[Họp quốc hội sáng 31/10]: "Chúng ta đang tăng trưởng và phát triển dưới tiềm năng"

>>> Nội dung phiên thảo luận tại Quốc hội chiều 30/10

>>>Nội dung phiên Thảo luận tại Hội trường sáng ngày 30/10

Đại biểu cũng ghi nhận về việc cải cách thể chế đã được khẳng định. Các chính sách giải pháp về con người, phát triển nguồn nhân lực tiếp tục được quan tâm. Chính phủ và Quốc hội đã ưu tiên nguồn lực đáng kể hỗ trợ quốc phòng an ninh, hỗ trợ ngư dân bám biển.

Theo đại biểu, những yếu tố đó góp phần tăng năng lực cạnh tranh của đất nước thêm 2 bậc. Nhưng tăng trưởng chưa thật bền vững, tái cơ cấu còn chậm. 

Đại biểu cho rằng nợ công không phải vấn đề riêng của Việt Nam hay các nước đang phát triển. Năm ngoái, Mỹ cũng đang đối mặt với vấn đề nợ công nghiêm trọng. Nợ công không phải lúc nào cũng dẫn đến kết quả xấu. Tuy nhiên nợ công của chúng ta đã vượt quá 84 tỷ USD, nếu tính bình quân đầu người là trên 900 USD. Trong khi nguồn thu ngân sách chủ yếu dựa trên tài nguyên khoáng sản xuất khẩu. 

Vì vậy phải rà soát các yếu tố ảnh hưởng đến nợ công, kiểm soát chặt để cho chiến lược trả nợ rõ ràng.

Đại biểu đồng tình 6 giải pháp về nợ công mà Bộ trưởng Tài chính đã đề xuất và đề xuất một số giải pháp. Đó là quyết liệt tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, quản lý chặt chẽ hơn việc chi tiêu công ưu tiên nguồn lực cho các ngành trọng yếu, hạ tầng cơ sở; đổi mới chi tiêu công; minh bạch hóa hoạt động của bộ máy nhà nước; tiếp tục đẩy nhanh xây dựng thể chế về NSNN; tăng cường giám sát của Quốc hội, kiểm toán nhà nước; xác định trách nhiệm k chỉ của riêng ai đối với các giải pháp thắt chặt nợ công, mỗi người phải tự tiết kiệm theo nguyên tắc “xếp gạch xây ngày mai”.

Đại biểu Nguyễn Bắc Việt – Ninh Thuận phát biểu về tình hình kinh tế xã hội, Đại biểu cơ bản nhất trí với các Báo cáo của chính phủ và quốc hội. Cùng với những điểm sáng trong lãnh đạo điều hành các lĩnh vực giao thông, tiền tệ, kiềm chế lạm phát, nâng tốc độ tăng trưởng thì mặt đáng chú ý của năm nay là chúng ta đã vượt qua khó khăn, giữ vững môi trường kinh doanh và phát triển bền vững. Trong thời gian tới, cần tăng cường tuyên truyền trong nhân dân để nhận thức được sự phát triển bền vững. 

Tuy nhiên, đánh giá của quốc tế với nước ta trong thời gian quan có nhiều điểm thấp và điểm cao, để lại nhiều băn khoăn. 

(i)Ví dụ tai nạn giao thông tăng cao, năng suất lao động thấp … Cần tìm hiểu vì sao năng suất lao động lại thấp, đánh giá đó có cơ sở không. Năng suất lao động thấp ở khu vực nào, lĩnh vực nào; trong khi nông nghiệp có những điểm rất sáng với 12 nhóm sản phẩm có năng suất cao của thế giới. 

Cái quyết định cuối cùng là năng suất lao động. Thời gian tới chính phủ nên có đề án, đưa ra nghị quyết, nâng cao năng suất lao động vì sự phát triển của đất nước, vì công cuộc hiện đại hóa đất nước. Và nên đưa năng suất lao động vào tính toán, nâng cao năng suất lao động của Việt Nam so với khu vực và thế giới. 

(ii) Đánh giá của quốc tế về rượu bia cũng là mối quan tâm của cử tri Ninh Thuận. Đại biểu cho rằng chúng ta cần xem xét đánh giá của quốc tế đúng đến đâu. Nếu đúng thì vì sao tỉnh nào cũng ưu tiên có nhà máy bia?

(iii) Trong nhiệm vụ giải pháp, Chính phủ cần quan tâm cải cách hành chính. Thời gian tới, cần nâng cao cải cách hành chính và ý thức trách nhiệm của cán bộ công chức đối với nhân dân. Đồng thời, tập trung xây dựng, triển khai phổ biến giáo dục pháp luật trong nhân dân.

Đại biểu Nguyễn Thị Thanh (Ninh Bình) nhận định, bước sang năm 2014, kinh tế trong nước còn gặp nhiều khó khăn, nhất là với sự kiện biển Đông tuy nhiên chúng ta đã vượt qua khó khăn thách thức để đạt các chỉ tiêu cơ bản. Cử tri đánh giá cao những nỗ lực của Đảng và nhà nước. Song vừa mừng vừa lo, vấn đề nợ công, hiệu quả đầu tư, sức cạnh tranh của doanh nghiệp nội, năng suất lao động … vẫn khiến cử tri băn khoăn.

