Thống đốc: Khuyến khích các ngân hàng cho vay theo chuỗi liên kết

Trong quá trình triển khai, nhiều doanh nghiệp đã được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận tăng số vốn vay để mở rộng sản xuất.

Chính vì vậy, tại Hội nghị đánh giá kết quả triển khai chương trình cho vay thí điểm phục vụ phát triển nông nghiệp theo Nghị quyết 14/NQ-CP của Chính phủ do Ngân hàng Nhà nước tổ chức ngày 24/3 tại Hà Nội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình cho biết vẫn khuyến khích các ngân hàng thương mại mở rộng cho vay với lãi suất ưu đãi.

Về lâu dài sẽ là lãi suất cạnh tranh

Thông tin từ Ngân hàng Nhà nước cho biết, chương trình cho vay thí điểm phục vụ phát triển nông nghiệp theo Nghị quyết 14 của Chính phủ với một số cơ chế đặc thù như: lãi suất cho vay chương trình thấp hơn lãi suất cho vay thông thường từ 1-1,5%/năm; mức cho vay lên đến 90% giá trị của phương án, dự án vay vốn; ngân hàng có thể xem xét cho vay các thành viên tham gia liên kết không có bảo đảm bằng tài sản nếu kiểm soát được dòng tiền của chuỗi liên kết...

Sau khi nghiên cứu, đã lựa chọn 28 doanh nghiệp trên toàn quốc thực hiện 31 dự án tại 22 địa phương tham gia chương trình này và 8 ngân hàng thương mại đã cam kết tài trợ tín dụng cho các doanh nghiệp đầu mối liên kết, ứng dụng công nghệ cao với số tiền 5.627 tỷ đồng.

Tuy nhiên, sau gần 2 năm triển khai các ngân hàng đã giải ngân cho dự án liên kết, ứng dụng công nghệ cao tại các địa phương với số tiền 6.937 tỷ đồng, vượt số tiền cam kết ban đầu. Trong quá trình triển khai nhiều doanh nghiệp đã được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận tăng số vốn vay để mở rộng sản xuất.

Tại hội thảo, các đại biểu đã đánh giá cao đánh giá cao chương trình cho vay thí điểm đã đạt được những kết quả tích cực, đáp ứng kịp thời yêu cầu thực tiễn hỗ trợ phát triển mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp.

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Thứ trưởng Vũ Văn Tám cho rằng, các chính sách hỗ trợ tín dụng đã kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc cho sản xuất nông nghiệp, tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân sản suất-kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp tiếp cận với nguồn vốn tín dụng ưu đãi để đầu tư phát triển sản xuất.

"Đây là một trong các giải pháp đột phá, tạo “cú hích” đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp, qua đó cải thiện và nâng cao điều kiện sống của cư dân vùng nông thôn, góp phần thực hiện thắng lợi chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới," ông Tám nhấn mạnh.

Tại địa phương, ông Vương Bình Thạnh, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh An Giang cho biết, tỉnh có 4 doanh nghiệp tham gia chương trình với tổng mức đầu tư là 451,79 tỷ đồng, ngân hàng cam kết cho vay 350,78 tỷ đồng, hiện các ngân hàng giải ngân là 325,11 tỷ đồng.

Qua quá trình thực hiện, hiệu quả mang lại từ 4 dự án thí điểm chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp (lúa, nếp, cá và rau màu) trên địa bàn tỉnh An Giang là rất lớn. Mô hình liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp và ngân hàng đã giải quyết được những khó khăn, vướng mắc tồn tại nhiều năm qua. Đó là vấn đề nông dân tiếp cận vốn vay ưu đãi để sản xuất, doanh nghiệp có vốn đầu tư công nghệ, ngân hàng tăng trưởng tín dụng bền vững.

