Nhà đầu tư cá nhân Trung Quốc - những "đứa trẻ mồ côi”

Thị trường nuôi bong bóng

Những khoản đầu tư trực tuyến với lợi nhuận tăng nhanh, cao hơn gấp 10 lần so với tiền gửi ngân hàng thông thường đang thu hút nhiều NĐT cá nhân tham gia thị trường. Thế nhưng, giới chuyên môn đã nhiều lần cảnh báo sự "mất trật tự" của thị trường này, tiềm ẩn nguy cơ lừa đảo, thổi căng phồng bong bóng tài chính ở Trung Quốc.

Mới đây, ông Fan Bao, người đứng đầu China Renaissance Partners, đã viết trên tạp chí Caixin những lời cảnh báo nghiêm túc, một lần nữa thúc giục các cơ quan chức năng nước này nhanh chóng vào cuộc để hạn chế rủi ro, cữu vãn thị trường.

Những NĐT cá nhân bị cuốn hút bởi những hứa hẹn lợi nhuận khủng khi tham gia quỹ đầu tư mạo hiểm, đầu tư cho các startup với tỷ lệ rủi ro cao - Fan Bao cho biết. "Các giá trị bị thổi phồng và sẵn sàng bị đốt cháy khi bong bóng nổ tung", Fan Bao viết trên tạp chí Caixin.

“Dòng chảy các NĐT cá nhân vào thị trường sơ cấp là một việc nguy hiểm”, Fan Bao viết. Fan giải thích thị trường này không thích hợp cho NĐT cá nhân, nó không giống thị trường thứ cấp, thị trường sơ cấp không có quá trình điều chỉnh rủi ro, các biến động về giá sẽ gây tổn thất cho NĐT.

Đó là lời cảnh báo nghiêm túc khi số lượng NĐT bùng nổ trong thời đại internet tại Trung Quốc. Những chuyên gia kinh tế quan sát thị trường cho rằng chính sách tiền tệ dễ dàng, thúc đẩy thanh khoản, khiến các NĐT điên cuồng và thổi căng bong bóng đầu tư.

Những "đứa trẻ mồ côi"

Công ty của Fan Bao thành lập năm 2004. Trong 3 năm qua, công ty ông đóng vai trò tư vấn nhiều giao dịch trên internet, nhiều hơn bất kỳ ngân hàng đầu tư nào khác tại Trung Quốc, theo Bloomberg.

Năm ngoái, công ty của ông đã tư vấn cho một trong số những giao dịch lớn nhất Trung Quốc, bao gồm thương vụ sáp nhập trị giá 15 tỷ USD giữa Meituan.com và Dianping.com. Công ty của Fan Bao cũng tư vấn cho Alibaba Group và Tencent Holdings Ltd trong thương vụ sáp nhập các dịch vụ Didi và Kuaidi.

Với kinh nghiệm đó, Fan Bao cho biết, NĐT cá nhân Trung Quốc đã có các đợt giao dịch mạo hiểm thông qua trung gian ít nhất là 50.000 CNY, tương đương 7.632 USD. Tại Mỹ, đầu tư mạo hiểm được điều hành bởi những chuyên gia những người có khả năng đặt cược vài triệu USD vào một ngành công nghiệp và chấp nhận tỷ lệ thất bại là 9/10.

Thị trường Trung Quốc đã trở thành một mớ hỗn độn với các quy chế yếu kém. Rất nhiều các quỹ tìm kiếm những nhà NĐT cá nhân và lần lượt dùng tiền của họ vào những cuộc đầu tư mạo hiểm, thiếu lợi nhuận.

“Thị trường trở nên không có luật lệ, hỗn loạn, thậm chí là vô nghĩa”, Fan Bao cảnh báo một cách nặng nề. Năm ngoái, những rủi ro đã bùng nổ với O2O – lĩnh vực yêu cầu giao thực phẩm hoặc dịch vụ đi chung xe.

Vấn đề được giới hạn trong thị trường sử dụng CNY, bởi đồng USD được hậu thuẫn bởi những nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng phải mất rất nhiều thời gian để nhận được ngoại tệ.

Fan Bao cũng dẫn chứng mô hình cho vay P2P Ezubo đã đưa ra chiêu thức huy động vốn Ponzi (vay tiền của người này để trả nợ cho người khác) lớn nhất lịch sử Trung Quốc. Hơn 900.000 người đã bị công ty này lừa 7,6 tỷ USD vì tin vào hứa hẹn sẽ nhận được lợi nhuận cao gấp 10 lần so với các khoản tiền gửi thông thường.

“Tài chính trực tuyến là một đứa trẻ mồ côi trong hệ thống quản lý ở Trung Quốc”, Andrew Collier – giám đốc quản lý của Orient Capital Research nói với Bloomberg. Ngân hàng trung ương và các nhà quản lý quốc gia đang vật lộn để đưa ra một nguyên tắc nào đó nhằm kìm hãm một thị trường đã trở nên quá tự do.

NĐT cá nhân Trung Quốc quyết định đầu tư theo đám đông, thiếu phân tích, cân nhắc. Nguồn: Reuters Giải pháp nào?

Không giống như những công ty niêm yết, các thông tin trên thị trường đầu tư cá nhân là rất ít. “Thị trường này không thiếu những trò gian lận như: lợi nhuận gấp 3 lần trong 5 năm hay lợi nhuận tăng lên 5 lần… Đây là loại tiếp thị đã trở nên rất phổ biến tại Trung Quốc", Bloomberg dẫn lời Fan.

Những NĐT cá nhân không có bất kỳ sự bảo vệ nào cho các khoản đầu tư của mình. Fan Bao cho biết có một giải pháp đơn giản cho vấn đề này: “Chính phủ điều chỉnh sự tham gia của NĐT cá nhân vào thị trường sơ cấp. Những người đang điều hành quỹ đầu tư, quản lý tài sản, công ty tín thác, công ty bảo hiểm… phải chịu sự giám sát của nhà nước. Họ cần được kiểm soát”.