Toàn cảnh bất ổn ở miền Đông Ukraine

Trong tuần qua, các diễn biến nguy hiểm ở miền Đông Ukraine luôn chiếm vị trí quan trọng về tình hình thời sự quốc tế. Những người biểu tình ở 3 tỉnh Donetsk, Lugansk và Kharkov chiếm các tòa nhà của cơ quan công quyền, yêu cầu tổ chức trưng cầu dân ý để tách khỏi chính quyền liên bang và thậm trí đòi sát nhập vào nước Nga, như trường hợp Crimea.

Diễn biến này đặt sự thống nhất lãnh thổ của Ukraine trước những mối đe dọa lớn, tiếp tục đẩy Nga, các nước Phương Tây chìm sâu hơn vào những tranh cãi tưởng như không hồi kết về vai trò và ảnh hưởng của Moscow với tình hình Ukraine.

Trong bối cảnh đó, chương trình Toàn cảnh thế giới của Đài THVN tiếp tục có cuộc trao đổi với TS Đỗ Sơn Hải – Trưởng khoa Chính trị quốc tế, Học viện Ngoại giao để có được những phân tích chi tiết về tình hình bất ổn tại miền Đông Ukraine.

Nhận xét về những yêu cầu của những người biểu tình, TS Đỗ Sơn Hải nói: “Các khu vực miền Đông hầu hết là những khu vực công nghiệp vì thế họ cũng cần có tiếng nói nhất định trong quá trình điều hành đất nước. Trong số những người biểu tình, có những người giữ thái độ ôn hòa – không muốn có một chính sách quá cứng nhắc đối với khu vực họ đang ở, có những người ủng hộ chính phủ lâm thời, phản đối chính phủ thời kỳ ông Yanukovych và có nhóm những người thân Nga đã đề xuất sáp nhập vào Nga như một mô hình Crimea.

Cá nhân tôi cho rằng khu vực miền Đông này không thể giống Crimea được do vị trí địa lý, do vấn đề nhân khẩu, do các yếu tố về lịch sử. Đơn cử như số lượng người Nga ở Donesk không đông như ở Crimea, chỉ chiếm khoảng hơn 30% trong khi người Ukraine là xấp xỉ 60%. Nếu có tiến hành trưng cầu dân ý, tôi nghĩ rằng phương án họ mong muốn là có được quyền độc lập nhiều hơn chứ không phải đề tái lập kịch bản Crimea”.

“Cá nhân tôi cho rằng Ukraine hiện nay đang đứng trên tình trạng “ngàn cân treo sợi tóc”, khó khăn ở bên trong xen lẫn bên ngoài, từ mọi phía ập đến. Có lẽ chính quyền lâm thời hiện nay và người dân ở khu vực miền Đông cần phải kiên nhẫn một chút. Trong thời gian sinh sống ở Ukraine, tôi cũng nhận thấy người dân miền Đông có đức tính kiên nhẫn, biết chịu đựng. Tôi hy vọng rằng những vụ đụng độ, va chạm xảy ra giữa lực lượng nổi dậy với chính quyền lâm thời sẽ là không nhiều” – TS Đỗ Sơn Hải nói thêm.

Khi được hỏi: “Lý do nào những người đang chiếm giữ các tòa nhà công quyền ở các tỉnh miền Đông chưa chấp nhận thái độ có tính chất nhượng bộ của chính quyền Kiev khi họ đã được trao lệnh ân xá và hứa về quyền tự trị lớn hơn?”, TS Đỗ Sơn Hải cho rằng lý do rất đơn giản là điều này được nêu ra từ chính phủ lâm thời.

“Bản thân những người dân ở miền Đông, có một số lượng không ủng hộ hoàn toàn chính phủ lâm thời. Và những lệnh của chính phủ lâm thời chắc chắn cũng chỉ là lâm thời và có lẽ cần đợi sự tin tưởng thực sự của người dân đối với chính quyền trung ương tại Kiev sau cuộc bầu cử ngày 25/5” – ông phân tích.

Trước những diễn biến ngày một bất ổn ở miền Đông Ukraine, TS Đỗ Sơn Hải nhận định: “Khả năng Kiev sử dụng vũ lực là tương đối lớn nhưng chỉ với những người chiếm trụ sở công quyền vì về pháp lý, chính phủ lâm thời có lý do để giải tán những người chiếm trụ sở. Còn những người xuống đường biểu tình, khó có lý do để giải tán”.

Để có thể lắng nghe chi tiết hơn những phân tích của TS Đỗ Sơn Hải, quý vị và các bạn có thể theo dõi lại chương trình "Toàn cảnh thế giới" qua video dưới đây: