Bauxite Tây Nguyên: Quốc hội sẽ có Nghị quyết...

Trao đổi với chúng tôi chiều 24/3 Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Mai Xuân Hùng đã khẳng định như vậy. Theo ông Hùng việc đưa ra kiến nghị giảm đầu tư hồ chứa bùn đỏ, giảm thuế… là một trong những phương án đang được Bộ Công thương kiến nghị nằm trong tổng thể các giải pháp để giảm chi phí cho dự án, song đây mới chỉ là kiến nghị.

Lý giải về việc sở dĩ có kiến nghị của Bộ Công thương, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Mai Xuân Hùng cho biết trước đó Ủy ban Thường vụ Quốc hội bắt đầu thực hiện cuộc giám sát hiệu quả tổng thể về kinh tế, xã hội gắn với bảo đảm an ninh - quốc phòng của hai dự án bauxite Tân Rai và Nhân Cơ do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) làm chủ đầu tư.

Theo đó nhiều ý kiến e ngại về tính hiệu quả của dự án và nguy cơ rủi ro tài chính rất cao. Chính vì thế nhiều Đoàn giám sát đề nghị Bộ Công thương, TKVcần phải xem xét, đánh giá cẩn trọng hệ lụy nợ đối với hai dự án bauxite Tân Rai, Nhân Cơ, đồng thời tìm giải pháp nâng cao hiệu quả kinh tế.

Hiện tổng mức đầu tư cho cả hai dự án đều đã phải điều chỉnh tăng trên 30%, Tân Rai tăng thêm tới 3.889 tỉ đồng lên 14.886 tỉ đồng, Nhân Cơ tăng 4.318 tỉ đồng đưa tổng mức đầu tư lên 15.683 tỉ đồng. Ngoài chi phí xử lý hồ bùn đỏ phải xây dựng lại theo các tiêu chuẩn an toàn cao hơn tăng thêm hơn 238 tỉ đồng, tổng mức đầu tư mỗi dự án tăng thêm vài nghìn tỉ do chậm tiến độ, chi phí lãi vay cao, giá bán alumin thấp hơn nhiều so với dự tính…

“Bộ Công thương tính rằng đến năm thứ 8 thì có lãi, 13 năm hoàn vốn, nhưng Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao cho Bộ Công thương tính tiếp phương án để hiệu quả sát thực tế hơn”, ông Hùng cho biết.

Trước yêu cầu này, báo cáo giải trình với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ Công thương đã đề xuất nhiều ưu đãi cho dự án bauxite Tân Rai và Nhân Cơ như bỏ thuế VAT, giảm phí môi trường, giảm giá điện cho nhà máy luyện nhôm, thậm chí giảm tiêu chí an toàn của hồ bùn đỏ…

Bộ Công thương cho rằng, chi phí hồ bùn đỏ chiếm tỷ lệ khá lớn trong tổng mức đầu tư, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của hai dự án, trong khi tính toán thiết kế lại có “độ an toàn quá cao, gây lãng phí đầu tư không cần thiết”, nên cần giảm bớt tiêu chí an toàn hồ bùn đỏ.

Tuy nhiên trên thực tế hồ chứa bùn đỏ lâu nay vẫn hút sự quan tâm của dư luận bởi đã không ít sự cố vỡ hồ chứa khiến người dân phải điêu đứng, nguy hiểm rình rập. Do vậy khi Bộ Công thương đề cập tới chuyện sẽ giảm hệ số an toàn đã gặp phải luồng phản ứng mạnh của dư luận.

Cho rằng e ngại của dư luận là có cơ sở, song ông Hùng cho biết, dù Bộ Công thương và TKV có đưa ra kiến nghị như vậy nhưng “hiện vẫn đang trong quá trình tiến hành giám sát nên chưa thể đưa ra kết luận cuối cùng. Tuy nhiên dù thế nào thì tiêu chí đảm bảo an toàn vẫn phải là trên hết”.

Theo ông Hùng, bản thân Bộ Công thương và TKV đang tìm mọi phương án để chi phí đầu tư là thấp nhất, tăng tính hiệu quả của dự án. Song dù là phương án đưa ra thế nào thì khi giám sát hoàn thành phải có Nghị quyết của Quốc hội.

“Tất cả các giải pháp sẽ được đặt ra trong Nghị quyết của Quốc hội giao cho Chính phủ, Bộ Công thương thực hiện chứ không phải cứ nói là làm ngay được”, ông Hùng nhấn mạnh.

Theo Bích Ngọc