Mới là kết quả ban đầu nhưng đối với tái cơ cấu kinh tế, đại biểu cho rằng cần kiên trì và quyết tâm để có kết quả cao hơn. Trong đó, phải làm rõ mối quan hệ giữa các chỉ tiêu GDP, GNP, CPI, năng suất lao động… và có sự hướng dẫn cụ thể cho các địa phương để giải quyết khó khăn trong tái cơ cấu kinh tế.

Theo đại biểu, khoa học công nghệ (KHCN) và giáo dục là quốc sách hàng đầu và các nước phát triển cũng đi lên từ KHCN. Những năm qua, Chính phủ đã quan tâm đến lĩnh vực này nhưng đầu tư ngoài nhà nước hầu như chưa có. Dù Luật quy định DN trích 10% Lợi nhuận trước thuế để đầu tư KHCN nhưng còn ít DN thực hiện. Số nhà khoa học rất ít, máy móc sử dụng là nhập khẩu (76% nhập từ năm 80 – 90), máy móc đã hết khấu hao nên chúng ta không có sản phẩm nào được quốc tế biết đến. Chỉ có 7% người Việt Nam được đánh giá là có phẩm chất sáng tạo.

“Tôi đề nghị đưa đầu tư KHCN là một chỉ tiêu phát triển kinh tế Xã hội hàng năm.”

Theo đó, hàng năm có cơ chế quản lý KHCN gắn với sản phẩm khoa học, thực tiễn. Đề tài nghiên cứu phải có tính thực tiễn và ứng dụng. Việc phát triển KHCN là động lực, cần khơi dậy tinh thần tự hào dân tộc và trí tuệ việt nam.

Đại biểu cũng đề cập đến chính sách đối với DN trong nước. Những năm qua đều thông báo số DN phá sản lên tới hàng vạn DN mà chưa phân tích làm rõ tình trạng DN trong khi có những DN phá sản là đương nhiên vì ngay từ khi thành lập đã không đủ điều kiện tồn tại. Dù các Bộ chủ quản đã cải cách nhiều quy định trong luật pháp để giúp doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh và tiếp cận vốn, nhưng chỉ phù hợp DN lớn, cần có phương pháp phân loại DN để có biện pháp tháo gỡ khó khăn phù hợp với nhiều DN. Đại biểu đề nghị có giải pháp hỗ trợ DN vừa và nhỏ, nhất là DN trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn.

Đại biểu Nguyễn Thanh Bình (Vĩnh Long) nêu ý kiến về một số lĩnh vực còn yếu kém cần nhìn nhận nghiêm túc.

Thứ nhất, kinh tế nông nghiệp. Đại biểu kiến nghị Chính Phủ chỉ đạo nhanh việc nghiên cứu khoa học, công nghệ sinh học nhất là giống cây trồng vật nuôi để hạn chế nhập khẩu. Phải thực hiện có hiệu quả đề án tái cơ cấu Sản xuất nông nghiệp. Đại biểu cho rằng phải phối hợp Bộ công thương và bộ Nông nghiệp để nâng cao chất lượng nông sản, kiểm soát chặt chẽ hàng hóa nhập khẩu để bảo vệ nền nông nghiệp tỏng nước. “Rất lo ngại là xuất khẩu gạo trong 2 năm qua giảm sút trong khi chất lượng không cạnh tranh được. Con cá tra cũng gặp khó”.

Thứ 2, đầu tư hạ tầng giao thông ghi nhận sự quyết liệt trong chỉ đạo để các công trình đạt tiến độ và chất lượng. Tuy nhiên đề nghị cần quan tâm đầu tư các quốc lộ ngắn: 53, 54, 57 nối các tỉnh miền Tây nhiều đoạn hư hỏng xuống cấp.

Đại biểu quốc hội tham gia thảo luận về kinh tế xã hội sáng 31/10 (ảnh chụp qua màn hình)

Thứ 3, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu. Thực tế biến đổi khí hậu tác động ngày càng lớn đến sản xuất của nông dân, đe dọa an toàn của hàng chục triệu dân. Đề nghị quản lý lưu vực sông Mê kông quyết liệt. đề nghị sớm thành lập ban chỉ đạo điều hành chung đối với các tỉnh bên sông Mê kông, bảo vệ môi trường bền vững.

Thứ 4, đại biểu bày tỏ sự băn khoăn về ý thức chấp hành pháp luật của chúng ta. Theo đó, thời gian qua qua, tai nạn, lạm phát, tiêu cực, sai sót xảy ra đều do yếu tố chủ quan. Theo đại biểu, khâu kiểm tra, thanh tra, hậu kiểm chưa chặt chẽ. Phải có cơ chế mạnh hơn xử lý các hành vi tiêu cực, tăng cường thanh tra kiểm tra không để “mất bò mới lo làm chuồng”.

