"Thành phố cổ" 3.400 tuổi bất ngờ nổi lên từ đáy hồ cạn nước do hạn hán, cảnh tượng khiến các nhà khoa học cũng ngỡ ngàng

Theo CNN, một thành phố 3.400 tuổi đã nổi lên sau khi mực nước của hồ chứa Mosul gần sông Tigris, thuộc khu vực Kurdistan, miền Bắc Iraq, giảm xuống nhanh chóng do tình trạng hạn hán nghiêm trọng . Thành phố cổ này được xác định là thành phố Zakhiku - một trong những trung tâm của Đế chế Mittani trị vì (1550 -1350 TCN), thời kỳ đồ đồng.

Khi mực nước giảm dần, cũng là lúc các tòa nhà, tàn tích của thành phố cổ đại bắt đầu xuất hiện. Chúng bao gồm một pháo đài khổng lồ, một tòa nhà lưu trữ có nhiều tầng và một khu phức hợp công nghiệp, tất cả đều có niên đại 3.400 năm vào thời của Đế chế Mittani.

Một nhóm các nhà khảo cổ học người Đức và người Kurd lần đầu tiên khai quật thành phố thời Đế chế Mittani khi tình trạng khô hạn diễn ra vào năm 2018. Tuy nhiên, họ vẫn chưa thu được kết quả đầy đủ thì thành phố này lại bị nhấn chìm dưới nước.

Vì vậy, đợt khô hạn không lường trước được mới nhất này đã khiến họ phải chịu áp lực khai quật và lập hồ sơ càng nhanh càng tốt về thành phố Thời kỳ đồ đồng, trước khi nước dâng lên một lần nữa.

Đây là dự án hợp tác với Tổng cục Cổ vật và Di sản ở Duhok để bảo tồn di sản văn hóa của khu vực cho các thế hệ tương lai.

Theo bà Ivana Puljiz, giáo sư khảo cổ học cận Đông tại Đại học Freiburg ở Breisgau (Đức), đồng thời là một trong những người chỉ đạo dự án, lãnh thổ của vương quốc Mittani trải dài từ Biển Địa Trung Hải đến tận miền Bắc Iraq.

Thành phố cổ bị lãng quên

Zakhiku bị nhấn chìm dưới nước sau khi Iraq xây dựng đập Mosul vào những năm 1980 và kể từ đó, thành phố cổ này liên tục không xuất hiện dưới ánh sáng mặt trời.

Sau khi Ivana Puljiz nghe tin thành phố đã "tái xuất", nhóm của bà đã vội vã đến khai quật khu vực này vì không biết khi nào mực nước sẽ tăng trở lại. Trong suốt tháng Giêng và tháng Hai đầu năm nay, họ làm việc không biết mệt mỏi với mong muốn có nhiều phát hiện mới.

"Do áp lực thời gian quá lớn, chúng tôi làm việc cật lực trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, đóng băng, tuyết, mưa đá, mưa, thậm chí cả bão, cũng như thỉnh thoảng có ngày nắng, không biết khi nào nước sẽ dâng trở lại và chúng tôi sẽ có bao nhiêu thời gian", Ivana Puljiz nói.

Cuộc khai quật năm 2018 cho kết quả báo cáo về một cung điện. Và trong cuộc khai quật mới nhất, người ta lại tìm thêm được nhiều cấu trúc mới. Các khám phá khác bao gồm một công sự hoàn chỉnh với tháp và tường, cùng một tòa nhà nhiều tầng dùng để lưu trữ.

Các nhà nghiên cứu cho biết, phần lớn các cấu trúc được làm bằng gạch bùn phơi nắng, thường sẽ không bám chắc dưới nước.

Tuy nhiên, Zakhiku đã phải hứng chịu một trận động đất vào khoảng năm 1350 trước Công nguyên, và các phần của các bức tường phía trên bị sụp đổ và che phủ các tòa nhà.

Như một phép màu

Bà Ivana Puljiz cho biết có rất ít thông tin về những người Mittani cổ đại - những người đã xây dựng thành phố này. Nguyên nhân chủ yếu là do các nhà nghiên cứu chưa xác định được thủ đô của đế chế hoặc chưa phát hiện ra các kho lưu trữ của họ. Tuy nhiên, một số hiện vật nhất định được tìm thấy trong cuộc khai quật mới nhất có thể giúp cung cấp thông tin chi tiết.

Các nhà khảo cổ tìm thấy 5 bình gốm chứa hơn 100 tảng đất sét hình nêm, có niên đại gần sau sự kiện động đất. Chúng được cho là có từ thời Trung Assyria, kéo dài từ năm 1350 - 1100 TCN. Chúng có thể làm sáng tỏ sự sụp đổ của thành phố cũng như sự trỗi dậy của chế độ Assyria trong khu vực.

Peter Pfälzner, giáo sư khảo cổ học gần phương đông tại Đại học Tübingen đồng thời là một trong những người đứng đầu cuộc khai quật, cho biết: "Thật tương tự như một phép màu khi những cấu trúc hình nêm làm bằng đất sét không nung chảy có thể tồn tại trong nhiều thập kỷ dưới nước".

Bà nói: "Tôi rất tò mò muốn xem nghiên cứu về các văn bản chữ khắc trên những tảng đất sét hình nêm sẽ tiết lộ điều gì về số phận của thành phố và cư dân của thành phố sau trận động đất kinh hoàng".

Tất cả các hiện vật khai quật đang được lưu giữ trong Bảo tàng Quốc gia Duhok.

Trước khi thành phố một lần nữa biến mất dưới nước, các nhà nghiên cứu đã phủ bạt lên tàn tích và cố định bằng đá và sỏi. Bà Puljiz hy vọng những biện pháp này sẽ bảo vệ địa điểm cổ xưa khỏi sự xói mòn của nước và ngăn nó biến mất hoàn toàn.

Nguồn: CNN