các tỉnh ĐBSCL; các khách hàng cá nhân, các hộ gia đình trực tiếp trồng trọt và chăn nuôi trên địa bàn. Lĩnh vực cho vay là các dự án, chương trình, hoạt động phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn và cho vay theo các chương trình kinh tế của Chính phủ.

Theo Đề án, Tổng Công ty CP Bảo hiểm Bưu điện (PTI) sẽ đứng ra bảo hiểm miễn phí toàn bộ lãi suất tiền vay cho các đối tượng vay vốn nằm trong Đề án. Cụ thể hơn, PTI sẽ hỗ trợ khách hàng vay vốn thông qua việc miễn phí dịch vụ tham gia bảo hiểm lãi vay đối với khách hàng vay vốn và chi trả phần bảo hiểm trong trường hợp khách hàng là hộ nông dân gặp khó khăn khách quan như thiên tai, chủ hộ nông dân bị tai nạn, thương tật vĩnh viễn hoặc tử vong...

Gói 5.000 tỷ này được LienVietPostBank dự kiến triển khai trong 5 tháng, từ tháng 12/2013 đến tháng 4/2014 và các khoản vay sẽ được bảo hiểm đến hết năm 2015. 

Nông dân an tâm, ngân hàng an toàn

Đề án 5.000 tỷ đồng của LienVietPostBank đã nhận được nhiều đồng tình của các chuyên gia, doanh nghiệp và giới ngân hàng, song cũng có một số ý kiến lo ngại việc triển khai chương trình này sẽ gặp khó do tâm lý vẫn còn ưa chuộng tín dụng đen của nhiều hộ nông dân cũng như không có lợi cho ngân hàng.

Tuy nhiên, TS. Nguyễn Đức Hưởng, phó chủ tịch thường trực HĐQT LienVietPostBank cho rằng, chính sách này được xây dựng trên cơ sở thực tiễn tình hình tại ĐBSCL, bên cạnh quan điểm của ngân hàng là Bảo vệ khách hàng là bảo vệ ngân hàng, nông dân an tâm thì ngân hàng an toàn nên không có gì đáng phải lo ngại.

Thêm vào đó, theo ông Hưởng, chính sách mà LienVietPostBank đã đưa ra là xác định sẽ làm lâu dài nên sẽ triển khai từ từ, từng bước một. Trước mắt, ngân hàng sẽ để người dân làm quen với bảo hiểm lãi suất, sau đó là tiến tới bảo hiểm cho cả phần nguồn vốn gốc.

Để đảm bảo cho các khoản bảo hiểm, ngay từ khi công bố Đề án này, PTI đã ký quỹ 10 tỷ đồng tại LienVietPostBank. Ngoài ra, LienVietPostBank và PTI cũng ký thỏa thuận hợp tác độc quyền về các hoạt động bảo hiểm trên toàn bộ hệ thống của nhà băng này.

Cần được nhân rộng

Sự xuất hiện của Đề án 5.000 tỷ đồng mà LienVietPostBank triển khai ngay lập tức đã nhận được nhiều ý kiến tích cực của các chuyên gia, bởi lẽ những năm gần đây dù Nhà nước đã coi bảo hiểm nông nghiệp như là một bộ phận trong chiến lược phát triển nông thôn, là chủ trương lớn của Chính phủ nhằm hạn chế rủi ro cho nông nghiệp song việc triển khai bảo hiểm nông nghiệp này vẫn còn mang tính thí điểm và còn nhiều hạn chế. 

Theo TS. Vũ Đình Ánh, sáng kiến của LienVietPostBank là một sáng kiến rất tích cực để đẩy mạnh tín dụng cho nông nghiệp nông thôn và cần được nhân rộng. Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) Võ Trí Thành cũng đồng quan điểm khi đánh giá cao ý nghĩa của việc bảo hiểm miễn phí lãi suất vay vốn cho nông dân bên cạnh mong muốn cần thiết có thêm các ngân hàng khác triển khai cùng.

Đại diện của Agribank chi nhánh Vĩnh Long thì đánh giá, hiện có rất ít các tổ chức tín dụng hoạt động ở khu vực nông nghiệp, nông thôn do đầu tư vào lĩnh vực này còn chứa đựng nhiều rủi ro về thời tiết, thị trường, nên đề án triển khai chương trình cho vay ưu đãi 5.000 tỷ đồng cho các hộ nông dân tại ĐBSCL có bảo hiểm là rất cần thiết.

Agribank Vĩnh Long còn đề xuất, NHNN nên giảm vốn dự trữ bắt buộc thấp hơn so với quy định cho vay ở các lĩnh vực khác để tạo điều kiện cho người nông dân yên tâm vay vốn đầu tư vào sản xuất.

Còn theo Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình, yêu cầu đổi mới căn bản trong hoạch định và thực thi chính sách trong giai đoạn tới cho phát triển nông nghiệp với mục tiêu xanh, sạch và bền vững là yêu cầu cấp hiện nay. Sáng kiến của LienVietPostBank phối hợp với bên bảo hiểm cũng là nằm trong khuôn khổ chương trình chính sách tín dụng của ngành ngân hàng hướng tới sự phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững hơn.

Nguyễn Hằng