Đại biểu La Ngọc Thoáng (Cao Bằng) ghi nhận Chính Phủ đã nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn để nền kinh tế có những tín hiệu tích cực, có thể đạt được những mục tiêu tổng quát, quan trọng nhất là ổn định kinh tế vĩ mô. Trong đó việc giữ tỷ giá hối đoái ổn định đã hỗ trợ xuất khẩu và tạo niềm tin cho nhà đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên đại biểu cũng cho rằng không thể chủ quan trước những khó khăn: tổng cầu thấp, thâm hụt ngân sách lớn, nợ xấu cao và chưa giải quyết được. Qua đó, đại biểu đưa ra một số đề nghị:

Thứ nhất, đề nghị Chính Phủ cần có chính sách đồng bộ và quyết liệt trong chính sách vĩ mô. 

Thứ hai, trong các chính sách điều hành cần đề ra biện pháp hỗ trợ cho tổng cầu, cả đầu tư công và đầu tư tư nhân. 

Thứ ba, thúc đẩy đầu tư tư nhân, nỗ lực cắt giảm chi phí sản xuất liên quan đến thủ tục hành chính. Tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt hiệu quả kết hợp với chính sách tài khóa. 

Thứ tư, triển khai các giải pháp tín dụng tháp gỡ khó khăn cho Doanh nghiệp, đáp ứng vốn cho nền kinh tế, tạo điều kiện cho tăng trưởng tín dụng.

Thứ năm, hiện nay, hoạt động Sản xuất kinh doanh của DN khó khăn khi khả năng quản trị còn thấp. Cần giải pháp tái cơ cấu DN, dổi mới mô hình hoạt động theo hướng có hiệu quả hơn. 

Thứ sáu, về vấn đề xử lý nợ xấu, chỉ có cố gắng của ngành Ngân hàng thì không thể giải quyết được, cần sự phối hợp với Bộ ngành địa phương và DN trong giải phóng hàng tồn kho.

Đại biểu Nguyễn Đức Kiên – Sóc Trăng nhận định về tình hình KTXH năm 2014 và kế hoạch năm 2015, Đại biểu cơ bản đồng tình với các báo cáo của Chính phủ và Quốc hội. Bên cạnh đó, Đại biểu cũng nhấn mạnh một số thành quả đã đạt được như:

(i) Năm 2014 đã làm được một việc khá thành công là các dự báo của Chính phủ đã đạt yêu cầu (13/14 chỉ tiêu). Điều này cho thấy tính dự báo đã được nâng lên.

(ii) Công tác giải phóng mặt bằng cũng đạt được những thành tích nhất định, làm cho vốn giải ngân ODA và vốn trái phiếu tăng lên.

(iii) Công tác phòng chống tội phạm đã làm tốt.

(iv) Năm 2014 đã phát hành lượng trái phiếu lớn để đảo nợ. Qua báo cáo của Bộ tài chính, đảo nợ đã giúp kéo dài thời gian làm giảm áp lực trả nợ trong những năm tiếp theo.

Ba năm vừa qua đã đảm bảo giá trị tiền Đồng, tạo niềm tin cho nhà đầu tư và giúp ổn định thị trường tiền tệ.

Đại biểu Nguyễn Đức Kiên

Theo Đại biểu, kế hoạch năm 2015 đã đi vào đường ray, do đó khoảng cách điều chỉnh chính sách sẽ khó và các chỉ tiêu tăng trưởng sẽ giữ ở tốc độ ổn định. Vì thế, Đại biểu cho rằng không nên đề ra các chính sách mang tính đột phá, bởi chúng ta sẽ không có đủ thời gian. 

Bên cạnh đó, Đại biểu Nguyễn Đức Kiên cũng kiến nghị rằng chúng ta cần phải phân tích thêm về vấn đề tăng sản xuất. Báo cáo của Chính phủ chưa phân tích rõ tại sao các báo cáo của ADB, IMF, World Bank hạ chỉ tiêu của thế giới nhưng vẫn giữ chỉ tiêu tăng trưởng của VN. Vậy yếu tố nào trong tốc độ tăng trưởng giúp VN đạt được chỉ tiêu?

Trong kế hoạch 5 năm, có 11 chỉ tiêu tiêu tiền; còn 7 chỉ tiêu làm ra tiền. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn như hiện nay thì đưa ra chỉ tiêu tiêu tiền có thu được nguồn thu ngân sách không hay sẽ làm nợ công tăng lên? Đây cũng là vấn đề mà nhiều cử tri và Đại biểu băn khoăn.

Đại biểu Nguyễn Bá Thuyền – Lâm Đồng phát biểu, thời gian qua, tuy tốc độ còn chậm song tăng trưởng quý sau đã cao hơn quý trước, lạm phát được kiểm soát, dự trữ ngoại hối tăng, mặt bằng lãi suất giảm mạnh…

Chính phủ đã triển khai và thực hiện hiệu quả các giải pháp tổng lực nhằm ổn định nền kinh tế, từng bước vượt qua giai đoạn khó khăn một cách vững vàng. Bên cạnh đó, Chính phủ đã chủ động hỗ trợ thị trường, tăng cường kiểm tra giám sát và xử lý kịp thời, tháo gỡ vướng mắc khó khăn. Các giải pháp được triển khai đồng bộ, mang hiệu ứng lan tỏa, tác động đến nhiều mặt của kinh tế xã hội. 

