Thế nguy chưa từng thấy của Ukraine khi Nga chọc thủng phòng tuyến phía Đông

Ukraine đang lâm nguy như thế nào?

Trong tuần qua, binh sĩ Nga đã chiếm hoặc tiến vào khoảng 6 ngôi làng nằm trên mặt trận Đông Ukraine. Điều này phản ánh tình hình trong khu vực đang xấu đi đối với lực lượng Ukraine vừa thiếu quân vừa thiếu vũ khí.

Trong thông báo vào hôm 28/4/2024, Tổng tư lệnh Ukraine, tướng Oleksandr Syrsky, nói rằng "tình hình tại mặt trận đã xấu đi". Cũng trong thông báo này, tướng Syrsrsky tuyên bố rằng binh lính dưới quyền của ông đã rút khỏi 2 ngôi làng nằm về phía Tây Avdiivka - một cứ điểm Ukraine ở phía Đông mà Nga đã chiếm được vào đầu năm 2024 này, và một ngôi làng nữa nằm xa hơn về phía Nam.

Giới chuyên gia quân sự nhận định rằng những bước tiến gần đây của Nga cho thấy họ muốn khai thác cơ hội lúc này để gia tăng tấn công trước khi lô đầu tiên của gói viện trợ quân sự Mỹ tới được đất Ukraine để giảm áp lực cho quân đội Ukraine.

Tổng tư lệnh Syrsky nhận định hôm 28/4: "Nhằm giành quyền chủ động chiến lược và đột phá qua phòng tuyến, đối phương đã tập trung nỗ lực trên vài khu vực, tạo ra lợi thế đáng kể về lực lượng và phương tiện".

Quốc hội Mỹ (cả 2 viện) gần đây đã phê chuẩn gói viện trợ quân sự trị giá 61 tỷ USD dành cho Ukraine và Tổng thống Mỹ Biden đã ký gói đó thành luật. Ông Biden cam kết đẩy nhanh việc xuất các vũ khí đó sang Ukraine.

Hình thế chiến trường Ukraine lúc này

Quân Nga đang tiến chậm nhưng chắc gần khu vực Avdiivka. Theo tướng Syrsky, "tình hình khó khăn nhất" vào lúc này là quanh những ngôi làng nằm về phía Tây Avdiivka - thị trấn mà Nga đã chiếm được vào tháng 2/2024 sau nhiều tháng giao tranh dữ dội. Ông Syrsky cho biết, Nga đã triển khai tới 4 lữ đoàn ở khu vực này với mục tiêu tiến đến các trung tâm hậu cần của quân đội Ukraine, như thành phố Pokrovsk nằm ở phía Tây.

Sau khi Nga chiếm Avdiivka, các lực lượng Ukraine đã lùi về một phòng tuyến mới cách đó khoảng 4,8km về phía Tây, dọc theo một chuỗi những ngôi làng nhỏ. Nhưng phòng tuyến này giờ cũng đã bị quân Nga vượt qua.

Hôm 28/4, Tổng tư lệnh Syrsky nói rằng quân của ông ta đã rút khỏi Berdychi và Semenivka - 2 ngôi làng cuối cùng trong khu vực đó mà chưa nằm dưới sự kiểm soát hoàn toàn của Nga.

Serhii Kuzan - Chủ tịch Trung tâm An ninh và hợp tác Ukraine (một tổ chức nghiên cứu phi chính phủ) cho rằng Bộ chỉ huy Ukraine phải "lựa chọn giữa tình huống xấu và tình huống xấu hơn" và họ đã quyết định để mất lãnh thổ thay vì mất lính.

Tình hình phức tạp hơn cho phía Ukraine khi quân Nga đã đột phá được qua khu vực phía Bắc của phòng tuyến Ukraine bằng cách khai thác một lỗ hổng của đối phương và nhanh chóng tiến vào ngôi làng Ocheretyne. Ngôi làng này nằm trên con đường dẫn tới Pokrovsk, cách khoảng 30km về phía Tây.

Cuộc tiến công vào Chasov Yar

Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW, có trụ sở ở Washington) nhận định vào hôm 28/4 rằng những thành quả mà Nga giành được ở Ocheretyne mang lại cho Bộ chỉ huy Nga một lựa chọn: Hoặc tiếp tục đánh về phía Tây tới Pokrovsk, hoặc tiến lên phía Bắc tới Chasov Yar - một thị trấn đã bị Nga tấn công không ngừng trong các tuần gần đây.

Theo các quan chức Ukraine, có tới 25.000 lính Nga tham gia cuộc tiến công Chasov Yar - thị trấn nằm trên điểm cao chiến lược cách Bakhmut (Artemovsk) khoảng 11km về phía Tây.

Nếu Nga chiếm được Chasov Yar, điều này sẽ đặt thị trấn Kostiantynivka (cách khoảng 16km về phía Tây Nam) vào tầm hỏa lực bắn thẳng của Nga. Kostiantynivka là điểm cung ứng chính cho quân đội Ukraine dọc theo mặt trận phía Đông.

Việc tiến lên phía Bắc từ Ocheretyne cũng cho phép Nga tấn công Kostiantynivka trong thế gọng kìm.

Báo cáo của ISW có đoạn: "Các lực lượng Nga hiện có cơ hội đạt được các thành quả đáng kể về chiến dịch gần Chasov Yar".

Thách thức lớn phía trước đối với Ukraine

Chuyên gia quân sự Kuzan cho rằng đà tiến của quân Nga "sẽ tiếp tục duy trì trong tương lai gần, tùy thuộc vào tốc độ và số lượng viện trợ phương Tây tới được tay Ukraine".

Tuần qua Mỹ tuyên bố sẽ gửi nhanh 1 tỷ viện trợ quân sự đầu tiên cho Ukraine. Gói này bao gồm tên lửa đất đối không vác vai Stinger và các loại đạn phòng không khác, tên lửa chống tăng có dẫn đường Javelin và đạn pháo 155mm.

Ukraine đặc biệt khát khao đạn pháo - phương tiện cần thiết để cản bước tiến của quân Nga. Phát biểu với các đồng minh phương Tây vào tuần trước, Tổng thống Ukraine Zelensky nói rằng hiện nay ứng với mỗi phát đạn pháo của Ukraine, phía Nga bắn được tới 10 quả đạn pháo.

Hiện chưa rõ liệu các viện trợ mới của Mỹ có kịp tới Ukraine để giúp quân đội nước này cản đà tiến của Nga hay không.

Thời gian qua, các chuyên gia quân sự cho rằng Nga đang chuẩn bị mở một cuộc tấn công quy mô lớn mới vào cuối tháng 5 hoặc đầu tháng 6 này. Volodymyr Bitsak - một viên chỉ huy Ukraine, nói với đài truyền hình quốc gia nước này hôm 29/4 rằng Nga đã triển khai 4 lữ đoạn gần biên giới với Ukraine ở khu vực Đông Bắc.

Trong chuyến thăm Kiev mới đây, Tổng thư ký NATO Stoltenberg khẳng định việc cung cấp kịp thời vũ khí cho Ukraine vào lúc này là vấn đề sinh tử đối với họ.