Tâm sự chuyện nghề của 1 y tá mùa dịch: "Đừng gọi tôi là anh hùng. Hôm qua, tôi đã suy nghĩ về việc viết di chúc..."

Từ bao lâu nay, nghề Y vẫn luôn là công việc khó khăn áp lực, nhiều lúc mỏi mệt đến nỗi có thể ngất lịm ngay sau mỗi ca trực. Đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đang phức tạp, nhìn hình ảnh vật vờ, mặt biến dạng, nguy cơ bệnh tật cao của các bác sĩ, y tá mới thấy ngành Y khổ thế nào! Trong khi chúng ta đang thực hiện giãn cách xã hội, hạn chế đến mức tối đa việc tiếp xúc với người khác thì đội ngũ y bác sĩ ở tuyến đầu chống dịch. Công việc liên quan đến tính mạng con người nên không thể sai sót dù chỉ một giây, đòi hỏi sự linh hoạt, chủ động, phải thật chuẩn xác.

Bệnh nhân nhiễm Covid-19 vẫn tăng lên hằng ngày, khiến nỗi vất vả của các y tá, bác sĩ càng lớn hơn bao giờ hết. Họ phải làm việc nhiều giờ liền, thiếu ngủ và thiếu vật tư y tế để chống chọi với một dịch bệnh toàn cầu. Chúng ta chứng kiến không ít cảnh bác sĩ phải làm việc lên đến 16-18 tiếng/ngày, sẵn sàng đóng bỉm, nhịn uống nước để tránh đi vệ sinh. Kết thúc mỗi ngày, họ kiệt sức đến mức ngủ trên ghế, trên sàn bệnh viện hay bất cứ nơi nào có thể. Họ sử dụng đồ bảo hộ cả ngày đến mức đã có những vết hằn sâu, vết loét trên gương mặt mệt mỏi.

Mới đây, một y tá hồi sức cấp cứu 24 tuổi ở New York đã viết bức tâm thư chia sẻ chuyện nghề cũng như bày tỏ sự hối lỗi của mình vì không thể cứu sống tất cả mọi người. Và thực tế là đội ngũ y bác sĩ ở New York, Mỹ đang phải đối mặt với vô vàn khó khăn, áp lực vì số ca nhiễm mới và số bệnh nhân tử vong tăng lên từng ngày.

"Hôm qua, tôi đã suy nghĩ về việc viết di chúc...

Tôi năm nay 24 tuổi là 1 y tá hồi sức cấp cứu ở New York. Hiện tại tôi vẫn đang có sức khỏe tốt, vì vậy đáng ra tôi không phải nghĩ về việc viết di chúc. Nhưng tối qua, tôi đã nhận ra rằng, khả năng mình qua đời cao hơn tôi từng tưởng tượng rất nhiều lần.

Sau khi tốt nghiệp năm 2018, tôi chưa bao giờ nghĩ đây sẽ là tương lai của mình, với chỉ 2 năm kinh nghiệm trong nghề. Tôi nghĩ rằng mình đã sẵn sàng chứng kiến cái chết, tôi đã nhìn thấy đủ nhiều người qua đời trong năm đầu tiên làm việc ở ICU (phòng hồi sức cấp cứu). Nhưng chỉ trong 2 tuần qua, tôi đã nhìn thấy số người ra đi nhiều hơn 1 người có thể thấy trong suốt cuộc đời. Đến giờ đây, tôi không còn chắc mình còn đủ dũng cảm để chứng kiến cái chết nữa.

Tuần trước, một cô con gái gọi điện hỏi thăm tình hình của mẹ, vì kể cả gia đình, không ai được phép vào bệnh viện. Mặc dù hơi ngần ngại, nhưng tôi nói với cô ấy một cách nhẹ nhàng nhất có thể rằng, nếu tôi rút dây truyền IV bây giờ, mẹ cô ấy sẽ chết. Tôi phải thẳng thắn – tại sao cần phải nói dối hay làm nhẹ đi những gì đang diễn ra? Nghe xong cô ấy bắt đầu khóc òa lên không thể kiểm soát.