Tuy nhiên, Đại biểu cho rằng, các giải pháp của Chỉnh phủ trong thời gian qua chủ yếu là chính sách tiền tệ như giảm lãi suất, tăng cho vay, tăng phát hành trái phiếu chính phủ …Việc này chỉ nhằm tăng nguồn, trong khi việc giải ngân còn chậm và chưa thực sự hiệu quả. 

Trong thời gian tới chính phủ cần xử lý dứt điểm các tồn đọng vướng mắc trong giải ngân vốn ngân sách nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng cơ bản. Chính phủ cần xem đây là một kênh quan trọng để thúc đẩy tổng cầu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.

Về quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, nhiều cử tri cho rằng tài nguyên môi trường, nhất là khai thác tài nguyên khoáng sản, tài nguyên đất, nước, rừng đang khá báo động. Chính phủ cần quản lý chặt chẽ các mỏ quặng, tránh các công ty trong nước và nước ngoài khai thác một cách tràn lan, trái phép, buôn lậu khoáng sản, tàn phá môi trường. Nhiều công ty chưa tự giác chấp hành quy định về bảo vệ môi trường …

Các vấn đề Đại biểu kiến nghị bao gồm: Đề nghị Chính phủ sớm cấp kinh phí xây nhà tình nghĩa, cho người có công, gia đình chính sách; Giải quyết tốt vấn đề an sinh xã hội; Sửa đổi chính sách đối với người cao tuổi …

Đại biểu Nguyễn Cao Phúc (Quảng Ngãi) đồng quan điểm với các đại biểu trước đó về những thành tựu của nền kinh tế Việt Nam cũng như những điểm hạn chế còn tồn tại. Đại biểu nêu một số kiến nghị:

Về nợ công, những năm qua đã tăng khá nhanh đi cùng nghĩa vụ trả nợ tăng nhanh, theo đại biểu, một phần nguyên nhân là do hiệu quả quản lý vốn vay không chặt chẽ. Khi khủng hoảng kinh tế xảy ra, thu ngân sách sụt giảm nhưng cũng vẫn phải dùng nguồn lực để hỗ trợ DN và đảm bảo an sinh xã hội.

“Đối với quốc gia có xuất phát điểm thấp, hạ tầng kém như nước ta thì khi khủng hoảng, nợ công tăng nhanh là điều dễ hiểu, nhưng cần có giải pháp xử lý hiệu quả.”

Theo đại biểu, cần tập trung thống nhất 1 đầu mối quản lý nợ công, quy định rõ chức năng thẩm định sử dụng vốn vay, cân nhắc kỹ hiệu quả dự án trước khi đầu tư, phân kỳ dự án để giải ngân, kiên quyết loại bỏ dự án không hiệu quả, tinh giản bộ máy. Bên cạnh đó phải đẩy mạnh cổ phần hóa, tái đầu tư để trả nợ. Cần cơ cấu lại thời hạn vốn vay trong nước và kiểm soát chặt chẽ lạm phát, thâm hụt tài khoản vãng lai.

Thứ hai, việc đầu tư cần tính toán cân nhắc, ưu tiên đầu tư những lĩnh vực sớm phát huy hiệu quả như đầu tư hạ tầng, khu tái định cư cho khu công nghiệp…

Thứ 3, vùng biển rộng lớn của nước ta có nhiều tiềm năng nhưng đầu tư cho biển đảo chưa được chú trọng. Đại biểu kiến nghị đầu tư phát triển kinh tế biển, tập trung xây dựng hạ tầng các đảo tiền tiêu. Trước mắt sử dụng 1 phần vượt thu 2014 để thực hiện nhiêm vụ này.

Thứ 4, giải quyết vấn đề lương hưu cho các đối tượng phục vụ trong chiến tranh đã nghỉ hưu.

Sau phần phát biểu của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp nông thôn Cao Đức Phát giải trình một số vấn đề các đại biểu đã hỏi.

Tình hình nông nghiệp nông thôn 10 tháng đầu năm 2014. Về sản xuất, ngành nông nghiệp có 1 năm tương đối được mùa được giá trừ cao su và cá tra. Xuất khẩu nông sản 10 tháng 25,85 tỷ USD - tăng 13%. Xây dựng nông thôn mới đẩy mạnh, hết 15/10 đã có 785 xã đạt 19 tiêu chí.
Giải pháp căn cơ là triển khai chủ trương tái cơ cấu và phát triển bền vững theo QĐ 199 do TTCP ban hành vào tháng 6/2013. Năm qua Bộ đã triển khai nhiều biện pháp như 16 đề án với 6 đề án cụ thể hóa chủ trương tái cơ cấu trong trồng trọt chăn nuôi chế biến nông sản thủy lợi… và 6 giải pháp thực hiện chủ trương này, đó là phát triển khoa học công nghệ,đào tạo nhân lực, đổi mới hình thức tổ chức sản xuất…

Chính Phủ đã hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại đồng bằng Sông Cửu Long, phát triển chăn nuôi nông hộ, thủy sản, bảo vệ phát triển rừng, đổi mới các nông lâm trường quốc doanh.
Hầu hết các địa phương đã có đề án và kế hoạch, lựa chọn và ưu tiên lĩnh vực để triển khai nghị định của Chính phủ. Hơn 100.000 ha trồng lúa đã chuyển sang trồng màu và cây trồng khác hiệu quả hơn. Nhiều địa phương trồng giống lúa chất lượng và giá cao hơn từ 7.000 – 8.000/kg chứ không ở mức 5.000 – 6.000/kg như trước. Có hơn 120.000 ha lúa sản xuất theo mô hình cánh đồng mẫu lớn. 

