Hãy nhớ: Khi bạn thua lỗ, thiên hạ sẽ khiến bạn lỗ nhiều hơn

Trong đầu tư chứng khoán, ngoài những kiến thức về tài chính, phân tích kỹ thuật thì yếu tố tâm lý cũng tác động một phần rất lớn đến các quyết định của nhà đầu tư. Đôi khi những yếu tố tâm lý này không chỉ xảy ra từ chính bản thân của nhà đầu tư trực tiếp tham gia vào thị trường, mà nó còn bị tác động mạnh mẽ bởi những người xung quanh, những người gần gũi, những người mà nhà đầu tư tiếp xúc hàng ngày. Một câu chuyện nhỏ dưới đây, qua hình ảnh của một nhà đầu tư chưa thành công trên TTCK cho thấy, họ bị tác động tâm lý nặng nề thế nào từ những người xung quanh anh ta.

Khi thị trường chứng khoán sản sinh ra những nhà tỷ phú, những người giàu lên từ việc đầu tư và tham gia vào thị trường, thì những nhà đầu tư mới với số vốn tiết kiệm nhàn rỗi, họ cũng bắt đầu muốn tham gia con đường làm giàu.

Việc tham gia đầu tư với khởi đầu đơn giản, nhà đầu tư chỉ cần mở một tài khoản chứng khoán, bỏ tiền vào, và mua cổ phiếu ở giá thấp rồi chờ đợi để bán ở giá cao sẽ thu được lợi nhuận từ thị trường ?

Nhưng thực tế không phải đơn giản như anh ta nghĩ, anh ta khởi đầu không được thuận lợi và bắt đầu bị thua lỗ. Việc đầu tiên anh ta bắt đầu tự dằn vặt mình bởi những quyết định đầu tư vội vàng, và không suy nghĩ trong khi anh ta có thể làm được điều đó tốt hơn ?

Trải qua nhiều giai đoạn thử nghiệm, với nhiều phương pháp khác nhau, nhưng vẫn chưa tìm ra được giải pháp phù hợp cho mình, các khoản đầu tư vẫn phập phù lúc lời lúc lỗ, nhưng chung quy lại là tài khoản vẫn giảm. Anh ta bắt đầu tư dằn vặt mình nhiều hơn, anh ta hy vọng một ngày nào đó có thể hoà vốn và thoát khỏi thị trường, anh ta hối tiếc vì hành động rút tiền tiết kiệm ra để đầu tư chứng khoán, nếu như bây giờ anh ta vẫn còn giữ tiền tiết kiệm, thì số tiền đã không bị mất đi, và có thể sinh lời được đôi chút…

Mỗi sáng anh ta rời căn hộ chật hẹp để đến sàn chứng khoán và bắt đầu với những công việc đầu tư hàng ngày. Tối mịt mới về, những người quen sẽ hỏi thăm về ngày làm việc của anh ta, và chỉ hỏi theo cách xã giao thuần túy. Trên sàn chứng khoán, mọi người cư xử khéo léo hơn. Dĩ nhiên, ngày hôm đó của anh ta không suôn sẻ gì; anh ta không kiếm được những khoản lợi nhuận từ thị trường giá xuống. Anh ta không được như anh thợ sửa đồng hồ, vẫn kiếm được những khoản đều đặn hàng ngày từ những công việc hàng ngày

Trong khi đó, em vợ của anh ta đang là nhân viên bán hàng cho một công ty nổi tiếng và liên tục nhận được những khoản hoa hồng lớn - không chỉ lớn mà còn ổn định. Anh ta sẽ nghe người ta nói "Nó đang ăn nên làm ra đấy", đặc biệt từ cha vợ của anh ấy, và sau đó là sự im lặng trầm ngâm trong một phần triệu giây, nhưng đủ để nhận ra rằng ông vừa thực hiện một phép so sánh. Dù không cố ý nhưng chuyện đã rồi.

