7.000 lít dầu siêu độc: Xử lý được nhưng...siêu đắt!

Chất thải cực độc

Đó là chia sẻ của KSC. Nguyễn Văn Hoan, Phó trưởng phòng Công nghệ Hoá Học - Viện hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện hàn lâm khoa học công nghệ Việt Nam, xoay quanh thông tin 7 năm qua, khoảng 7.000 lít dầu trong máy biến thế chứa hóa chất PCB- hóa chất siêu độc chỉ sau dioxin vẫn lưu giữ trong điều kiện không đảm bảo tại cảng Cái Lân, cạnh vịnh Hạ Long (Quảng Ninh).

Ngày 13/8, chia sẻ thông tin với chúng tôi, ông Hoan cho biết: "Tôi khẳng định đây là một chất cực độc, không được phép thải ra môi trường, vì cực kỳ độc hại với sức khỏe và nhanh chóng hủy hoạimôi trường. Nó còn không được dính ra tay chân, vì có thể bị bỏng hoặc hoại tử ngay".

Chính vì vậy, ông Hoan cho hay, riêng đối với chất này thì phải đóng kín, niêm phong bằng cách cho vào thùng kín, tránh việc rò ra ngoài, nếu rò rỉ thì không thể lường được hậu quả của nó.

Còn riêng với trường hợp hiện nay của dàn máy biến thế ở cảng Cái Lân, ông Hoan biết rõ: "Chất nguy hại PCB nằm trong dầu, chứ không phải trong dàn máy biến thế. Thế nhưng, mua rồi mà không có điều khoản trả lại thì đó là thiết sót của nhà đầu tư, một thiếu sót cực lớn, khi mua mà không xem xét kỹ chất lượng".

Về PCB (Polychlorinated Biphenyls) thì đây là hợp chất thơm của halogen, thuộc nhóm hóa chất hữu cơ độc hại bền vững trong môi trường với bốn đặc tính chính là độc tính cao (chỉ sau dioxin), khó phân hủy trong môi trường tự nhiên, khả năng di chuyển và phát tán xa, khả năng tích tụ sinh học cao. Nó được đưa vào sản xuất các thiết bị điện.

PCB có thể gây ngộ độc cấp tính như nổi mụn, cháy da, bỏng mắt. Về lâu dài, PCB dù ở nồng độ nhỏ cũng phá hủy gan, rối loạn sinh sản, biến đổi gene, gây ung thư, quái thai, dị dạng, tác động đến sự phát triển của trẻ nhỏ.

Máy biến thế chứa dầu nhiễm PCB bị bỏ ngoài trời gần bảy năm tại cảng Cái Lân

PCB là hóa chất độc hại thuộc danh mục hóa chất hạn chế sản xuất kinh doanh theo phụ lục 2, nghị định 26/2011/NĐ-CP, là hàng hóa nguy hiểm thuộc nhóm hàng nguy hiểm trong danh mục hàng hóa nguy hiểm ở nghị định 104/2009/NĐ-CP và 29/2005/NĐ-CP quy định danh mục hàng nguy hiểm và vận chuyển nguy hiểm bằng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ và đường thủy và là chất thải nguy hại theo quy định của Bộ TNMT.

Có thể tái chế nhưng cực kỳ đắt

Về cách xử lý hóa chất siêu độc này, theo ông Hoan hoàn toàn có cách để xử lý triệt để,đó chính là tái chế,nhưng số tiền tái chế cực kỳ lớn, vì hóa chất này rất độc nênphải có cơ quan chức năng và nhà máy chuyên xử lý.

Ông Hoan nhấn mạnh: "Tôi thấy nó nguy hại lắm, nên phải nhắc lại, nhất định không được phép thảihay rò rỉ ramôi trường. Còn muốn xử lý thìphải đóng vào bịch kín và mang đến nơi tái chế thì mới sử dụng được".