Tôi đã từng nghe tiếng đập của một trái tim đang chết dần nhưng đây là lần đầu tiên tôi nghe thấy một trái tim đang chết vì đau khổ qua điện thoại. Trong khi đó, tôi vẫn đang đứng rà soát lại mọi thứ mình cần trước khi vào phòng, hy vọng mình sẽ không quên bất cứ thứ gì, 1 tai vẫn nghe tiếng khóc của cô gái trong điện thoại, tai kia nghe giọng nói mình lẩm nhẩm: thuốc men, dây truyền, ống thuốc, kim tiêm, xi lanh… đầu óc tôi rà qua hàng loạt những điều cần làm cùng lúc cố gắng lắng nghe xem cô gái đang định nói gì.

Mỗi lần bạn bước vào phòng của bệnh nhân COVID-19, bạn đối diện nguy cơ lây nhiễm, cho nên tôi tự nhủ chính mình "Bất kỳ thứ gì mà mày quên, là một lần mày phải quay lại và là 1 cơ hội mày sẽ bị căn bệnh này giết chết". Tôi cố gắng tập trung để giữ "phần người trong mình" tồn tại, để có thể lắng nghe cô gái, và đáp lại nhưng thực sự không biết phải nói gì, khẩu trang y tế thì đeo vất vưởng, mồ hôi lấm tấm dưới nhiều lớp vải nhựa PPE.

Trong lúc này, tôi có lẽ nên nói lời xin lỗi vì đã không thể làm tốt hơn, nhưng làm sao tôi có thể nói như vậy được? Nhiều người nói rằng chúng tôi là chiến sĩ tuyến đầu, không, trên thực tế, chúng tôi là phòng tuyến cuối cùng. Tôi là một trong những người cuối cùng bạn muốn gặp, vì đằng sau chúng tôi là cái chết. Theo lẽ thông thường, tỉ lệ y tá trên 1 bệnh nhân ở phòng hồi sức cấp cứu là tối đa 2 bệnh nhân 1 y tá. Hiện giờ, tỉ lệ là ít nhất 3 bệnh nhân 1 y tá. Ở các phòng ICU ở bệnh viện khác, tỉ lệ tối thiểu còn cao hơn. Tôi tự thấy mình may mắn khi có những ngày chỉ phải chăm sóc 3 bệnh nhân.

Những ngày này đang phá hủy tôi...

Là một y tá ICU, tôi được huấn luyện để làm mọi thứ chính xác: pha thuốc, đo lường, gây mê, gây tê, đặt nội khí quản cho bạn. Chúng tôi tắm cho bạn, mặc quần áo cho bạn, cho bạn ăn, làm cho bạn cảm thấy thoải mái. Chúng tôi ra vào phòng bệnh nhiều hơn bất kỳ ai. Mọi người khen chúng tôi là anh hùng, là siêu anh hùng, gọi chúng tôi là thiên thần, rằng các bệnh nhân may mắn được tôi chăm sóc.

Giờ đây, tôi chẳng còn thời gian để lưu ý đến những tiểu tiết nữa. Tôi vội vã chuẩn bị cho bạn, nếu may mắn, tôi bôi cho bạn 1 ít vaseline lên môi, trước khi nhấn nút gọi Video Face Time, để người thân có thể nhìn thấy bạn lần đầu tiên kể từ khi vào viện: ống thở vẫn gắn trong miệng, ống truyền gắn mũi, nước dãi nhỏ cạnh gối. Tôi cảm thấy như một tội đồ, tôi cảm thấy xấu hổ. Tôi là ai lại làm xấu đi khoảnh khắc quý giá giữa bạn và gia đình. Tôi là ai mà có quyền chứng kiến sự hội ngộ giữa bạn và gia đình.

Nhưng tôi vẫn đứng đó, với đầy sự xấu hổ, thất vọng vì không làm tròn, cũng như cảm giác sức lực rời khỏi cơ thể, tôi đứng đó, bởi vì tôi là cầu nối duy nhất giữa bạn và gia đình ở giờ phút cuối cùng này.

