Tại sao thế hệ 6-7X có thể tiết kiệm cả đời còn người trẻ ngày nay thì không?

Gần đây, chủ đề “Tại sao thế hệ 6-7X có thể tiết kiệm được cả đời còn người trẻ ngày nay thì không?” đang được bàn tán sôi nổi trên các nền tảng mạng xã hội của Trung Quốc. Theo đó, biên tập viên của tờ Nhân Dân nhật báo (Trung Quốc) đã đã tổng kết lại bình luận của cư dân mạng.

Nhìn chung, lý do mọi người đưa ra đều có một điểm chung. Ở những thập kỷ trước, mọi người chỉ cần ăn no. Thức uống giải khát đa phần là nước lọc hay tách trà. Cách thức giải trí là phim truyền hình.

Trong khi đó, người trẻ ngày nay giải khát bằng trà sữa, cà phê. Không chỉ đủ chất, món ăn cũng cần phải ngon với đa dạng nguồn gốc từ Âu đến Á. Họ sử dụng đa dạng các sản phẩm làm đẹp từ da đến tóc, móng. Chi phí để trả cho các hình thức giải trí cũng đa dạng như mua sắm trực tuyến, mua tài khoản thành viên…

Có người cho rằng, thế hệ 6-7X sinh ra trong gia đình đông anh em, đời sống vô cùng khó khăn. Tiết kiệm trở thành dấu ấn của thế hệ.

Trong khi đó, người trẻ ngày nay chủ yếu là sinh ra và lớn lên trong gia đình thường có 1-2 người con. Vật chất dư dả hơn. Song sự cám dỗ của chủ nghĩa tiêu dùng, đặc biệt là hiệu ứng ly cà phê Latte chính là lý do khiến họ khó có thể tiết kiệm.

Hiệu ứng của một ly cà phê

Cụm từ hiệu ứng latte (latte factor) lần đầu xuất hiện trong cuốn sách cùng tên của David Bach, doanh nhân và tác giả người Mỹ thường viết về tài chính. Hiệu ứng này được hiểu một cách vô cùng đơn giản: “Một lượng tiền nhỏ chi tiêu thường xuyên hàng ngày sẽ tốn kém hơn rất nhiều so với những gì chúng ta tưởng tượng”. Nếu loại bỏ được, chúng ra có thể đủ tiền tiết kiệm và đầu tư sinh lời, từ đó nhanh chóng xây dựng sự giàu có.

Tác giả dùng cà phê latte giá 5 USD như một ví dụ. Bằng việc giữ lại 5 USD/ngày, bạn sẽ sở hữu thêm 1.825 USD/năm, tương đương với hơn 43 triệu đồng. Tất nhiên, khi đem số tiền này đi đầu tư hay gửi tiết kiệm, bạn có thể nhận lợi nhuận và dư dả về lâu dài nhờ lãi kép.

7h59 sáng, Chang Anan (Trung Quốc) bắt đầu ngày làm việc với cốc latte cốt dừa trên tay. Ly cà phê trở thành vị cứu tinh của cô vào buổi sáng. “Không uống cà phê, tôi không thể tỉnh táo làm việc vào lúc 8h sáng”, cô thú nhận.

Đầu năm nay, Chang Anan bắt đầu công việc của mình tại Hàng Châu với mức lương hàng tháng là 5.000 NDT. Tại đây, cô phải thuê nhà hết 2.800 NDT. Để tỉnh táo mỗi sáng, cô phải chi 15 NDT/ngày cho cốc latte cốt dừa, tương đương 450 NDT/tháng, chiếm khoảng khoảng 1/10 tháng lương.

Hiệu ứng latte thực ra không chỉ áp dụng với đồ uống. Bên cạnh cà phê, cô cũng như một số người trẻ khác hay tiêu tiền vào những món lặt vặt như quần áo, phí xem phim online, ăn vặt, đồ trang trí nhà cửa…

Khi mới đến Hàng Châu, cô chỉ có một chiếc vali. Sau 3 tháng, mọi thứ đã lấp đầy căn nhà cô thuê. “Trước khi đến đây, tôi chỉ có 5 thỏi son. Bây giờ, tôi có tổng cộng 25 thỏi. Ngày nào tôi cũng mua sắm trực tuyến”, cô chia sẻ.

Chang Anan cho biết sau mỗi khi tan làm, nằm trên giường, bật điều hoà, xem những video quảng cáo đầy hấp dẫn, cô không thể cưỡng lại được. Một khảo sát về “Xu hướng tiêu dùng trực tuyến” do Thời báo kinh tế Trung Quốc thực hiện cho thấy 70% số người được hỏi tin rằng việc mua sắm trực tuyến khiến họ ngày càng tốn tiền.

Trong một thế giới, việc mua sắm giúp con người hạnh phúc hơn. Điều đó đồng nghĩa ranh giới giữa tiêu dùng thiết yếu và không cần thiết bị xoá nhoà. Người ta dễ rơi vào cạm bẫy của hiệu ứng latte.

Không nghiện mua sắm, nhưng Zhang Ze, 35 tuổi lại mua thẻ thành viên của một loạt các nền tảng giải trí. Mỗi nền tảng anh chỉ cần chi trả 10-20 NDT/tháng. Một con số mà anh cho rằng nó không quá lớn.

Song mãi cho đến một ngày, người đàn ông này nhận ra khi anh ấy không vào ứng dụng đó cả tháng trời. Tài khoản của anh vẫn bị trừ tiền. Lúc này Zhang Ze mới dần nhận ra mức độ nghiêm trọng của hiệu ứng latte.

Đa số chúng đều “không đáng bao nhiêu” nhưng trải qua nhiều năm có thể gom thành một con số lớn, gây lãng phí và ảnh hưởng trực tiếp đến tài chính cá nhân.

Tập "bỏ latte" như thế nào?

Để tiết kiệm hơn, bạn không nhất thiết phải ngừng uống cà phê hay cắt giảm những thú vui thường ngày. Thay vào đó, bạn hãy làm những điều này:

Tập trung vào tỷ lệ tiết kiệm

Theo triệu phú tự thân Ramit Sethi, việc tiết kiệm 6% thu nhập so với 7% là hoàn toàn khác nhau. Vì thế, bạn cần đặt mục tiêu đúng đắn thì con số sẽ khiến bản thân hài lòng. Hãy bắt đầu bằng cách tiết kiệm những gì bạn có thể, chẳng hạn như 5%, sau đó tăng tỷ lệ tiết kiệm của bạn thêm 1% mỗi năm. Số tiền đó sẽ trở thành khoản tiết kiệm tốt trong thời gian dài.

Tạo một “kế hoạch chi tiêu có ý thức”

Với kế hoạch này, bạn cần theo dõi 4 con số:

- Chi phí cố định: Chẳng hạn như tiền thuê nhà, ăn uống, xăng xe,... hoặc các khoản vay.

- Tiết kiệm: Bao gồm quỹ khẩn cấp và tiền cho các kỳ nghỉ

- Đầu tư: Khoản nghỉ hưu, mua vàng, mua đất,...

- Khoản chi tiêu mà bạn cảm thấy không có lỗi: Chẳng hạn như đặt đồ ăn hoặc mua sắm.

Phân bổ số tiền của bạn theo thứ tự này đảm bảo rằng trách nhiệm tài chính sẽ được quan tâm đầu tiên. Sau đó, bạn hoàn toàn có thể tiêu số tiền còn lại của mình một cách “không có lỗi”.