Gói cứu trợ bí mật dành cho hệ thống ngân hàng Mỹ
Rất nhiều người tỏ ra cực kỳ thất vọng về những gói cứu trợ mà chính phủ giành cho các ngân hàng lớn trong suốt cuộc khủng hoảng vừa qua. Tuy nhiên, đó chưa phải là tất cả.
Các ngân hàng vẫn đang lặng lẽ nhận tiền cứu trợ. Mới đây, một thỏa thuận bí mật giữa Cục dự trữ liên bang Mỹ chi nhánh New York và ngân hàng Bank of America vừa được đưa ra ánh sáng.
Việc New York Fed giành nhiều đặc ân cho các định chế tài chính lớn không phải là điều đáng ngạc nhiên. Đây vẫn là lá chắn bảo vệ các ngân hàng lớn trước những luật lệ hà khắc và yêu cầu về vốn ngày càng khắt khe.
Tuy nhiên, thỏa thuận bí mật giữa New York Fed và Bank of America là điều mà người ta không thể không chú ý. Theo tờ New York Times, New York Fed đã bỏ qua lỗi lầm và giúp các ngân hàng tránh được hàng tỷ USD chi phí liên quan đến kiện tụng.
Hãy quay ngược trở lại những ngày đen tối của tháng 9/2008 để có thể hiểu rõ hơn về thỏa thuận bí mật này. Trước tình cảnh AIG bên bờ sụp đổ, chính phủ Mỹ buộc phải vào cuộc. AIG phải gánh chịu những thiệt hại nặng nề do bảo hiểm cho các khoản vay thế chấp độc hại và phần lớn trong số đó được phát hành bởi Bank of America. Theo thỏa thuận, AIG sẽ bán các khoản chứng khoán thế chấp cho một phương tiện đầu tư có tên gọi Maiden Lane II được tạo ra bởi New York Fed. AIG thu về 20,8 tỷ USD trong khi số chứng khoán có mệnh giá là 39,2 tỷ USD.
Năm 2011, với mục tiêu hoàn lại khoản lỗ 18 tỷ USD, AIG đâm đơn kiện buộc tội Bank of America gian lận. AIG nộp đơn kiện lên tòa án bang New York và đòi Bank of America bồi thường thiệt hại 10 tỷ USD, trong đó có 7 tỷ USD liên quan đến Maiden Lane II.
Về phía Bank of America, ngân hàng này lập luận rằng AIG còn không có tư cách pháp lý để đâm đơn kiện về những gian lận có liên quan đến Maiden Lane II. Chỉ Maiden Lane II có tư cách này và điều đó không bao giờ xảy ra vì Maiden Lane II được quản lý bởi New York Fed.
Tuy nhiên, AIG viện dẫn luật lệ của bang New York (điều chỉnh Maiden Lane II) cho rằng Maiden Lane II phải chuyển nhượng quyền đi kiện. Thỏa thuận ban đầu giữa New York Fed và AIG không qui định rõ về điều khoản chuyển nhượng. Để giải quyết bế tắc này, tháng trước, AIG nộp đơn kiện riêng Maiden Lane II.
Với vị thế là 1 thể chế công, nếu như Fed che chắn cho các ngân hàng lớn và giúp họ trốn thoát nghĩa vụ, điều này không khác gì một cuộc giải cứu hệ thống ngân hàng trong bóng tối. |
Ban đầu, trong 1 lá thư gửi đến AIG hồi tháng 10/2011, New York Fed đồng ý rằng AIG có quyền đòi bồi thường. Tuy nhiên, vừa mới đây, New York Fed lại giúp đỡ Bank of America chống lại AIG. New York Fed tuyên bố chỉ Maiden Lane II có quyền kiện.
Dẫu vậy, Jon Diat, người phát ngôn của AIG tuyên bố hãng bảo hiểm không đồng ý với kết luận của New York Fed và tiếp tục phản kháng.
Như vậy, có thể kết luận New York Fed đã giúp Bank of America thoát khỏi những vụ kiện hao tiền tốn của. Nếu như Fed có thể giả bộ rằng Maiden Lane II có quyền kiện Bank of America, tại sao Fed không thể theo đuổi trên danh nghĩa người nộp thuế? Fed thu được 2,8 tỷ USD trong thỏa thuận Maiden Lane II, nhưng số tiền đòi được từ Bank of America là lớn hơn rất nhiều.
Chắc chắn New York Fed không bao giờ dám thảo luận về vấn đề này. Tuy nhiên, người nộp thuế sẽ có câu trả lời.
Trong 1 cuộc phỏng vấn, thượng nghị sĩ Sherrod Brown của bang Ohio, đã cho rằng lối cư xử của New York Fed trong trường hợp này càng khắc sâu thêm 1 bài học về những đặc quyền mà phố Wall được hưởng: những qui tắc điều chỉnh ngân hàng các ngân hàng lớn khác xa so với qui tắc điều chỉnh các định chế tài chính nhỏ lẻ.
Cuối cùng thì tòa án sẽ quyết định bên nào có quyền kiện Bank of America. Đúng như lời cảnh báo của Walker F. Todd, cựu quan chức tại Cục dự trữ liên bang chi nhánh Cleveland, với vị thế là 1 thể chế công, nếu như Fed che chắn cho các ngân hàng lớn và giúp họ trốn thoát nghĩa vụ, điều này không khác gì một cuộc giải cứu hệ thống ngân hàng trong bóng tối.
Thu Hương