Học giả Mỹ: Trung Quốc chuẩn bị kỹ lưỡng nhằm độc chiếm Biển Đông

Học giả Mỹ đã đưa ra nhiều bằng chứng để khẳng định điều này khi trao đổi với phóng viên chúng tôi. Ông Marvin C. Ott chuyên nghiên cứu về Đông Á của Đại học John Hopkins, Hoa Kỳ, là chuyên gia phân tích chiến lược và cũng là người thường xuyên xuất hiện trên kênh truyền hình CNN với vai trò bình luận viên về các vấn đề châu Á.

Ông nhìn nhận như thế nào về tình hình căng thẳng tại Biển Đông sau khi Trung Quốc đưa giàn khoan vào hoạt động trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và các tàu hộ tống giàn khoan của Trung Quốc gây hấn với các tàu Việt Nam đang làm nhiệm vụ?

Tiến sỹ Marvin C. Ott: Quyết tâm của Trung Quốc nhằm kiểm soát các vùng đất và nước tại Biển Đông, theo cách nhìn của tôi là rất rõ ràng trong suốt một thời gian dài. Những gì xảy ra trong vài năm gần đây cho thấy, Trung Quốc đã nhanh chóng tăng cường năng lực hải quân, không quân nhằm mở rộng quyền lực và kiểm soát tại Biển Đông. Trong một loạt các vụ việc như thế, đáng kể gần đây nhất là tranh chấp với Philippines tại bãi cạn Scarborough.

Việc Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam nhìn có vẻ khác, nhưng thực ra là cùng một kiểu vụ việc đã xảy ra với Philippines. Những vụ việc tiếp theo mà Trung Quốc gây ra có thể liên quan đến hàng loạt nước khác, nhưng có lẽ nhiều khả năng vẫn là với Việt Nam và Philippines.

Trong khi theo nhiều chuyên gia luật pháp quốc tế, Trung Quốc không có quyền và cũng chẳng có lý do gì để đưa giàn khoan cùng tàu hộ tống vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Trung Quốc lại cho rằng, giàn khoan và tàu của họ đang hoạt động trong vùng nước của Trung Quốc. Còn ông, ông nghĩ thế nào?

Tiến sỹ Marvin C. Ott: Nếu theo đánh giá của hầu như tất cả các chuyên gia luật pháp bên ngoài thì đường lưỡi bò 9 đoạn mà Trung Quốc đưa ra không có giá trị gì trong luật pháp quốc tế. Nên theo tôi, cách mà Philippines thách thức tuyên bố đường lưỡi bò của Trung Quốc tại một toà án quốc tế là hành động rất khôn khéo và có ý nghĩa. Hầu như tất cả các luật sư quốc tế đều tin là Philippines sẽ thắng.

Chắc chắn là vụ kiện sẽ mất vài năm, nhưng Philippines sẽ thắng và điều này sẽ tạo ra một cơ sở pháp lý quốc tế khẳng định: Đường lưỡi bò 9 đoạn của Trung Quốc là bất hợp pháp. Việc Philippines kiện Trung Quốc có khả năng tạo ra lợi ích chung rất lớn cho các nước trong khu vực.

Xin cám ơn ông!