Paul Krugman đã nhầm?

Cuộc bầu cử vừa qua của nước Anh đã hâm nóng một cuộc tranh luận đã thu hút nhiều sự chú ý kể từ khi khủng hoảng tài chính toàn cầu nổ ra năm 2007: tăng chi tiêu hay thắt lưng buộc bụng?

Ở một bên của cuộc chiến là Paul Krugman – nhà kinh tế đạt giải Nobel kinh tế vẫn luôn bảo vệ quan điểm cho rằng tăng chi tiêu công là giải pháp có lợi hơn so với các biện pháp thắt lưng buộc bụng nếu muốn nền kinh tế hồi phục. Trong 5 năm qua, nhà kinh tế học theo trường phái Keynes luôn chỉ trích chính phủ Anh đã sai lầm khi mạnh tay cắt giảm chi tiêu công trong thời điểm quan trọng, khiến nền kinh tế trì trệ kéo dài.

Tuy nhiên, cuối tuần trước, chính Krugman đã vấp phải “búa rìu” dư luận. Trong bài báo được đăng trên tờ Financial Times hôm qua (17/5), nhà sử học Niall Ferguson đến từ ĐH Harvard khá nặng lời khi viết rằng các nhà kinh tế học theo trường phái Keynes là những kẻ “hết sức tầm thường”.

Ferguson cũng chỉ trích cái mà Krugman đã mô tả trước đó là “niềm tin tưởng tượng”. Krugman cho rằng chính phủ Anh đã tưởng tượng hão huyền khi tin rằng các chính sách thắt lưng buộc bụng hà khắc sẽ có đủ khả năng khiến hoạt động đầu tư hồi sinh sau khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

“Thật không may cho Krugman, ông ấy càng nói nhiều về niềm tin tưởng tượng thì niềm tin của các doanh nghiệp Anh càng hồi phục nhanh chóng”.

Chỉ có 37% cử tri Anh (tương đương 11 triệu người) đã lựa chọn đảng Bảo thủ là đảng tốt nhất để dẫn dắt nước Anh. Trong khi đó nước Anh luôn được Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) ca ngợi là nền kinh tế có diễn biến tốt nhất trong số các nền kinh tế lớn nhất thế giới trong năm 2014. IMF cũng thừa nhận đã quá bi quan khi trước đây đã cảnh báo Bộ trưởng Tài chính George Osborne nên nới lỏng chính sách thắt lưng buộc bụng.

Tốc độ tăng trưởng của kinh tế Anh đã được cải thiện, đồng thời tỷ lệ thất nghiệp hiện đã giảm xuống mức thấp nhất 6,5 năm.

Tuy nhiên, vẫn có những chuyên gia kinh tế ở Anh tin rằng chính sách “thắt lưng buộc bụng” không bao giờ thành công trong bối cảnh khu vực công đang vay ròng hơn 80 tỷ bảng (tương đương 120 tỷ USD) mỗi năm.

Sau khi cuộc bầu cử ở Anh kết thúc với kết quả đáng ngạc nhiên, Krugman viết trên tờ New York Times rằng thực chất nước Anh chỉ tăng trưởng trở lại sau khi ngừng thắt lưng buộc bụng. “Với những yếu tố nền tảng yếu ớt như hiện nay – nợ của các hộ gia đình vẫn cao, thâm hụt thương mại đang tăng lên…, có nhiều khả năng kinh tế Anh sẽ trì trệ trở lại nếu Anh tiếp tục thắt lưng buộc bụng. Nói cách khác, đà phục hồi trong giai đoạn 2013 – 15 (vốn bị lầm tưởng là do thắt lưng buộc bụng) sẽ nhanh chóng tan biến.

Dẫu vậy, có vẻ chính phủ mới của nước Anh sẽ lờ đi lời kêu gọi từ những nhà kinh tế học như Krugman.

Thu Hương