Đó mới là kết quả bước đầu, nhưng để có kết quả rõ nét hơn cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn của các Bộ ngành địa phương, bổ sung thêm nguồn lực.

Đại biểu Đào Tấn Lộc có nêu về sản xuất lúa gạo và chăn nuôi. Ông Cao Đức Phát khẳng định sản xuất lúa gạo cần được phát huy để nâng cao thu nhập cho nông dân. Một số nơi có chính sách khuyến khích nhưng nông dân vẫn gắn bó với cây lúa. Một mặt Bộ NN&PTNT xây dựng đề án và triển khai nâng cao hiệu quả trồng lúa theo hướng nâng cao chất lượng, giảm giá thành và hướng dẫn nông dân áp dụng KHCN để có hiệu quả sản xuất tốt hơn.

Chính phủ cũng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp sửa đổi một số văn bản để hỗ trợ nông dân chuyển đổi cây trồng hiệu quả hơn. Thay vì hỗ trợ cho từng hộ nông dân thì Bộ đề xuất tập trung lại, sử dụng vào việc công cộng.

Về phát triển chăn nuôi đã chuyển biến theo hướng chăn nuôi công nghiệp nhưng sức cạnh tranh của ngành còn thấp vì 60% đàn gia súc gia cầm là tại các hộ chăn nuôi nhỏ. Vì vậy để nâng cao sức cạnh tranh của ngành chăn nuôi và mở cửa thì ngành nông nghiệp đang thực hiện khuyến khích chăn nuôi công nghiệp và hỗ trợ phát triển chăn nuôi nông hộ có hiệu quả cao hơn.

Đại biểu Đỗ Ngọc Liễn (Bình Thuận) có gợi ý về phát triển đánh bắt trên biển. Năm 2013, 2014, tốc độ tăng trưởng ngành thủy sản khá cao nhưng đánh bắt trên biển chậm hơn nuôi trồng. Điều này phù hợp chiến lược phát triển ngành thủy sản. Phát triển trên biển sẽ vẫn tiếp tục nhưng khả năng cũng có mức độ nhất định.

Qua cuộc tổng điều tra vừa qua cho thấy trữ lượng hải sản trên biển khoảng hơn 4 triệu tấn, có thể khai thác bền vững hàng năm 2 triệu tấn nhưng trong năm 2013 chúng ta đã khai thác 2,5 triệu tấn. Với cơ cấu đó, trong khi vùng ven bờ chỉ nên khai thác 700.000 – 800.000 tấn thì chúng ta khai thác 1,5 triệu tấn. Vùng xa nên khai thác 1,3 triệu tấn thì mới khai thác 900.000 tấn. Bộ sẽ khuyến khích và hỗ trợ ngư dân công cụ để đánh bắt biển xa. Đối với ngành này, cái chính là nâng cao hiệu quả đánh bắt. Riêng việc cải tiến công nghệ bảo quản trên tàu cá đã giúp nâng giá trị 30%. Thí điểm vừa qua với cá ngừ ở Bình Định đã giúp nâng giá trị cá ngừ lên 8 – 10 lần. 

Báo cáo với đại biểu Lê Nam (Thanh Hóa), Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết có thể bộ không truyền thông nhiều nhưng đang triển khai quyết liệt NĐ 67 và chính sách với bà con nông dân. Tất cả thông tư cần thiết đã ban hành, ban hành mẫu tàu cá đóng bằng sắt, và lập danh sách gửi ngân hàng để hỗ trợ vốn cho bà con. 

"Chúng tôi đang phối hợp các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định trong đánh bắt cá ngừ đại dương trên diện rộng. Chính phủ đã sử dụng 16.000 tỷ đồng đã được Quốc hội cho phép để tăng cường năng lực cảnh sát biển hỗ trợ nông dân". 

Đối với ngành cá tra, dù có nhiều lợi thế nhưng đang rơi vào khó khăn nên Chính phủ đã ban hành NĐ 36 về chính sách đối với việc nuôi, chế biến và xuất khẩu cá tra. Bộ Nông nghiệp cũng ban hành thông tư hướng dẫn NĐ này nhưng còn thiếu thông tư về giá sàn và thu lệ phí, nhưng việc đó chưa cản trở nhiều.

Bộ cũng đã phối hợp Hiệp hội cá tra tổ chức đăng ký và sau 1 tháng tiếp nhận 5.000 hồ sơ xuất khẩu cá tra. Hiện chúng tôi đang nỗ lực đàm phán mở cửa thị trường, trước hết là với Nga. Nga đã mở cửa với 9 DN và đang tiếp tục thẩm tra để mở cửa thêm với các DN khác. Bộ hiện đang đàm phán với Brazil để mở cửa trở lại.

