Poroshenko: Từ "Vua Chocolate" đến tổng thống Ukraine?

Người đàn ông 48 tuổi này là người dẫn đầu trong một cuộc thăm dò dư luận gần đây với tỷ lệ 25% số người được hỏi sẵn sàng ủng hộ ông trong cuộc bầu cử tống thống Ukraine ngày 25/5 sắp tới.

Được coi là một chính trị gia khôn ngoan, luôn biết cách ngả theo chính phủ thuộc bất kỳ phe pháo nào, ông Poroshenko lại trở thành doanh nhân duy nhất tham gia vào phong trào biểu tình đã phế truất tổng thống Viktor Yanukovych, người mà ông từng phụng sự với tư cách Bộ trưởng Kinh tế.

Hình ảnh ông Poroshenko phát chocolate hoặc phát biểu lên án mức độ tham nhũng trầm trọng ở Ukraine đã trở thành biểu tượng tại nơi cắm trại của những người theo phong trào chống đối tại quảng trường Độc lập ở thủ đô Kiev

"Đã hết thời để các chính trị gia lừa dối người dân rồi," ông Poroshenko phát biểu khi thông báo tham gia tranh cử hôm thứ Sáu vừa rồi.

Khả năng đắc cử của ông Poroshenko đang tăng lên sau khi cựu võ sĩ quyền Anh Vitaly Klitschko, người đứng thứ hai trong cuộc thăm dò dư luận với 9% ủng hộ đã tuyên bố rút khỏi cuộc chạy đua để tập trung ủng hộ cho ông Poroshenko.

Một người khiêm tốn và ít có khả năng gây bất đồng

Với kinh nghiệm nhiều năm trên chính trường và quan hệ với giới kinh doanh, nhiều người tin tưởng ông Poroshenko sẽ ngăn chặn được suy thoái kinh tế và thống nhất một đất nước bị giằng xé giữa Moskva và Kiev.

Ông Volodymyr Fesenko thuộc Viện nghiên cứu chính trị Penta Porochenko ở Kiev cho biết, trong khi nhiều điều có thể thay đổi trong hai tháng tới, ông Poroshenko hiện đang được lòng dân hơn bà Yulia Tymoshenko gây nhiều tranh cãi cũng như các ứng viên ít kinh nghiệm khác.

"Đa số người dân muốn người đứng đầu quốc gia có kinh nghiệm đương đầu với khủng hoảng, và ông Poroshenko có kinh nghiệm chính trường cũng như là một doanh nhân thành đạt. So với bà Tymoshenko, ông Poroshenko là người khiêm tốn và ít có khả năng gây bất đồng,” ông Fesenko chia sẻ.

Không như nhiều chính trị gia muốn nâng tầm ảnh hưởng bằng việc thu mua các tài sản nhà nước trong những năm hỗn loạn sau khi Liên Xô sụp đổ, tài sản của ông Poroshenko hoàn toàn là tự thân kiếm được.

Ông bắt đầu bán hạt cacao, mua vài nhà máy sản xuất bánh kẹo mà sau này được sáp nhập thành nhà máy kẹo Roshen khổng lồ ở Đông Âu, mỗi năm sản xuất 450000 tấn bánh kẹo.

Ông Poroshenko còn sở hữu các nhà máy sản xuất ôtô và xe buýt, một xưởng đóng tàu và mạng truyền hình Channel 5 tường thuật trực tiếp những diễn biến tại quảng trường Độc lập trong cao điểm của cuộc nổi loạn vừa rồi.

Theo Forbes, tài sản của ông Poroshenko ước tính khoảng 1,3 tỷ USD, đã bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng ở Ukraine cũng như thiệt hại do mất thị trường quan trọng là nước Nga.

Năm ngoái, khi Ukraine sắp ký kết một hiệp định với EU được ông Poroshenko ủng hộ, Nga đã cấm nhập khẩu chocolate từ nhà máy Roshen của ông này.

Đổi phe

Ông Poroshenko sinh ra ở thị trấn nhỏ Bolgrad miền tây nam và học về kinh tế ở Đại học Kiev. Ông tham gia chính trường Ukraine năm 1998 với vai trò lập pháp cho một nhóm trung thành với tổng thống khi đó là Leonid Kuchma. Năm 2000, ông là một trong những người sáng lập đảng Các khu vực của ông Yanukovych.

Năm 2002, ông đổi phe và tham gia với người bạn thân là Viktor Yushchenko, người sau này là lãnh đạo cuộc cách mạng Cam và trở thành tổng thống Ukraine. Dưới thời của ông Yushchenko, ông Poroshenko là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và chủ tịch ngân hàng nhà nước. Nhưng căng thẳng giữa ông với bà Yulia Tymoshenko đã khiến cả hai sau đó đều bị ông Yushchenko cách chức.

Ông Poroshenko được chỉ định làm Bộ trưởng Kinh tế bởi ông Yanukovych năm 2012. Cuối năm đó, ông Poroshenko được bầu vào quốc hội như một ứng viên độc lập và ngầm tỏ ý tham gia tranh cử chức thị trưởng Kiev ngay trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng./.

Theo Mai Nguyên