Thế giới có thể sẽ không còn tuần làm việc 5 ngày: 'Zombie công sở' được cứu, gia tăng ngày nghỉ nhưng lương không bị cắt giảm

Cân bằng giữa công việc và cuộc sống đang mối quan tâm được ưu tiên hàng đầu của nhiều người lao động. Đa số các nước châu Á vẫn giữ quy tắc làm việc 5-6 ngày/tuần. Nguyên nhân xuất phát từ quan điểm "làm việc chăm chỉ sẽ đạt được thành công", James Root, đối tác và đồng chủ tịch tại Bain Futures, thuộc công ty tư vấn Bain & Company, cho biết.

"Châu Á là nơi nổi tiếng với giờ làm việc kéo dài, như Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản. Tuy nhiên các công ty trên toàn thế giới, bao gồm cả châu Á đang không ngừng tìm cách để biến không gian chốn công sở thành nơi làm việc lý tưởng", Root nói.

Ông Root đã đề cập đến chính sách làm việc nửa ngày thứ sáu, thời gian nghỉ phép không giới hạn, có thể lựa chọn làm việc tại nhà, chế độ nghỉ thai sản được nới lỏng và các khoản phụ cấp ở một số công ty. Song thực tế hiện người lao động lại đang quan tâm đến xu hướng làm việc mới - tuần làm việc 4 ngày.

Mục đích là để người lao động có những ngày nghỉ cuối tuần dài hơn, trong khi vẫn giữ nguyên năng suất và mức lương của họ. Điều này có thể mang lại lợi ích chung cho cả người lao động và công ty.

Các quốc gia triển khai đầu tiên

Nhật Bản được biết đến là quốc gia có văn hóa công sở khắc nghiệt với thời gian làm việc không giới hạn. Nhân viên có thể được kỳ vọng ưu tiên sự nghiệp hơn mọi thứ khác trong cuộc sống của họ. Thậm chí, quốc gia này có hẳn một thuật ngữ chỉ những cái chết do làm việc quá sức, "karoshi".

Covid-19 đã đưa vấn đề làm việc khắt khe của đất nước này trở lại tâm điểm. Sau khi các doanh nghiệp Nhật Bản chuyển sang chế độ làm việc theo giờ linh hoạt và làm việc từ xa vào năm 2020, họ bắt đầu phân tích những thay đổi này ảnh hưởng đến mức độ hạnh phúc của nhân viên.

Vào tháng 1, Panasonic đã giới thiệu kế hoạch làm việc 4 ngày tùy chọn trong tuần để thúc đẩy sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cho nhân viên. Kế hoạch này sẽ được thực hiện sớm nhất vào tháng 4/2023. 

"Hạnh phúc của nhân viên là ưu tiên hàng đầu. Điều quan trọng là chúng ta phải giao tiếp, tìm hiểu và thúc đẩy sự hiểu biết để đạt được mục tiêu", người phát ngôn Panasonic, Airi Minobe cho biết.

Năm 2019, Microsoft Nhật Bản đã thử nghiệm làm việc 4 ngày/tuần. Mặc dù tổng số giờ làm việc giảm, lương của công nhân vẫn giữ nguyên song năng suất lao động lại tăng gần 40%, theo báo cáo của công ty.

Theo khảo sát của công ty nghiên cứu Milieu đã công bố hồi tháng 2, người lao động ở Singapore, Việt Nam, Thái Lan, Philippines và Indonesia cũng quan tâm đến việc áp dụng 4 ngày làm việc/tuần.

Hơn 3/4 người Singapore (76%) bày tỏ sự quan tâm lớn đến những công việc có thời gian nghỉ 3 ngày cuối tuần.

"Ở những nền kinh tế phát triển như Singapore, chất lượng cuộc sống và ý nghĩa của công việc được quan tâm hơn cả. Nhiều nhân viên ở Singapore không muốn có một cuộc sống mà họ chỉ sống để làm việc", Jaya Dass, giám đốc điều hành tại công ty tuyển dụng Randstad Singapore cho biết.

Cô Dass cho biết các nhân viên ở đảo quốc sư tử không còn sẵn sàng từ bỏ cuộc sống cá nhân để ưu tiên cho sự nghiệp. Song do chi phí sinh hoạt cao ở các thành phố lớn, nhiều người sẽ không đồng ý nếu bớt giờ làm đồng nghĩa với việc phải chấp nhận cắt giảm lương.

Một số nước đang phát triển không quan tâm đến vấn đề này

Không phải tất cả công dân Đông Nam Á đều hào hứng với những tuần làm việc rút ngắn. Theo khảo sat của Milieu, chỉ 48% người Malaysia hứng thú với ý tưởng này, 41% số người tỏ ra thờ ơ.

Trong một cuộc phỏng vấn trực tuyến, cô Dass cho biết người lao động ở Myanmar và Campuchia ít quan tâm đến vấn đề này.

"Mong muốn về sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống ở những quốc gia này thấp hơn. Vì ở những nền kinh tế này thời gian làm việc dài hơn thường tạo ra nhiều tiền hơn", cô Dass giải thích.

Thế giới đang bắt đầu chứng kiến giấc mơ về làm việc 4 ngày/tuần

Việc cắt giảm giờ làm phổ biến hơn ở phương Tây. Từ 2019 Iceland và Tây Ban Nha thử nghiệm cắt giảm giờ làm việc. Mới đây nhất 2021, Bỉ là quốc gia tiếp theo cho phép người lao động được hưởng làm việc 4 ngày/tuần.

Chương trình của Bỉ đang bắt đầu dưới dạng thử nghiệm, yêu cầu nhân viên làm việc 4 ngày/tuần với số giờ làm việc như cũ. Người lao động cũng được phép bỏ qua các tin nhắn liên quan đến công việc sau giờ làm mà không lo bị cấp trên xử phạt.

Hồi tháng 1, Anh cũng công bố sẽ khởi động chương trình thử nghiệm làm việc 4 ngày/tuần trong vòng 6 tháng, bắt đầu từ tháng 6 tới. Sáng kiến ​​này giúp người lao động chỉ làm việc 32 giờ/tuần nhưng mức lương và phúc lợi không thay đổi.

Theo CNBC