Chính phủ đã chủ trương chỉ đạo ngân hàng nhà nước giải quyết những khó khăn về nợ của các DN nhưng phải tuân thủ các quy định trong cam kết quốc tế, nếu đưa các DN này vào đối tượng hưởng lợi ích trong QĐ 540 thì các DN đối thủ có thể cáo buộc DN Việt vi phạm cam kết chống bán phá giá.

Đại biểu Nguyễn Thanh Thủy – Bình Định phát biể, trong thời gian qua, công tác phòng chống tham nhũng, giám sát đã phát hiện, kiến nghị nhiều giải pháp giải quyết những bất cập. Đại biểu nhận định, năm 2014 là năm đầu tiên trong định kỳ có nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch. VN vẫn là điểm đến của các nhà đầu tư nước ngoài, hiện có những dự án hàng chục tỷ đô đang chờ được triển khai, góp phần thực hiện mục tiêu kinh tế xã hội. 

Qua nghiên cứu báo cáo cho thấy, bên cạnh kết qủa đạt được vẫn còn những tồn tại như hàng giả, hàng kém chất lượng, gian lận thương mại, vệ sinh an toàn thực phẩm … Đặc biệt hơn cả là chất lượng nguồn nhân lực gặp những vấn đề bất ổn. Người trẻ khó tìm việc làm hoặc việc làm không ổn định. Tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến trên chưa được quan tâm sâu sắc, đã ban hành chính sách nhưng chưa đủ nguồn lực thực hiện. 

Ngoài ra, người làm công ăn lương lại thêm 1 năm nữa không được tăng lương, chế độ chính sách chưa bảo đảm. Trước những thực trạng trên, Đại biểu đưa ra một số kiến nghị sau:

(i)Trong báo cáo của Chính phủ nên nêu rõ và cụ thể hơn những bộ ngành liên quan đến tồn tại hạn chế và có báo cáo kết quả thực hiện hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán. 

(ii) Đề nghị Chính phủ nghiên cứu tăng lương thông qua các nguồn: tiết kiệm 10% chi thường xuyên, nguồn cắt giảm đình hoãn các dự án chưa thực sự cần thiết; nguồn vượt thu ngân sách, tiền thu hồi từ các vụ án tham nhũng ... Đại biểu cũng cho rằng, nếu không thể tăng lương cho toàn bộ thì nên tăng cho một nhóm cán bộ công nhân viên chức có thu nhập thấp. Đồng thời thực hiện tinh giảm biên chế như đề án tái cơ cấu.

(iii) Ngoài ra, Nhà nước cần bố trí ngân sách để đảm bảo thực hiện hiệu quả chính sách. Chính phủ cần theo dõi và chỉ đạo sát sao để giải quyết vướng mắc, bất cập; hỗ trợ vốn cho ngư dân …

Đại biểu Phạm Văn Quý (Nghệ An) nêu ý kiến về 3 mũi đột phá. Một là đột phá về thể chế, Quốc hội đã thông qua nhiều dự án luật, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách thi thành luật nhưng cần nhiều biện pháp mạnh mẽ hơn trong xây dựng luật. Đại biểu đánh giá cao việc đưa ra các dự thảo luật sửa đổi trong kỳ họp này.

Thứ hai, đột phá về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng. Thời gian qua việc đầu tư cho xây dựng đường hàng không, đường biển, đường sắt đã tăng cao. Theo đại biểu, trong kỳ họp này sẽ bàn về sân bay Long Thành – có thể đem lại nhiều lợi ích lớn hơn trong giao thông vận tải. Để xây dựng các biện pháp đột phá này cần chú trọng thực hiện các dự án đầu tư BOT với các nước có địa chính trị hợp với chúng ta để góp phần không gia tăng nợ công.

Thứ ba là đột phá về nhân lực. Đại biểu nhận xét năng suất lao động của người Việt Nam còn thấp, vì chất lượng giao dục chưa cao, cơ cấu đào tạo chưa hợp lý, chưa chú trọng đào tạo lại và đào tạo nâng cao. Phần lớn người lao động khi tốt nghiệp trường đào tạo nghề còn thiếu về kỹ năng. Chưa đầu tư nhiều cho khoa học và đưa khoa học vào sản xuất, chỉ gia công là chính.
Vì vậy cần dành nguồn lực lớn để xây dựng trường đào tạo nghề chất lượng cao. Xây dựng giáo trình phù hợp đáp ứng nhu cầu nền kinh tế, đào tạo đội ngũ giáo viên có năng lực và chính sách đãi ngộ phù hợp để khuyến khích họ gắn bó với nghề.

Khâu này triển khai còn thiếu đồng bộ và cơ sở vật chất. Nếu đào tạo nhân lực không tốt thì việc phát triển đất nước sẽ vẫn rất khó khăn.

Đại biểu Võ Thị Hồng Thoại – Bạc Liêu nhận định đã nhìn thấy sự ấm lên của nền kinh tế, năm 2014 đạt 5,8% là một sự cố gắng lớn lao, nhờ sự điều hành của Chính phủ và sự đồng thuận của nhân dân, doanh nghiệp.

