Thế lực tiệm bách hóa "không địa điểm" âm thầm thu 11.000 tỷ đồng từ sữa, bánh tráng trộn...: Doanh thu bằng 1/3 WinMart, Bách Hóa Xanh, nhưng chi phí chỉ ngang 1/3 kênh đại lý

Theo thống kê của Metric, năm 2023, tổng doanh thu trên 5 sàn bán lẻ trực tuyến tại Việt Nam đạt 233,2 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 53,4% so với năm trước. Trong đó, các ngành hàng Làm Đẹp, Nhà cửa & Đời sống, Thời trang nữ, Điện gia dụng vẫn đóng góp nhiều nhất vào thành tích này khi đều chiếm từ 11% đến 25% thị phần doanh thu toàn thị trường TMĐT. 

Đồng thời, các ngành hàng này vẫn ghi nhận tốc độ tăng trưởng tích cực. Cụ thể, ngành hàng Làm đẹp năm 2023 đã tăng trưởng 52,2% doanh thu so với năm 2022, còn ngành Điện gia dụng là 55,1%. Tuy nhiên, đây vẫn chưa phải mức tăng trưởng ấn tượng nhất. 

Theo dữ liệu từ Metric, ngành hàng Bách hóa - Thực phẩm hiện mới chỉ đóng góp khoảng 5% vào tổng doanh thu, tương đương khoảng 11.000 tỷ đồng nhưng lại tăng trưởng tới 64,8% so với năm trước. Doanh thu này đến từ 69.000 gian hàng với 140 triệu đơn vị sản phẩm được bán ra. Trong đó, tháng 7 đạt mức tăng trưởng so với cùng kỳ cao nhất là 102% và tháng 9 đạt doanh thu cao nhất với gần 1.000 tỷ đồng. 

Mức doanh thu 11.000 tỷ đồng nói trên đang tương đương hơn 1/3 doanh thu của hệ thống siêu thị WinMart/ WinMart+ cũng như của hệ thống Bách Hóa Xanh. Năm 2023, hơn 3.600 điểm bán WinMart/ WinMart+ mang về doanh thu 30.054 tỷ đồng, trong khi Bách Hóa Xanh ghi nhận doanh thu 31.600 tỷ đồng. 

Mức giá trung bình chung người tiêu dùng chi trả cho một sản phẩm trong ngành hàng Bách hóa – Thực phẩm trên TMĐT trong năm 2023 là 80.000/sản phẩm. Các phân khúc giá đem lại doanh thu và sản lượng bán ra tốt nhất là 10.000–50.000 đồng và 50.000–100.000 đồng. Đối với Shop Mall, phân khúc 350.000 – 500.000 đồng, 750.000 – 1.000.000 đồng, 1.000.000 – 1.500.000 đồng đem lại nhiều doanh thu nhất.

Không cần chi phí thuê địa điểm và vận hành đông đảo nhân sự như cửa hàng trực tiếp, TMĐT không chỉ trở thành mảnh đất màu mỡ cho các đơn vị kinh doanh nhỏ lẻ mà cả các thương hiệu FMCG lớn. Top 10 thương hiệu có doanh thu cao nhất cũng đều là thương hiệu có tiếng như Ensure, Vinamilk, Tiger, TH, Nescafe, Milo,.. 

Không có lợi thế về thực phẩm tươi sống nên các sản phẩm bán chạy nhất trên TMĐT thuộc ngành Bách Hóa - Thực phẩm là sữa bột, sữa tươi, bia, thực phẩm khô như bánh tráng, granola, cà phê hòa tan, gạo, dầu thực phẩm,... Đơn cử như Thùng 12 Hộp Sữa tươi tiệt trùng Vinamilk 100% Không đường Hộp giấy 1L tại gian hàng chính hãng trên Lazada đã ghi nhận tới hơn 100.000 lượt bán. Hay tại Gian hàng Ensure chính hãng trên Shopee, có ít nhất 6 sản phẩm đang sở hữu trên 10.000 lượt bán, thậm chí có sản phẩm thu hút hơn 233.000 lượt. 

Theo Metric, 2024 tiếp tục được dự báo sẽ là năm bùng nổ của thị trường TMĐT. Trong đó, hình thức DTC - Direct to Consumer (trực tiếp đến người tiêu dùng) sẽ tiếp tục trở nên phổ biến hơn. Theo đó, thay vì sử dụng các nhà phân phối, giờ đây doanh nghiệp sản xuất (NSX) bán hàng trực tiếp tới tay người tiêu dùng trên các sàn TMĐT. Điều này cho phép NSX kiểm soát toàn diện quy trình hoạt động như sản xuất, Marketing và bán hàng. Đồng thời, chi phí trung gian giảm tới mức tối đa giúp biên lợi nhuận cao hơn.

Chẳng hạn, nếu áp dụng mô hình B2B2C (Business to Business to Customer), họ sẽ phải bỏ ra từ 35% - 40% chi phí trên giá thành sản phẩm dành cho các đại lý. Trường hợp bán trực tiếp trên sàn TMĐT, họ sẽ chỉ tốn mức phí thấp hơn rất nhiều (khoảng chưa đến 10%); và số tiền dư ra đó có thể trừ trực tiếp vào giá bán hoặc đầu tư cho tính năng sản phẩm. Tuy nhiên, NSX áp dụng mô hình này cần hiểu rõ quy trình hoạt động trên sàn, nghiên cứu kỹ hướng tiếp cận khách trên thị trường này đồng thời xây dựng chính sách bán hợp lý để cân bằng mối quan hệ với nhà phân phối. Việc các nhà sản xuất mở rộng thị trường kinh doanh sang nền tảng TMĐT dự báo cuộc chiến về giá sẽ tiếp tục khốc liệt trong năm 2024.

Hoàng Thùy