HNX30: Tinh giản hay tiếp tục kiên nhẫn?

Một chỉ số chứng khoán thường chỉ có "sức sống" nếu nó được thị trường quan tâm, sử dụng nhiều. Mà muốn như vậy, chỉ số này phải được xây dựng trên một cơ sở hợp lý, có nhiều căn cứ để nhà đầu tư dựa vào đó ra quyết định, tìm kiếm các cơ hội cho mình. Nhìn vào rổ tính chỉ số HNX30 sẽ thấy không ít các vấn đề.

Không đủ "quân"?

Ngày hôm qua, 23/5, cổ phiếu TH1 (Generalexim) chỉ giao dịch vỏn vẹn 200 cổ phiếu. 10 phiên gần nhất thì có đến 3 phiên TH1 thậm chí không có giao dịch. NTP (Nhựa Thiếu niên Tiền Phong) cũng là một cổ phiếu tốt, nằm trong rổ HNX30, nhưng trong 10 phiên gần nhất chỉ có 1 phiên khối lượng giao dịch tính bằng chục nghìn cổ phiếu, những phiên còn lại chỉ toàn vài nghìn đến vài trăm cổ phiếu. Những con số này chỉ ra thanh khoản của TH1, NTP, những cổ phiếu hiện diện trong rổ tính HNX30 là rất thấp. Mà thanh khoản là một trong những yếu tố quan trọng để các cổ phiếu hiện diện trong rổ HNX30.

Ngoài chuyện thanh khoản, chất lượng của những "tinh tú" cũng có vấn đề, tỉ như trường hợp của PVL (PVPower Land) hơn 1 tháng trước đã bị rơi vào diện cảnh báo do làm ăn thua lỗ trong năm 2012, nhưng vẫn góp mặt trong HNX30. PVL hiện có giá chỉ hơn 3.000 đồng, không phải là một cổ phiếu được đánh giá quá cao, nhưng thanh khoản lại khá cao, ở mức vài trăm nghìn cổ phiếu mỗi phiên trở lên. Ngoài PVL, còn có cả trường hợp của PVV, dù nằm trong HNX30 nhưng cũng là cổ phiếu bị cảnh báo.

Tất nhiên, HNX30 không được xây dựng với duy nhất một tiêu chí là chất lượng cổ phiếu, tức là bắt cổ phiếu muốn vào rổ tính phải làm ăn có lãi hoành tráng, nhưng ít nhiều cổ phiếu cũng phải ở mức xem được. Xét một cách công tâm thì TH1 hay NTP có thanh khoản thấp không phải là lỗi của những cổ phiếu này vì đây là đặc điểm riêng của mỗi loại cổ phiếu, hay chuyện PVL có lỗ, rồi giá có thấp thế nào cũng là chuyện "sông có khúc, người có lúc". Vấn đề là tìm ra 30 cổ phiếu "xem được" thoả mãn đầy đủ các tiêu chí về mặt định lượng lẫn định tính có vẻ… hơi khó chăng?

Có ý kiến cho rằng nên tính đến chuyện "tinh giản" HNX30

Một rổ 30 cổ phiếu, tức là cũng có lựa chọn, mà lại lựa chọn "hàng dạt" thì cũng hơi kỳ, nhưng hàng tốt mà thanh khoản bèo lại còn buồn hơn. Cả 2 vấn đề này rõ ràng đã mang tính "thách đố" nhà đầu tư. Mà nhiều khi đố khó quá thì nhiều người sẽ không quan tâm, không muốn tìm lời giải nữa mà chuyển sang chơi trò khác.

Tinh giản hay chờ đợi?

Một trong những chức năng của những chỉ số như VN30 hay HNX30 là để "thu nhỏ" hoặc "mô phỏng" thị trường nhằm phục vụ cho các quỹ đầu tư có nhu cầu tìm kiếm lợi nhuận dựa trên biến động của thị trường.

Nhưng với những vấn đề riêng của mình, có lẽ việc mua để "mô phỏng" HNX dựa vào HNX30 sẽ gặp không ít các thách thức. Với các tổ chức đầu tư, số tiền giải ngân thường phải lớn, mà nếu vậy thì làm sao có thể mua được những cổ phiếu có thanh khoản thấp, chưa kể nếu mua vào số ít cổ phiếu mà chất lượng không cao, không có gì nổi trội không phải ai cũng muốn. Đặt câu hỏi ngược lại, nếu xem HNX30 là rổ cổ phiếu tiêu biểu cho HNX thì liệu một vài mã không có gì nổi trội có xứng đáng vào bảng xếp hạng hay không?

Có ý kiến cho rằng nên tính đến chuyện "tinh giản" HNX30 hoặc có thêm một chỉ số mới chẳng hạn HNX20 hay HNX10. VN-Index có thể cho ra VN30 nhưng đâu nhất thiết HNX cũng phải có HNX30? Việc thu gọn rổ tính chỉ số sẽ có tác dụng chọn lựa những mã có quy mô về vốn hóa, thanh khoản và chất lượng cổ phiếu theo hướng nâng cao hơn, chất lượng hơn. Nhờ vậy, có thể tập trung thu hút dòng tiền một cách tập trung hơn nữa, tránh tình trạng vàng thau lẫn lộn.

Nhưng cũng có ý kiến cho rằng có thể bây giờ do chỉ số chỉ mới bước đầu xuất hiện, nên cần thêm thời gian để củng cố, thời gian tới có thể những cổ phiếu sẽ được củng cố thanh khoản, nền tảng cơ bản để vào rổ HNX30 một cách thuyết phục hơn. Nếu rút xuống chỉ còn HNX20 hay HNX10 sẽ làm hạn chế đi những cơ hội của một số mã khác.

Một quan điểm có phần trung dung hơn là cứ giữ HNX30 nhưng thêm một HNX10 để "chất" hơn thực ra cũng không dễ triển khai vì có nhiều sự lựa chọn thì lại dễ dẫn đến rủi ro bị "pha loãng".

TheoKhiêm An