Trong thời gian qua nền kinh tế đã có nhiều điểm sáng như: xây dựng cơ bản, nhiều dự án công trình hoàn thành đưa vào sử dụng; chăm sóc sức khỏe nhân dân tốt; tiềm năng du lịch được khai thác tốt, chuyển dịch cơ cấu hiệu quả …

Tuy kinh tế còn nhiều khó khăn nhưng cân đối nhân sách vẫn được đảm bảo; khiếu nại tố cáo đã được giải quyết cơ bản. Quốc phòng an ninh được củng cố, tăng cường; hoạt động đối ngoại được đẩy mạnh hiệu quả. Nhiều chính sách vĩ mô, tháo gỡ khó khăn cho DN đã đạt hiệu quả nhất định. Đó là những yếu tố quan trọng, tạo môi trường thuận lợi.

Đại biểu cho rằng, khi phân tích đánh giá tình hình trong lĩnh vực kinh tế, nhiều đại biểu đều đề cập đến vấn đề cải cách hành chính. Chủ trương này đã được đề ra khá lâu nhưng chuyển biến còn chậm. Thời gian gần đây mới có hai khâu được cải tiến là xây dựng thể chế và cải cách thủ tục hành chính. Do vậy, trong thời gian tới, Chính phủ Quốc hội và các cơ quan cần đẩy mạnh tập trung, ban hành nhiều cơ chế, chính sách cải cách thủ tục hành chính.

Đại biểu Đặng Ngọc Quỳnh (Hưng yên) cho rằng, mặt bằng lãi suất giảm 2% so với cuối năm 2013, tỷ giá ổn định thể hiện sự ổn định của kinh tế. nhưng tăng trưởng tín dụng còn khiêm tốn tức là sức hấp thụ của nền kinh tế còn thấp.

Về con số thu NSNN 9 tháng tăng hơn 17% so với cùng kỳ, đại biểu nhận xét Thủ tướng đã quan tâm chỉ đạo sát sao về chính sách giảm thuế cho DN. Gần đây còn thanh tra Bộ tài chính và Tổng cục thuế. Thu NSNN tăng nhưng chưa bù đắp được mức chi tiêu nên nợ công tăng cao. Do đó, một số chính sách đã ban hành như lộ trình tăng lương đã phải dừng. Vì vậy lộ trình chi cần theo nguyên tắc “chi cái cần chi và giảm cái cần giảm”.

Đại biểu này đề xuất một số giải pháp. Trước hết đối với doanh nghiệp nhà nước, cần công khai minh bạch tài chính, tránh tình trạng khi cần chi thì bảo có lãi, khi khác bảo lỗ. Phải quy định rõ trách nhiệm đến cùng của thủ trưởng DNNN nhưng cho phép họ có quyền tối đa trong việc điều hành DN.

Về nợ xấu đại biểu cho rằng xử lý không phải chỉ có trích quỹ dự phòng hay đẩy nợ, hay bán nợ cho VAMC mà phải làm thế nào để tài sản hình thành từ vốn vay giờ là nợ xấu phải phát huy được hiệu quả cho xã hội.

“ Tổng số nợ xấu thực tế là bao nhiêu? Báo cáo cần nói rõ. Giá trị tài sản đảm bảo cao gấp 2 lần nợ xấu giờ xử lý như thế nào? Tôi thấy nhiều trường hợp Tài sản đảm bảo nợ vay như 1 kho mùn cưa có 7 NH nhận thế chấp thì có thể nói là nợ xấu của nợ xấu” – đại biểu nói.

Cuối cùng, về cải cách hành chính, đại biểu cho rằng phải làm tốt công tác tổ chức cán bộ. Chọn đúng người đúng việc thì sẽ “ngon lành”, không phải đi giải quyết hệ lụy. Bên cạnh đó phải cải cách lề lối làm việc của đơn vị, cải cách phong cách làm việc của cán bộ và áp dụng công nghệ tin học trong công tác điều hành quản trị.

Đại biểu Nguyễn Thanh Thủy – Hậu Giang cho rằng, kinh tế nước ta đã đạt nhiều thành tựu quan trọng trong thời gian qua, tăng trưởng 5,8%; lạm phát được kiểm soát tốt dưới 5%; dự trữ ngoại hối đạt cao nhất. Sự phục hồi của nền kinh tế 2014, quan hệ đối ngoại được tăng cường đã có tác động tích cực đối với kinh tế VN trong giai đoạn 2014-2015. 

Đánh giá về những kết quả đã đạt được, Đại biểu đưa ra một số ý kiến như sau:

(i) Thực hiện tái cơ cấu đã có chuyển biến tích cực, đầu tư công ngày càng căn cơ, hiệu quả. Tuy nền kinh tế còn nhiều khó khăn, nhưng Chính phủ vẫn tìm nhiều nguồn thu hút đầu tư, nhất là các Hiệp định đầu tư nước ngoài. Sản xuất công nghiệp tăng 6,9% trong 10 tháng đầu năm, xuất siêu dự kiến đạt trên 2 tỉ USD và là năm thứ 3 liên tiếp xuất siêu…

(ii) Các chính sách tiền tệ, ngân hàng được thực hiện khá đồng bộ, hiệu quả; kiểm soát giá nhằm ổn định vĩ mô. Lãi suất cho vay giảm 2 lần trong năm nay là động thái tích cực của ngân hàng; thu hút cho vay doanh nghiệp.

