Thị trường du lịch trực tuyến trị giá đến 9 tỷ USD và những thử thách của doanh nghiệp nội địa

"Ngành du lịch còn cực kỳ khó khăn"

"Thực tế, ngành du lịch còn cực kỳ khó khăn", ông Ngô Minh Đức – đại diện CTCP Công nghệ du lịch Gotadi – nhấn mạnh trong buổi chia sẻ mới đây. Theo ông Đức, phải nhìn ngành du lịch toàn diện theo 2 nhóm, bao gồm:

Một, lượt khách người nước ngoài đến Việt Nam: Đây là đối tượng đem lại nguồn thu trọng điểm cho ngành. Trong đó, trước dịch thì mỗi năm Việt Nam đón khoảng 20 triệu lượt khách và họ tiêu tiền rất mạnh. Ví dụ điển hình, thống kê ở các khu du lịch biển phổ biến cho thấy đối tượng ăn tôm hùm chỉ toàn người Trung Quốc…

Hai, người Việt Nam đi ra nước ngoài.

Cuối cùng, người Việt Nam du lịch trong nước: Đây là mảng đột biến nửa đầu năm, nếu trước dịch chúng ta có khoảng 80 triệu lượt khách thì đến nay đã vượt con số này.

Như vậy, vấn đề khó khăn của du lịch phải nhìn từ đối tượng thứ nhất. 8 tháng đầu năm, Việt Nam đón 1,4 triệu lượt khách nước ngoài, chưa đến 1/10 con số trước dịch. Nguyên nhân là (i) nhiều quốc gia còn đóng cửa (Trung Quốc) hoặc mở nhưng chỉ mở "he hé" (Hàn Quốc, Nhật Bản…); và (ii) căng thẳng Nga – Ukraina, lạm phát tăng cao và đồng Euro rớt giá mạnh (đã giảm kỷ lục hon 20%) khiến người dân châu Âu hạn chế đến Việt Nam.

"Trong khi đó, khách từ Nga, Hàn, Trung Quốc, Đài Loan những năm qua là đối tượng du lịch chính của nước ta. Nhìn như vậy để hiểu được, nhành du lịch còn cực kỳ khó khăn", ông Đức bày tỏ.

Chưa kể, doanh nghiệp trong ngành còn đang đối mặt khó khăn về nhân sự. Khi, trước dịch thị trường có khoảng 2 triệu người lao động, thì hiện nay họ chuyển sang làm chuyện khác. Nhiều thử thách khiến loạt khách sạn vẫn còn đóng cửa…

Ứng phó, theo ông Đức các đơn vị trong ngành đã và đang phối hợp với cơ quan chức năng có những biện pháp quyết liệt. Ví dụ, chúng ta đang định vị lại thị trường quốc tế, cụ thể là nhắm đến đối tượng khách du lịch Ấn Độ, các nước Trung Đông… những nơi dư địa còn rất lớn. Song song, ngành cũng phải cởi mở hơn về visa và tăng cường các hình thức quảng bá ra bên ngoài.

Ở khía cạnh vi mô, mỗi đơn vị cũng đang có những chiến lược tái cơ cấu hoạt động để duy trì hoạt động, cũng như đón đầu được những xu hướng mới. Một trong số đó là công cuộc chuyển đổi số.

Thực tế, việc chuyển đổi số sớm được coi là động lực phát triển chính của nền kinh tế nói chung và mảng du lịch nói riêng. tạo tiền đề để Việt Nam bứt phá trở thành nước có thu nhập cao. Thị trường du lịch trực tuyến Việt Nam cũng đã và đang thu hút nhiều nhà đầu tư.

Quy mô du lịch trực tuyến Việt Nam dự kiến lên tới 9 tỷ USD

Báo cáo của Google và Temasek cho thấy, quy mô du lịch trực tuyến Việt Nam năm 2018 đạt 3,5 tỷ USD (tăng trưởng 15%), dự kiến năm 2025 lên tới 9 tỷ USD. Theo nghiên cứu thị trường Euromonitor International, doanh thu bán hàng du lịch trực tuyến tai Việt Nam sẽ duy trì mức độ tăng trưởng 12% trong giai đoạn 2015 – 2020.

Dù vậy, thị trường này gần như bị các OTA (Online Travel Agent, đại lý du lịch trực tuyến) nước ngoài độc chiếm. Số liệu của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) thể hiện các OTA toàn cầu như Agoda, Booking, Traveloka, Expedia… chiếm tới 80% thị phần du lịch trực tuyến Việt Nam. Phần lớn du khách quốc tế và không ít du khách nội địa đều sử dụng dịch vụ của OTA nước ngoài. Khảo sát nhiều khách sạn lớn cũng ghi nhận tỷ lệ đặt phòng từ kênh OTA chiếm 40 - 60% tổng doanh thu, chủ yếu là OTA nước ngoài. Đơn cử, tại Khách sạn Rex (quận 1, Tp.HCM), hơn 35% tổng doanh số bán phòng đến từ kinh doanh trực tuyến, trong đó kênh OTA chiếm hơn 40%.

"Các chủ khách sạn Việt Nam đang phải trả phí đặt phòng qua trang OTA nước ngoài 30%, thậm chí tới 38%. Đó là nỗi đau của các chủ khách sạn, vì lợi nhuận bị 'ăn' hết", ông Ngô Minh Đức, nhà sáng lập Gotadi chia sẻ.

Cuộc chơi thiên về doanh nghiệp ngoại, tại sao?

Ngược lại, các OTA Việt Nam như Gotadi, VnTrip, Ivivu, Chudu, Mytour.vn, Vinabooking... chỉ có lượng giao dịch khiêm tốn. Nguyên nhân theo Gotadi, rằng đang tồn tại sự bất bình đẳng về thuế giữa các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch, lữ hành trong nước và các OTA nước ngoài.

Các OTA nước ngoài không có văn phòng đại diện tại Việt Nam, nên không có cơ sở quy trách nhiệm kê khai và nộp thuế. Thay vào đó, các đối tác Việt Nam sẽ là bên thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Như vậy, các OTA nội địa không thể cạnh tranh về giá với OTA nước ngoài.

Mặt khác, việc số hoá của doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức. Theo một thống kê, đến 90% doanh nghiệp chuyển đổi số gặp thất bại vì họ quá chú trọng đến công nghệ mà quên mất rằng mô hình kinh doanh, trải nghiệm khách hàng phải đặt lên ưu tiên hàng đầu.

"Gotadi bắt đầu chuyển đổi số khá sớm giai đoạn năm 2014-2015, chúng tôi cũng thuê một công ty công nghệ để chọn công nghệ lõi, tuy nhiên sau cùng lại chọn sai kết quả dẫn đến không thể kết nối API cũng như mất nhiều thời gian, chi phí. Do đó, cuối cùng Gotadi quyết định tự xây dựng hệ thống. Đến nay Gotadi đã làm chủ được công nghệ và linh hoạt trong toàn bộ hệ thống như API", ông Đức lấy ví dụ từ chính bản thân.

Kết luận để có thể chuyển đổi số thành công, Gotadi cho rằng cần:

Thứ nhất, đặt khách hàng và trải nghiệm người dùng lên hàng đầu.

Thứ hai, không nao núng, không chùn bước, bản thân người đứng đầu phải chịu nhiều thử thách thì mới gặt hái được thành quả.