Làm nông nghiệp ở Ba Lan
Nông nghiệp có lẽ là khu vực được hưởng lợi lớn nhất khi Ba Lan gia nhập Liên minh châu Âu (EU).
Maciej Karczewski yêu thích công việc hiện tại của mình: làm nông dân trồng táo ở Lower Silesia (gần Wroclaw – Ba Lan). Trong một ngày mùa xuân đầy nắng như hôm nay, anh sẽ ra vườn táo rộng 40ha với những hàng cây táo nối tiếp nhau trải dài trước mắt. Xen giữa các hàng cây là những thảm cỏ được điểm xuyết bằng những bông hoa thủy tiên.
Cha của Karczewski bắt đầu trồng táo cách đây 25 năm. Karczewski học nông nghiệp ở ĐH Minnesota (Mỹ) và cũng từng tham gia các khóa học ở Anh nhưng anh luôn biết rằng mình sẽ trở về với vườn cây ăn trái của gia đình. Trang trại của Karczewski thuê tổng cộng 5 nhân công làm việc thường xuyên cả năm. Mùa thu hoạch, số lao động sẽ tăng lên 30 người. Tháng 9 và tháng 10, Karczewski thuê cả những người Ukraine bởi giá thuê lao động địa phương quá đắt đỏ và khó tìm.
Báo cáo đặc biệt của Economist về Ba Lan Làm nông nghiệp ở Ba Lan |
Táo là một trong những mặt hàng xuất khẩu thành công nhất của Ba Lan. Năm ngoái, nước này vượt qua Trung Quốc để trở thành nhà xuất khẩu táo lớn nhất trên thế giới. 1/3 nông sản của Ba Lan (tương đương khoảng 1,2 triệu tấn) được xuất khẩu ra nước ngoài (trong đó thị trường Nga chiếm 57%). Năm ngoái, kim ngạch xuất khẩu nông sản đạt 85 tỷ zloty (tương đương 27 tỷ USD), tăng 11,5% so với năm 2012.
Nông nghiệp có lẽ là khu vực được hưởng lợi lớn nhất khi Ba Lan gia nhập Liên minh châu Âu (EU). Ban đầu, những người nông dân là bộ phận phản đối mạnh mẽ nhất. Không lâu trước khi Ba Lan gia nhập, Đảng Nông dân Ba Lan (PSL) đưa ra dự báo sẽ chỉ có khoảng 600.000 trong số 2 triệu trang trại trên cả nước có thể “sống sót”. Tuy nhiên, điều ngược lại đã xảy ra sau khi dòng tiền chảy vào. Nông nghiệp Ba Lan nhận được 40 tỷ euro (tương đương 55 tỷ USD) trong giai đoạn 2007-13 và sẽ nhận thêm 42,4 tỷ euro từ nay đến năm 2020.
Nhờ các quỹ của EU, thu nhập của người nông dân đã tăng gấp 3 so với khi Ba Lan gia nhập. Các trang trại lớn được hiện đại hóa và hoạt động hiệu quả hơn. 10 năm qua, hoạt động sản xuất các sản phẩm gia cầm đã tăng gấp đôi. Ba Lan dẫn đầu mảng hoa quả và trồng nấm.
Tuy nhiên, một số chuyên gia lại cho rằng tư cách là thành viên của EU khiến quá trình cải cách nông nghiệp của Ba Lan bị chậm lại. Nền nông nghiệp của nước này vẫn khá manh mún. Nông nghiệp chỉ đóng góp 3,4% nhưng chiếm 12,4% lực lượng lao động. Một nửa các trang trại mang tính tự cung tự cấp thay vì phát triển theo mô hình kinh doanh và 92% có diện tích dưới 20 hecta. Trong một báo cáo mới công bố, OECD đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của một hệ thống an sinh xã hội cũng như những ưu đãi về thuế dành cho người nông dân Ba Lan.
Người nông dân có ý nghĩa quan trọng đối với chính trị Ba Lan khi chiếm 39% dân số. Người đứng đầu đảng PSL –Janusz Piechocinski - hiện đang giữ chức Phó Thủ tướng nhưng đảng của ông quá yếu và có thể sẽ không giành được ghế ở Quốc họi trong cuộc bầu cử năm tới. Dẫu vậy, PSL vẫn còn nhiều cơ hội để cải cách.
Nỗi lo mới nhất của người nông dân Ba Lan chính là khủng hoảng Ukraine, sau khi Nga đưa ra lệnh cấm nhập khẩu nông sản để trả đũa phương Tây. Các trang trại của Ba Lan cũng rất cần đến nhân công từ Ukraine trong mùa thu hoạch.
Thu Hường
CÙNG CHUYÊN MỤC