Bên cạnh đó, theo ông Hoan thì hiện nay đã có nhà máy tái chế. Nhắc đến việc, có thông tin, năm 1999, 25 lít dầu chứa hóa chất này tràn ra môi trường khiến nước Bỉ mất hơn một tỷ USD để xử lý.

Ông Hoan hoàn toàn đồng tính, ông cho biết: "Đúng rồi, số tiền dành cho tái chế ít cũng phải như vậy vì nó là hóa chất siêu độc nên đắt lắm". Ông cũng bày tỏ quan ngại trước thông tin hiện nay dàn máy này có hơn 7000l đang cần phải xử lý.

Thế nhưng, trước đó, ngày 12/8, chia sẻ với Đất Việt, ông Hoàng Dương Tùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường lại hoàn toàn phủ nhận: "Tôi khẳng định không có chuyện xử lý 25 lít dầu mà mất 1 tỷ USD, quá vô lý! Bởi nó không khó đến mức cho ra một số tiền khổng lồ như vậy. Ở đây là 1 tỷ USD chứ không phải 100 hay 1000 USD".

Trước giải pháp đóng gói kín cho vào lưu kho hiện nay đang được Công ty Cổ phần Đầu tư Cửu Long (nhà đầu tư), ông Hoan cho hay: "Thực ra cứ đóng kín và không rò rỉ sẽ đảm bảo được an toàn, nhưng đó không phải biện pháp xử lý lâu dài. Qua thời gian dài và tác động của thời tiết thì chuyện bị rò ra ngoài cũng có thể".

Điều này, cũng là lo lắng của ông Hoàng Danh Sơn - Phó GĐ Sở TNMT Quảng Ninh, vì việc lưu trữ, bảo quản này cũng không theo một quy chuẩn, tiêu chuẩn nào vì Sở Quảng Ninh không nhận được hướng dẫn cụ thể của Bộ TNMT. Việc bảo quản mới dừng ở mức đảm bảo kín, container có khung khỏe và có chuông báo cháy, báo nổ.

Theo ông Hoàng Danh Sơn, hiện tại vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tràn số dầu nhiễm PCB này ra môi trường, nhất là ở thời điểm đang trong mùa mưa bão: “Nếu sét mà đánh vào hai container này thì không biết hậu quả như thế nào”, ông Sơn nói.

Quảng Ninh vào cuộc xử lý, Bộ còn luẩn quẩn

Trong một diễn biến khác, ngày 12/8, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra văn bản số 4398/UBND - MT chỉ đạo Sở TN&MT xử lý ô nhiễm môi trường do hóa chất PCB đang lưu giữ tại cảng Cái Lân, TP Hạ Long.

UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo giao cho Sở TNMT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan tham mưu, báo cáo UBND tỉnh phương án xử lý dứt điểm lô hàng chứa hóa chất PCB đang được lưu giữ tại cảng Cái Lân, đảm bảo không gây ô nhiễm đến môi trường khu vực, đặc biệt là vịnh Hạ Long.

Trong khi Quảng Ninh vào cuộc gấp rút thì Tổng cục môi trường vẫn chưa đưa ra được phương án xử lý, ông Tùng viện lý do: "Công ty Cổ phần Đầu tư Cửu Long vẫn chưa tính phương án xử lý chi tiết nên Tổng cục chưa có câu trả lời cụ thể. Vì đơn vị có chức năng xử lý thì phải có phương án chi tiết đưa lên, đấy là trách nhiệm".

Chốt lại nói về nơi sẽ xử lý lô dàn máy có chứa hóa chất thay vì cảng Cái Lân, ông Tùng bối rối: "Đây là vấn đề liên quan đến môi trường rất nghiêm trọng, nhưng cho đến hiện tại, phía Tổng cục cũng chưa biết lô hàng sẽ được vận chuyển và xử lý cụ thể ra sao".

Theo Thanh Huyền