Điều gì đang xảy ra ở Bồ Đào Nha?
Tình trạng căng thẳng tín dụng của ngân hàng Banco Espirito Santo khiến người ta lo ngại về một cuộc khủng hoảng nữa sẽ diễn ra ở eurozone.
Kết thúc phiên giao dịch hôm qua (10/7 – tức rạng sáng nay theo giờ Việt Nam), sắc đỏ đã bao trùm thị trường chứng khoán thế giới. Điều khiến nhà đầu tư lo lắng và đồng loạt tháo chạy khỏi thị trường để tìm đến những tài sản an toàn chính là bất ổn ở Bồ Đào Nha.
Tại sao điều này diễn ra?
Sau vài tháng tìm phương hướng giải quyết nhưng không thành công, cuối cùng thì tập đoàn Espírito Santo International đã phải hoãn nợ đối với một số chủ nợ đang nắm giữ các chứng khoán nợ ngắn hạn của tập đoàn này.
Mảng ngân hàng hoạt động ở Thụy Sĩ có tên gọi Banque Privee Espirito Santo của tập đoàn này là trung tâm của sự việc khi không thể trả nợ cho một số khách hàng hồi đầu tuần. Truyền thông Bồ Đào Nha đưa tin Espírito Santo International cho rằng đây là lỗi IT, trong khi cam kết với nhà đầu tư rằng sự việc sẽ không gây nên hậu quả cho cả tập đoàn.
Tuy nhiên, đến thứ 4, nhà đầu tư nắm giữ những thương phiếu được phát hành bởi Espírito Santo International được yêu cầu đổi các tài sản này ra cổ phiếu. Hôm qua, tờ Economico của Bồ Đào Nha đưa tin Espírito Santo International đang tìm kiếm biện pháp pháp lý bảo vệ cho tập đoàn này trước các chủ nợ.
Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh nhà đầu tư đang háo hức chờ đợi kế hoạch tái cấu trúc của tập đoàn. Dự kiến Espírito Santo International sẽ có cuộc gặp mặt các nhà đầu tư vào ngày 29/7 tới. Quay trở lại hồi tháng 5, một cuộc kiểm toán được thực hiện bởi NHTW Bồ Đào Nha cũng cho thấy những điểm bất hợp lý trong tình hình tài chính của Espírito Santo International.
Điều gì đang diễn ra?
Tình hình của Espírito Santo International làm dấy lên lo ngại về một bộ phận quan trọng của tập đoàn này là Banco Espirito Santo – ngân hàng hàng đầu ở Bồ Đào Nha. Nhà đầu tư dự đoán rằng ngân hàng này có thể lâm vào tình trạng vỡ nợ.
Cổ phiếu của Banco Espirito Santo ngay lập tức giảm 19% trước khi bị tạm ngừng giao dịch trên sàn chứng khoán. Cổ phiếu của Espirito Santo Financial Group cũng giảm 8% trước khi ngừng giao dịch.
Sự kiện còn tác động đến toàn bộ thị trường chứng khoán châu Âu, tạo nên làn sóng bán tháo trên toàn châu Âu. Trên thị trường nợ, trái phiếu của Banco Espirito Santo tiếp tục lao dốc và ảnh hưởng đến cả trái phiếu do chính phủ Bồ Đào Nha phát hành.
Với nỗi ám ảnh từ khủng hoảng nợ eurozone, nhà đầu tư cũng khiến trái phiếu của các nước ngoại vi như Hy Lạp, Italy và Tây Ban Nha bị ảnh hưởng.
Điều gì có thể xảy ra tiếp theo?
Những vấn đề của hệ thống ngân hàng Bồ Đào Nha có thể ảnh hưởng sâu hơn đến thị trường nợ và khiến chi phí đi vay của các chính phủ tăng lên. Điều này làm chậm lại quá trình hồi phục kinh tế ở eurozone.
Tuy nhiên, Jim Iuorio – chuyên gia đến từ TJM Institutional Services – cho rằng những vấn đề này khó có thể ảnh hưởng đến toàn khối nếu các nước “lõi” như Pháp không bị ảnh hưởng.
Các nước ngoại vi eurozone đã có sự hồi phục ngoạn mục trong mấy tháng gần đây. Lợi suất trái phiếu Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha thậm chí có lúc đã tốt hơn cả lợi suất trái phiếu Mỹ.
Trong khi đó, các chuyên gia phân tích Gildas Surry và Geoffroy de Pellegars đến từ ngân hàng BNP Paribas của Pháp cho rằng có 3 kịch bản có thể xảy ra đối với Banco Espirito Santo. Ngân hàng này có thể tự giải quyết ổn thỏa hoặc nỗi lo lắng ngày càng dâng cao hoặc thậm chí kịch bản xấu hơn nữa có thể xảy ra.
Tuy nhiên, bất kỳ kịch bản nào đều sẽ có sự tác động của những nhà đầu tư giàu tiền mặt – ví dụ như các quỹ tài sản quốc gia từ Angola hoặc Venezuela vốn là những bên có thể giải quyết cuộc khủng hoảng của tập đoàn mẹ Espírito Santo International. Nếu không phải như vậy, tập đoàn sẽ bán tài sản, đặc biệt là bán cổ phần ở Banco Espirito Santo và các định chế tài chính khác.
Các chuyên gia phân tíchd đến từ CreditSights (một tổ chức nghiên cứu độc lập) thì cho rằng ngân hàng của Bồ Đào Nha có thể sống sót và mọi thứ sẽ ổn định trở lại sau một thời gian nữa.
Thu Hương