(iii) Đấu tranh phòng chống tội phạm và phòng ngừa tham nhũng đã đạt nhiều kết quả. Tuy nhiên thất thoát ngân sách vẫn lớn, 80% số tài sản vi phạm chưa được thu hồi, gây nhức nhối trong xã hội. Tình trạng gian lận thương mại, hàng giả hàng kém chất lượng chưa được phát hiện và xử lý nghiêm minh. 

(iv) Chính phủ và Quốc hội đã có nhiều biện pháp, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn cho DN, địa phương, bàn hợp tác đầu tư, liên kết vùng.

Đại biểu Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương) ghi nhận sự chuyển biến trong phong cách làm việc của các Bộ trưởng và lãnh đạo đầu ngành là gần dân, vì dân và có lợi cho dân hơn.
Tuy nhiên, theo đại biểu, kinh tế còn nhiều khó khăn, nhưng kỷ luật tài khóa của chúng ta chưa nghiêm. Hầu hết các ngành đều vượt chi, chỉ có dân số kế hoạch hóa gia đình và Khoa học công nghệ là không vượt. 

“Quản lý thu chi như thế là kém. Ngành vượt chi cần xấu hổ và người dễ dãi cho vượt chi cũng nên xấu hổ” – đại biểu nói.

Về vấn đề xuất siêu, đại biểu cho rằng xuất siêu không nói lên chuyển biến tích cực nào khi hàng trăm ngàn DN đang đình đốn, khi ta phải “đôn đáo” đi nhập khẩu hàng hóa do công nghiệp phụ trợ kém phát triển.

Đại biểu cũng kiến nghị phải cảnh giác với các loại thị trường dễ tính. Tại các thị trường này, hàng chất lượng thấp cũng bán được, xấu cũng bán được. 

“Thấy thế là mừng sẽ ngày càng cột chặt với thị trường này, quen với thị trường cấp thấp và tư duy không thay đổi cứ thế sẽ mãi sản xuất hàng cấp thấp, xa lạ với tập quán văn minh kinh doanh hiện đại, xa rời loại hàng có kỹ thuật cao. Cần sớm tái cơ cấu để chia tay với thị trường thô sơ này.” – đại biểu khẳng định.

Theo đó, đại biểu đánh giá cao chủ trương của Chính phủ về việc phát triển ngành có kỹ thuật công nghệ gia tăng, và cho rằng cần nhanh chóng chuển đổi theo hướng này. Lấy dẫn chứng tiêu biểu là ngành trồng và khai thác cây cao su, theo đại biểu, ngày nay vẫn duy trì cách sản xuất cao su như thời Pháp thuộc. Cao su qua sơ chế vẫn chỉ được xuất thô.

Có hàng trăm ngàn xí nghiệp nhưng chỉ xuất khẩu thô, rồi lại nhập về săm lốp, sản phẩm hoàn thiện…“ Giá trị gia tăng ta ưu ái dành cho nước ngoài. Không nên bằng lòng với cách làm ăn như vậy. Chủ trương nâng cao KHCN là đúng.”

Đại biểu Nguyễn Văn Phúc (Hà Tĩnh) nhận xét Quốc hội ít bàn và đánh giá về những gì chúng ta mất đi hàng năm. Có thể tăng trưởng 5,8% và cao hơn nữa nhưng hàng năm luôn có những thất thóat và thiệt hại do nguyên nhân khách quan, chủ quan. Vì vậy trong báo cáo của Chính phủ cần có thêm đánh giá này.

Lấy ví dụ, trong lĩnh vực tai nạn giao thông, mỗi năm do tai nạn giao thông mà mất đi 50.000 -60.000 tỷ đồng. Hay mỗi năm có 150.000 người mắc bệnh ung thư, 75.000 người chết. Đó là những thiệt hại rất lớn. Theo đại biểu, phải tính toán những con số này trong bài toán kinh tế. 

Về thất thoát lãng phí, đại biểu nhận xét có nhiều công trình hiện nay xây ra không sử dụng hoặc không duy tu bảo dưỡng nên xuống cấp nghiêm trọng, thiệt hại rất lớn. Nếu xử lý được vấn đề này thì sẽ có nguồn để giải quyết cá vấn đề an sinh xã hội, tăng lương.

Ví dụ, Bộ Giao thông vận tại (GTVT) đã có ý thức về điều chỉnh dự án, công trình tiết kiệm. Chỉ điều chỉnh 1 số công trình mà tiết kiệm 35.000 tỷ trong khi chúng ta cần 40.000 tỷ để giải quyết tiền lương. Như thế có thể điều chỉnh thiết kế công trình để tiết kiệm chi phí.

“ Chỉ 1 mình bộ GTVT đã như thế, còn nhiều ngành khác cùng thực hiện thì nguồn lực thu về sẽ lớn như thế nào?” – đại biểu đặt câu hỏi.

Như thế, theo đại biểu, chúng ta chỉ nghĩ đến việc tăng thu trong khi việc tiết kiệm lại ít nghĩ đến. