Thị trường dầu mỏ dần rẽ hướng sang Đông Nam Á: Kỷ nguyên Trung Quốc là "rốn dầu" của thế giới sắp đi đến hồi kết?

Nhu cầu thay đổi

“Trong 20 năm qua, thị trường dầu mỏ phụ thuộc vào Trung Quốc, Trung Quốc và Trung Quốc. Quốc gia này đã hỗ trợ thị trường rất nhiều nhưng dường như câu chuyện đó sắp đi đến hồi kết”, Chủ tịch Fereidun Fesharaki của Facts Global Energy cho biết tại một hội nghị năng lượng gần đây.

Ông dự đoán rằng nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh trong vòng 3 đến 5 năm tới.

Ông Fesharaki nói thêm: “Trong thị trường dầu toàn cầu, chúng tôi phải xem xét các quốc gia như Ấn Độ hoặc các nước tiêu thụ lớn khác để tạo ra khả năng phục hồi về nhu cầu”.

Tương tự, Wood Mackenzie dự kiến nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh vào năm 2027, sau đó nhu cầu dầu thô sẽ giảm trong thời gian dài.

“Nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh vào năm 2027 và sau đó sẽ chuyển sang suy giảm dài hạn khi nước này tích cực theo đuổi quá trình chuyển đổi năng lượng và khi tốc độ tăng trưởng kinh tế chung chậm lại trong dài hạn”, Shiqing Xia, chuyên gia tư vấn về dầu và hóa chất tại Wood Mackenzie, nói với CNBC.

Năm 2020, Trung Quốc đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060 và cho biết họ sẽ phấn đấu để đạt các mục tiêu phát thải carbon vào năm 2030.

Giống như ông Fesharaki, bà Xia kỳ vọng Ấn Độ sẽ bù đắp cho nhu cầu dầu thô của Trung Quốc.

Giám đốc nghiên cứu cho biết Ấn Độ sẽ vượt qua Trung Quốc để trở thành trung tâm tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ lớn nhất vào cuối thập kỷ này.

“Bên ngoài Trung Quốc, tổng nhu cầu dầu ở Ấn Độ và các nền kinh tế mới nổi khác ở Đông Nam Á sẽ tiếp tục tăng cho đến đầu những năm 2040”.

Bà dự đoán: “Trong hai thập kỷ tới, động lực tăng trưởng của châu Á sẽ là Ấn Độ và Đông Nam Á”. Nền kinh tế Ấn Độ tăng trưởng 7,8% trong quý kết thúc vào tháng 6, đánh dấu tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong một năm. Đất nước này cũng được dự đoán sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ ba vào năm 2030.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, than vẫn chiếm thành phần lớn nhất trong cơ cấu năng lượng của Trung Quốc ở mức 55%. Dầu mỏ và các chất lỏng khác chiếm 19%, trong khi nhiên liệu đốt sạch hơn chiếm tỷ trọng tương đối nhỏ hơn.

IEA lưu ý trong báo cáo cuối năm 2022: “Tuy nhiên, mức tiêu thụ khí đốt tự nhiên, năng lượng hạt nhân và năng lượng tái tạo đã tăng đều đặn từ năm 2001”.

Dự đoán cho thập kỷ tới

Không phải ai cũng đồng ý rằng nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ sớm đạt đỉnh. Một số nhà phân tích cho rằng mốc thời gian sẽ kéo dài hơn vài năm - thậm chí có thể là hàng thập kỷ.

Giám đốc Nghiên cứu Dầu LSEG ở Châu Á, Yaw Yan Chong cho biết: “Trung Quốc có mục tiêu phát thải carbon bằng 0 vào năm 2060, đó là lúc tôi dự đoán nhu cầu dầu thô của nước này sẽ giảm bớt khi nước này dần tiến tới thời hạn đó”. Giám đốc Yaw nhấn mạnh rằng nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc chủ yếu được tinh chế thành dầu diesel và xăng, những thứ sẽ trở nên ít thiết yếu hơn ở Trung Quốc do sự tăng trưởng “khá bùng nổ” trong việc áp dụng xe điện trong năm nay. Về sản xuất điện, ông lưu ý rằng Trung Quốc sử dụng “chủ yếu là than và rất ít dầu”.

Tương tự như vậy, một nhà phân tích khác cho rằng nếu không có bất kỳ sự đổi mới công nghệ đáng kể nào, nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc sẽ không dừng lại trong 20 đến 30 năm tới.

Chủ tịch Tập đoàn Năng lượng Rapidan Bob McNally đánh giá: “Nếu không có những khám phá lớn về khí đốt hoặc những đột phá về công nghệ trong năng lượng tái tạo hoặc năng lượng thay thế, chúng tôi không cho rằng tăng trưởng nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ chấm dứt trong ít nhất hai đến ba thập kỷ nữa, mặc dù tốc độ tăng trưởng nhu cầu có thể chậm lại”.

Tham khảo CNBC