Tại sao bức tranh "Chân dung Madam Phương" đạt kỷ lục 3,1 triệu USD?

Xuất hiện trong phiên đấu giá "Beyond Legends: Modern Art Evening Sale" tại Sotheby's Hong Kong, tác phẩm Chân dung Madam Phương của họa sĩ Mai Trung Thứ gây xôn xao khi đạt mức giá kỷ lục 3,1 triệu USD.

Bức tranh được bán khởi điểm với giá 500 nghìn USD, sau đó nâng dần lên 1,9 triệu USD, 2 triệu USD, 2,1 triệu USD, 2,5 triệu USD và dừng ở mức 2,573 triệu USD. Sau khi tính thuế phí, bức tranh đạt 3,1 triệu USD, trở thành là bức tranh Việt có mức giá ước chừng cao nhất từ trước đến nay.

Tác phẩm Chân dung Madam Phương (Portrait of Mademoiselle Phuong), sơn dầu trên vải, 135,5 x 80 cm.

Chân dung Madam Phương là tác phẩm của họa sĩ Mai Trung Thứ (1906 - 1980), một trong bốn danh hoạ Việt Nam xuất thân từ trường Mỹ Thuật Đông Dương và thành danh ở Pháp.

Tên tuổi ông trong hội họa gắn liền với những tác phẩm tranh lụa về đề tài phụ nữ, trẻ em, cuộc sống thường ngày dưới cái nhìn mang đầy màu sắc văn hóa Á Đông những năm đầu thế kỷ 20.

Chân dung Madam Phương là bức tranh sơn dầu được ông vẽ để miêu tả người tình - một phụ nữ trẻ thuộc tầng lớp quý tộc Hà Nội.

Bức tranh được Sotheby’s miêu tả "là một tác phẩm hoành tráng nhưng rất dịu dàng và gần gũi. Bức tranh lôi cuốn này còn thể hiện sự ngưỡng mộ sâu sắc của Mai Thứ đối với người mẫu, một quý cô được đồn đại là người yêu của nghệ sĩ".

Bức tranh quý hiếm này từng được triển lãm lần đầu tiên tại trường Mỹ Thuật Đông Dương vào năm 1930, trước khi sang Paris tham dự Triển Lãm Quốc Tế Thuộc Địa năm 1931.

Ngoài ra, Chân dung Madam Phương cũng xuất hiện trong các phân cảnh của phim Mùi Đu Đủ Xanh (The Scent of Green Papaya) năm 1993 của đạo diễn Trần Anh Hùng, như một biểu tượng văn hóa trong tác phẩm điện ảnh đại chúng nổi tiếng của Việt Nam.

Ông bà Pierre và bà Dothi Dumonteil.

Theo Sotheby's, bức chân dung là một trong các tác phẩm thuộc bộ sưu tập tư nhân của một nhóm chủ sở hữu nhà Dumonteil - Les Souvenirs d’Indochine: The Madame Dothi Dumonteil Collection (Tạm dịch: Ký ức Đông Dương: bộ sưu tập của Madam Dothi Dumonteil).

Madam Dothi (Đỗ Thị Lan) - người từng là chủ nhân của bức tranh - là người con gốc Huế di cư đến Pháp từ khi còn rất nhỏ. Trước khi kết hôn và trở thành một nhà sưu tầm nghệ thuật, Madam Dothi từng được biết đến với tư cách người mẫu thời trang cho các nhà Haute Couture như Pierre Cardin, Dior, Chanel và là nàng thơ của nhà thiết kế Yves Saint Laurent.

Cùng với chồng, Pierre Dumonteil - một nhà sưu tầm và nhà đấu giá có kiến thức uyên bác về lịch sử và thị trường nghệ thuật, Madam Dothi Dumonteil đồng sáng lập Galerie Dumonteil, có trụ sở ở Paris và các chi nhánh ở Thượng Hải (Trung Quốc) và Manhattan (New York).

Trong suốt hơn 3 thập niên cùng nhau theo đuổi nghệ thuật Hiện Đại và Đương Đại từ trời Âu sang đất Á, hai ông bà đã mua lại những tác phẩm của hoạ sĩ Mai Thứ (bao gồm Portrait of Mademoiselle Phuong) và nhiều hoạ sĩ Việt Nam khác, bổ sung vào bộ sưu tập của gia đình Dumonteil.