Những ngày nghỉ có thể trở nên tồi tệ. Anh ta chạm mặt đứa em vợ trong các buổi họp mặt gia đình và, lúc nào cũng vậy, nhận ra những dấu hiệu thất vọng không thể lẫn vào đâu được từ phía vợ mình, mà nói một cách ngắn gọn, cô ấy đang lo sợ không biết có cưới nhầm một gã vô tích sự không. Tuy nhiên, cô ấy vẫn phải đấu tranh với cơn bốc đồng của mình. Cô em dâu thì không thôi nói về những thứ cần mua sắm hay loại giấy dán tường mới. Suốt đoạn đường về nhà, vợ anh ta hơi im lặng so với thường ngày. Sự hờn dỗi của cô ấy sẽ trầm trọng hơn đôi chút nếu bạn đang chạy một chiếc xe đã cũ và rất lỗi thời vì không thể đủ tiền mua một cái tốt hơn.

Anh ta nên làm gì bây giờ ?

Chuyển đến một nơi khác sống và ít phải họp mặt gia đình, hoặc thay đổi đứa em vợ bằng cách cưới một cô nào khác có em trai ít "thành công" hơn ?

Công việc đầu tư chứng khoán của anh ta chưa mang lại kết quả tức thì hay ổn định; trong khi đó, những người xung quanh mình lại đang thực hiện những dự án có thể cho ra kết quả ngay.

Những kết quả phập phù tích cực - mà theo đó, chúng ta hoặc sẽ chiến thắng vẻ vang, hoặc sẽ chẳng có gì.

Nhiều nhà đầu tư gắng sức làm việc với cảm giác rằng mình đang làm một điều gì đó đúng đắn nhưng lại không thể trưng ra được kết quả bền vững về lâu dài. Họ trông như những tên ngốc trong mắt những người anh em của mình, trong mắt những người đồng nghiệp, và những người xung quanh. Không ai thừa nhận, không ai công nhận, không học trò nào theo nịnh hót họ.

Câu hỏi "Năm vừa qua của anh như thế nào?" khiến họ đau nhói tận đáy lòng bởi dường như trong mắt người khác, phần lớn cuộc đời họ trôi qua trong vô nghĩa, và có những người đang coi họ là những “con bạc” khát nước.

Hãy tin tôi, rất khó giải quyết những hậu quả mang tính xã hội khi thất bại cứ liên tục xuất hiện. Chúng ta là những động vật mang tính xã hội; còn những người khác mới chính là địa ngục (hell is other people - đây là một dòng trong vở kịch của Jean-Paul Sartre, Huis Clos (Không lối thoát). Trong vở kịch này, một số nhân vật ngồi trong phòng đợi ngay lối vào địa ngục. Các nhân vật nghĩ rằng họ đang chờ đến lượt mình bước vào cửa địa ngục và sẽ bị hành hạ. Nhưng thông qua cuộc đối thoại, các nhân vật bắt đầu dằn vặt lẫn nhau và điều này mang ý nghĩa là chúng ta có thể khiến cho người khác đau khổ (đơn giản bằng các thói quen của họ) và với những nỗi khổ đó thì người ta chẳng cần đến địa ngục nào nữa cả

Chính những áp lực vô hình này, nó bắt đầu phá vỡ các nguyên tắc giao dịch nhanh hơn, và đẩy những nhà đầu tư vào những giao dịch mạo hiểm hơn. Đơn giản vì họ muốn kiếm lại tiền một cách nhanh chóng, và chứng minh cho những người xung quanh rằng họ đang làm những công việc thực sự đúng đắn. Tuy nhiên về lâu dài, thì những hành động mang tính tâm lý này sẽ làm cho các nhà đầu tư thất bại nhiều hơn và nhanh hơn.

Qua câu chuyện kể trên, tôi muốn gửi đến các nhà đầu tư khi tham gia thị trường chứng khoán, chúng ta cần phải có sự chuẩn bị tốt về kiến thức, tâm lý trước khi giao dịch, và với những người có bạn hay ai đó trong gia đình tham gia đầu tư, thì hãy nên hiểu tác động của mình đến với họ đối với việc đầu tư có tác dụng mạnh đến thế nào, nếu bạn thực sự hiểu thì sẽ không để xảy ra những hệ luỵ mang tính xã hội với người thân của mình.