Đây là nguyên nhân khiến 940 tỷ USD bị rút khỏi các thị trường mới nổi trong hơn 1 năm qua

Thời huy hoàng của nhóm BRIC đã không còn nữa khi mà Trung Quốc, Ấn Độ, Nga và Nam Phi liên tiếp gặp phải rắc rối.

Trong 13 tháng kết thúc vào tháng 7/2015 vừa qua, tổng cộng 940 tỷ USD đã bị rút ra khỏi 19 nền kinh tế mới nổi lớn nhất. Nguyên nhân sâu xa của xu hướng này là vì đồng nội tệ sụt giảm mạnh so với USD và những lo ngại về động thái nâng lãi suất của Fed.

Đây hoàn toàn là một hiện tượng xoay quanh đồng USD. Nguyên lý đơn giản là: các cổ phiếu ở thị trường mới nổi tăng trưởng mạnh chính là dấu hiệu dự đoán nhu cầu về hàng hóa. Khi Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan và Ấn Độ ồ ạt thu mua những mặt hàng do Brazil, Nga và Nam Phi khai thác được, các thị trường mới nổi đều hoạt động tốt và ngược lại.

Xét trên diện rộng thì sức mạnh hoặc sự yếu ớt của đồng USD sẽ quyết định giá cả hoặc thậm chí là cả nhu cầu về hàng hóa. Điều này nghe qua có vẻ vô lý, nhưng cái cầu kết nối chính là dòng chảy tài sản trên khắp thế giới và khả năng phát hành cũng như thanh toán các khoản nợ niêm yết bằng USD. USD tác động đến tất cả các ngõ ngách trong nền kinh tế của các thị trường mới nổi, từ dòng vốn, giá trị đồng nội tệ, cán cân thanh toán đến các khoản nợ phải thanh toán.

Biểu đồ dưới đây sẽ thể hiện rõ ràng mối quan hệ này. Phần trên thể hiện tỷ trọng của chỉ số iShares MSCI Emerging Market (EEM) đo diễn biến của các thị trường mới nổi so với chỉ số S&P 500 (SPY) tính theo tỷ lệ %.

Theo biểu đồ trên thì thật khó tin khi các thị trường mới nổi đã suy giảm khoảng 50% trong 7 năm qua. Hãy nhìn vào nửa dưới của biểu đồ, bạn nhìn thấy đồng USD đã chạm đáy ngay khi tỷ lệ EEM: SPY gần đạt đỉnh vào khoảng năm 2011. Rõ ràng hai đường này luôn có diễn biến trái chiều.

Khi nào thì xu hướng này sẽ đảo ngược?

Biểu đồ cho thấy đôi lúc thị trường mới nổi đã hồi phục và nhiều người cho rằng chúng ta đang ở trong một giai đoạn như vậy nhờ giá dầu và kim loại hồi phục. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng tất cả các đợt tăng đều không thể kéo dài lâu và không có lý do gì để nghĩ rằng điều tương tự sẽ lặp lại.