Với bề dày nhiều năm gắn bó, đồng hành cùng nông nghiệp, nông thôn, Agribank hiểu rõ những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp và nông dân gặp phải trong quá trình sản xuất-kinh doanh. Đại diện Agribank cho biết, ngân hàng đã và đang triển khai thí điểm mô hình cho vay theo chuỗi liên kết khép kín từ khâu sản xuất, thu mua, chế biến, bảo quản đến tiêu thụ sản phẩm như: Mô hình chăn nuôi lợn (Hà Nam), cánh đồng mẫu lớn (Cần Thơ), cá tra (An Giang), trồng hoa (Lâm Đồng), mía (Khánh Hoà), ngô (Sơn La)...

Ao nuôi cá của hộ dân theo chuỗi liên kết tại An Giang. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình yêu cầu các ngân hàng thương mại tiếp tục cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp đầu mối và các hộ nông dân tham gia triển khai có hiệu quả dự án. Trên cơ sở những kết quả đạt được của chương trình, các ngân hàng thương mại nghiên cứu xây dựng các sản phẩm tín dụng phù hợp để phục vụ cho vay lĩnh vực nông nghiệp nông thôn.

"Ngân hàng nào đang cho vay doanh nghiệp tham gia chương trình này thì không được cho vay quá mức đó, nếu cho vay thấp hơn thì quá tốt, về lâu dài thì lãi suất cần mang tính cạnh tranh. Vì chúng ta xây dựng mô hình mới, đảm bảo hiệu quả hơn mà đòi bao cấp thì vô lý. Có thể có sự hỗ trợ về lãi suất ban đầu nhưng về lâu dài để tạo ra năng suất cao hơn, hiệu quả tốt hơn, đổi mới trang bị máy móc thì cần theo cơ chế thị trường, cần có đủ nguồn vốn để cho vay trung, dài hạn," Thống đốc nhấn mạnh.

Thống đốc chia sẻ thêm, các ngân hàng thương mại tham gia chương trình này cố gắng đến mức tối đa trong thời gian đầu áp dụng mức lãi suất thấp, ưu đãi đối với các dự án tham gia chương trình, còn những mức lãi suất quy định ở trên coi như là trần. Ngân hàng Nhà nước theo biến động của mặt bằng lãi suất sẽ có điều chỉnh mặt bằng này trong từng giai đoạn.

Cần có cơ chế bảo hiểm cho nông nghiệp

Về vấn đề bảo hiểm nông nghiệp, Thống đốc thừa nhận có nhiều bất cập. Thống đốc lấy ví dụ, có những hộ gia đình tôm bị chết do dịch bệnh, nhưng cũng có nhiều hộ nông dân cố tình cho tôm chết để hưởng tiền bảo hiểm. Các doanh nghiệp bảo hiểm phàn nàn nhiều lần nhưng vẫn chưa giải quyết được.

Thống đốc chỉ đạo Agribank cho vay dự án nào thì cho công ty bảo hiểm của mình vào làm bảo hiểm luôn.

Nhấn mạnh tại hội nghị, Thống đốc Bình khẳng định về lâu về dài cần phải có cơ chế bảo hiểm chung cho nông nghiệp, để có cơ chế bảo hiểm cho người dân, doanh nghiệp và tránh rủi ro cho các tổ chức tín dụng.

Đồng tình với quan điểm này, Thứ trưởng Vũ Văn Tám cũng cho rằng cần có cơ chế bảo hiểm, mà ở đây là bảo hiểm cả hai phía. Ông Tám chỉ ra, một là phải mở rộng bảo hiểm đối với chuỗi ngành hàng có dung lượng hàng hóa lớn như sản xuất thủy sản (tôm, cá tra…), sản xuất lúa, càphê.

Ngoài ra, Chính phủ cũng nên có chính sách để giúp ngân hàng thương mại yên tâm hơn trong vấn đề xử lý những rủi ro trong cho vay vốn theo quy chế thương mại. "Nếu để các ngân hàng thương mại cho vay theo cơ chế tín dụng thương mại thông thường như hiện nay thì các rủi ro là rất khó khăn cho các ngân hàng thương mại. Bởi vậy, cùng với bảo hiểm cho các vùng sản xuất nguyên liệu thì bảo hiểm cho các ngân hàng thương mại là rất quan trọng," ông Tám nhấn mạnh./.