Ukraine đối mặt nguy cơ ly khai

Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Nga đã đặt lực lượng máy bay chiến đấu ở phía tây (giáp Ukraine) trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu. Trước đó một ngày, Nga đã bất ngờ cho tập trận quy mô lớn với 150.000 lính bộ binh và không quân ở khu vực gần biên giới với Ukraine. Các cuộc tập trận này sẽ còn kéo dài đến tuần tới.

Ukraine làm căng

Phóng viên của Reuters có mặt tại Simferopol, thủ phủ của Crimea, nói cửa của tòa nhà chính quyền bị chặn bằng bàn ghế từ bên trong và không ai có thể vào được. Hãng Interfax trích lời một nhân chứng nói có khoảng 60 tay súng đã chạy vào bên trong nhưng cho biết không có ai bị thương khi tòa nhà này bị chiếm vào sáng sớm. Khoảng 100 cảnh sát đã có mặt trước tòa nhà này. Các đường phố xung quanh tòa nhà khá vắng người.

“Tôi nghe thấy tiếng súng trong đêm, lúc chạy xuống thì thấy rất nhiều người chạy vào. Một số người sau đó rời đi. Tôi không biết còn bao nhiêu người ở trong đó” - một người đàn ông 30 tuổi tên Roman nói với Reuters. Bộ trưởng nội vụ Ukraine đã xác nhận chuyện tòa nhà này bị các tay súng trang bị súng máy và súng tự động chiếm.

Phản ứng trước diễn biến mới, Bộ Ngoại giao Ukraine cùng ngày đã triệu tập đại biện lâm thời của Nga đến để chất vấn về những diễn biến đáng lo ngại mới và nói muốn trao đổi với Matxcơva ngay tức khắc. Tổng thống tạm quyền Ukraine Oleksandr Turchinov trong khi đó ra tuyên bố nói bất cứ hành động nào của quân đội Nga ở vùng Crimea đều bị coi là “hành động xâm lược”.

Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski, một trong những người làm trung gian đàm phán ở Ukraine, tuyên bố việc chiếm tòa nhà là “bước đi nguy hiểm” và “cảnh báo những người thực hiện và cho phép họ làm việc này, vì đây là cách mà xung đột khu vực có thể nổ ra”. Ông cảnh báo thẳng: “Đây là một trò chơi rất nguy hiểm”.

Từ Brussels (Bỉ), Bộ trưởng quốc phòng Đức Ursula von der Leyen cũng nói lo ngại về diễn biến mới này và cho rằng điều quan trọng nhất lúc này là tránh chuyện “một Ukraine tan rã”. Bà Leyen tới Bỉ để dự cuộc họp giữa các bộ trưởng quốc phòng NATO với tân bộ trưởng quốc phòng của Ukraine.

“Khúc xương” Crimea

Crimea, bán đảo miền nam có người Nga chiếm đa số, hiện là rào cản lớn nhất đối với chính quyền non trẻ ở Kiev sau khi lật đổ ông Yanukovych. Lãnh đạo Ukraine đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo về nguy cơ ly khai ở đây.

Tình hình căng thẳng ở Crimea đã diễn ra trước đó mấy ngày. Đến ngày 26-2, đã có đụng độ giữa cộng đồng người Nga với người Hồi giáo Tatar ở khu vực này làm ít nhất 20 người bị thương. Trên truyền hình, có thể thấy cảnh sát đứng thành hàng để ngăn hai nhóm không đụng độ.

Với một phần hạm đội biển Đen của Nga đang đồn trú tại cảng Sevastopol ở đây, Crimea là vùng duy nhất ở Ukraine mà người nói tiếng Nga chiếm đa số dân cư. Các vùng khác ở miền đông Ukraine dù có nhiều dân nói tiếng Nga nhưng không chiếm đa số. Crimea từng là lãnh thổ của Nga cho đến tận năm 1954 khi lãnh đạo Liên Xô lúc đó nhập vùng lãnh thổ này vào Ukraine.

Tân Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk, một người thân phương Tây, thừa nhận trong cuộc phỏng vấn với BBC thách thức lớn nhất với họ lúc này là ổn định tình hình trong nước. Ông thừa nhận Ukraine có thể phải thực hiện các bước “không phải mọi người đều hài lòng” để phục hồi nền kinh tế cũng như ổn định chính trị.

Thanh Tuấn