Trung Quốc mơ về thành phố xanh

Xây dựng hoàn toàn mới một thành phố lớn là công việc đầy khó khăn, chưa kể đến thành phố ấy còn phải đạt tiêu chuẩn của một "thành phố xanh". Tuy vậy, cách quy hoạch và quản lý đô thị của Trung Quốc tạo ra cho họ lợi thế. Chính phủ chỉ định địa phương này sẽ trở thành thành phố xanh, trưng dụng số đất đai ấy và sẽ bán lại với giá hơn cho các nhà đầu tư để phát triển. Đây chính là mô hình mà Singapore đã triển khai năm 2007. Sau những tác động kinh hoàng của tình trạng ô nhiễm môi trường tại các đô thị, lãnh đạo Trung Quốc tuyên bố mục tiêu xây dựng các thành phố sinh thái. Và, vùng đất rộng 30km2 có khí hậu khá khắc nghiệt nằm gần thành phố cảng miền Bắc Thiên Tân đã trở thành nơi thử nghiệm.

Trung Quốc đã tiến hành một vài dự án xây dựng thành phố xanh trước đó nhưng đều thất bại. Nằm cách Thiên Tân 60km về phía bờ biển là bán đảo Caofeidian, dự án bắt đầu năm 2009 với mục tiêu xây dựng một thành phố sinh thái với khoảng 500.000 dân sống vào năm 2020. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành đa số diện tích bị bỏ hoang bởi khu vực này quá heo hút nên không thể thu hút đầu tư.

Khu đô thị xanh này được mở cửa năm 2011 với số vốn tài trợ 690 triệu USD từ chính phủ và đã thu hút được hàng trăm doanh nghiệp. Để tăng nhanh số lượng dân cư, chính phủ xây dựng trường học mang phong cách Victoria với hàng mái ngói nâu và trang bị thiết bị học tập xa xỉ. Trong đó, có một phòng chuyên nuôi động vật để giúp học sinh học tập hiểu quả hơn khi nghiên cứu về tự nhiên. Một giáo viên chia sẻ rất tự hào: "Tất cả các con thú đều là thật ngoại trừ hổ và gấu trúc”. Một bệnh viện 350 giường được đánh giá là một trong những cơ sở hiện đại nhất Trung Quốc dự kiến sẽ hoàn thành vào năm sau với số vốn đầu tư 110 triệu USD.

Chính phủ Trung Quốc có nhiều lý do để hỗ trợ dự án này. Ở Trung Quốc, sự bất bình của dân chúng về các vấn đề ô nhiễm môi trường, đặc biệt là các đám mây độc hại trong thành phố, đang gia tăng. Trong khi đó từ phía nước ngoài, nước này bị chỉ trích vì khiến trái đất nóng lên. Năm 2006, Trung Quốc trở thành nước có lượng khí thải carbon lớn nhất thế giới (hiện ở mức cao gấp đôi so với Mỹ). Thậm chí, sương mù ô nhiễm còn lan sang cả Hàn Quốc và Nhật Bản.

Trong thực tế, cảnh quan đô thị tại Trung Quốc khá tồi tệ với khói, mùi khó chịu từ các kênh mương, đường phố ùn tắc với những chiếc xe cũ kỹ, các tòa nhà méo mó không theo tiêu chuẩn... Tuy nhiên, sự bất mãn của người dân với các vấn đề môi trường đô thị có phần dịu đi trước những hứa hẹn và ở một vài nơi là hành động thiết thực từ phía chính quyền. Trong những năm gần đây, khoảng 1/3 trong số hơn 600 tỉnh thành ở Trung Quốc công bố các kế hoạch để biến đổi thành các thành phố sinh thái. Chính quyền trung ương bắt đầu siết chặt quản lý lượng khí thải carbon và các chất thải dạng khói từ các khu công nghiệp , Tháng 3 năm nay, thủ tướng Lý Khắc Cường đưa ra "lời tuyên chiến " với nạn ô nhiễm môi trường.