Thiệt hại tới hơn 10 nghìn tỷ mỗi năm do thuốc lá

Thuốc lá lậu hiện chiếm khoảng 20% thị phần cả nước gây thiệt hại ngân sách mỗi năm lên đến 10.000 tỷ đồng. Vì thế, là một trong những nước tiên phong trong thực thi Công ước khung về kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thuốc lá lậu là vấn nạn được Việt Nam đặc biệt quan tâm.

Lực lượng chức năng tiêu hủy số lượng lớn thuốc lá lậu. Ảnh: Minh Long

Đại diện Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cho biết, từ năm 2014 thuốc lá lậu đã gia tăng nhanh chóng, khoảng 1 tỷ bao. Báo cáo Oxford Economics 2014 cũng cho thấy, Việt Nam đã trở thành thị trường tiêu thụ thuốc lá lậu hàng đầu trong số 14 nướcvà vùng lãnh thổ châu Á được khảo sát.

Đặc biệt, năm 2016 và 6 tháng đầu năm 2017, tình trạng buôn lậu thuốc lá tiếp tục gia tăng.

Chỉ từ tháng 1-2017 đến nay, lực lượng chức năng cả nước đã bắt giữ và tiêu hủy 3.195.150 bao thuốc lá nhập lậu các loại. Tuy nhiên, dự báo lượng thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam sẽ tăng đột biến trong những tháng cuối năm nay.

Thực tế tình trạng buôn lậu thuốc lá nhất là ở biên giới Tây Nam vẫn tiếp tục “nóng”, tạo áp lực không nhỏ với các cơ quan chức năng. Suốt dọc tuyến biên giới từ Kiên Giang, An Giang, Đồng Tháp, Tây Ninh, nơi nào cũng là cung đường thuốc lá ngoại nhập lậu.

Đặc biệt, 133km đường biên giới của Long An giáp với Campuchia luôn là điểm nóng buôn lậu thuốc lá bậc nhất của cả nước.

Tại cửa khẩu Tịnh Biên, giáp Campuchia, nằm cách thành phố Châu Đốc (An Giang) 10 km, ban ngày, mọi hoạt động du lịch, buôn bán, qua lại cửa khẩu diễn ra bình thường.

Nhưng đến thời điểm nhá nhem tối, các đội vận chuyển hàng lậu sẽ nhanh chóng chia nhỏ các kiện hàng và liên tục vận chuyển qua khu vực đường biên cửa khẩu.

Các đối tượng thường sử dụng xe máy chạy với tốc độ cao nhằm phân tán lực lượng chức năng. Khi bị phát hiện, những người này có thể bỏ quay lại sang phía bên kia, hoặc nếu bị bắt cũng chỉ xử phạt hành chính.

Bên cạnh đó, nhiều đối tượng buôn lậu hoạt động theo mạng lưới, có sự phân công đối phó với lực lượng hải quan, cắt cử người theo dõi “động tĩnh” của cán bộ chống buôn lậu.

Thậm chí, ngay từ khi cán bộ xuất phát đi kiểm tra, truy bắt, đã có thông tin từ đội ngũ được thuê theo dõi khu vực trụ sở, thông báo cho đồng bọn để lẩn trốn, khiến công tác truy quét gặp nhiều khó khăn.

Đáng chú ý, lực lượng chức năng, trong nhiều trường hợp phải đối mặt với hiểm nguy, chống trả từ các đối tượng buôn lậu.

Mới đây, tại 2 tỉnh An Giang và Kiên Giang ở khu vực kênh Vĩnh Tế, các đối tượng buôn lậu đã chống trả, bỏ chạy khi bị xử lý. Sau đó, những đối tượng liều lĩnh, manh động này đã quay lại với số lượng đông hơn để cướp lại hàng hóa. Cơ quan hải quan đã phải liên hệ với các lực lượng chức năng khác đề nghị hỗ trợ.

Thu giữ thuốc lá nhập lậu.

Theo Ban chỉ đạo 389 tỉnh Long An, hành vi táo tợn nhất gần đây là việc gắn cả biển số xanh giả để vận chuyển thuốc lá ngoại nhập lậu qua mặt lực lượng chức năng tại thị xã Kiến Tường - Long An tại trung tuần tháng 7 vừa qua. Chi cục QLTT tỉnh Long An cũng cho biết, trong 6 tháng đầu năm đã xử lý 1.098 vụ vận chuyển thuốc lá ngoại từ biên giới vào nội địa và kinh doanh thuốc lá điếu nhập lậu tại các điểm nội địa, thu giữ 1.423.196 gói thuốc lá điếu.

Mặc dù việc sản xuất kinh doanh trong nước được quản lý chặt chẽ bởi các quy định pháp lý nghiêm ngặt, thì tình trạng thuốc lá ngoại nhập lậu lại gia tăng, gây thất thu ngân sách nhà nước hàng chục ngàn tỷ đồng mỗi năm.

Hơn nữa, thuốc lá ngoại nhập lậu vừa trốn thuế vừa nguy hại cho sức khỏe cộng đồng do không kiểm soát được chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm. Vì thế, công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá ngoại nhập ngày càng đòi hỏi sự tham gia của toàn xã hội.