Đôi lúc, tôi quá bận đến nỗi ngay cả khi về nhà, tôi cũng không thoát khỏi dịch bệnh này. Coronavirus theo chân tôi về nhà theo nghĩa đen và cả nghĩa bóng. Nó nằm trong đế giày, trong áo quần tôi vừa cởi bỏ trước cửa, và trên bàn tay tôi khi tôi cố kỳ cọ đến, cố gắng gột rửa sự bẩn thỉu và bệnh tật. Nó nằm trong tiếng còi xe cấp cứu gợi cho tôi nghĩ đến liệu rằng đó có phải bệnh nhân của mình ngày mai, nó nằm trong một tiếng chuông tin nhắn từ đồng nghiệp thông báo rằng, bố của cô ấy mới mất, và nó ở trong những tiếng báo động liên tục của máy thở vang lên trong giấc mơ, cho dù bên trong căn hộ tôi là một sự im lặng tuyệt đối.

Những ngày được nghỉ, tôi dành hàng giờ đọc tài liệu, các nghiên cứu mới về tác dụng phụ của một loại thuốc đang dùng để trị COVID-19, lợi ích của một loại thuốc mới … và hàng tá thông tin chưa được kiểm chứng nữa. Thế nhưng mỗi ngày đi làm, tôi đều cảm thấy mình chưa biết gì về cái bệnh dịch này, và mỗi ngày khi đi về, tôi đều cảm thấy mình đã thất bại, thấy mình đáng ra có thể làm tốt hơn. Tôi không bao giờ thấy đủ, không bao giờ là gần đủ.

Vì vậy, tôi yêu cầu mọi người đừng gọi tôi là anh hùng, với tôi, nó nghe như một sự sai trái, là tôi không xứng!

Tôi đeo theo cảm giác tội lỗi quanh mình như chiếc khăn liệm người chết. Tôi chạy khắp nơi suốt 12 giờ đồng hồ, đôi khi nhiều hơn nếu là 1 ca bận bịu. Những ngày này, tôi cảm thấy may mắn nếu mình có thời gian nghỉ ăn cơm, hạnh phúc khi được đi vệ sinh nhiều hơn 1 lần trong ca trực. Tôi học cách để cứu sống. Tôi đi làm chăm sóc cho người bệnh và đang hấp hối. Tôi biết rằng mình đang rủi ro sức khỏe của mình. Nhưng đừng đánh đồng lựa chọn nghề nghiệp của chúng tôi với sự hy sinh bản thân mình, tôi không lựa chọn để chết. 

Hiện thực xung quanh làm tôi không thể không nhìn thấy, tại sao khi tôi tan ca làm, tôi phải tháo xuống một chiếc khẩu trang N-95 duy nhất mà tôi đã đeo suốt hơn 12 giờ đồng hồ? Và đến cuối ca làm, tôi lại vẫn phải kỳ cọ vùng cơ thể không được bảo vệ của mình (như vùng cổ) với dung dịch sát khuẩn độc hại, mong rằng bộ quần áo vải mỏng manh màu vàng, đã có thể bảo vệ cho mình khỏi nhưng con virus liti, luồn lách vào trong kẽ hở, nằm lại trên làn da của mình. 

Tôi còn rất trẻ, tôi có ước mơ, tôi mong rằng mình sẽ có một cuộc đời dài phía trước. Tôi muốn nhìn thấy đứa cháu 4 tuổi của tôi lớn lên. Tôi muốn kết hôn và có con. Vậy tôi xin bạn đừng thương hại tôi, đừng gọi tôi là anh hùng. Tôi không muốn trở thành một con người kiên trung hy sinh vì điều đẹp đẽ. Điều duy nhất tôi muốn là, sau bệnh dịch này, đừng bao giờ quên cảm giác trong khu vực cách ly là như thế nào. Tôi công nhận, sự ủng hộ của các bạn làm chúng tôi thêm cố gắng. Nhưng xin biết rằng sự cổ vũ ấy không làm thay đổi được kết quả. Đây là lời cầu xin nhiệt thành của tôi - rằng chúng ta thay đổi những gì chúng ta có thể sau khi tất cả điều này kết thúc."

Nguồn: KP Mendoza/ Dịch: Duc Nguyen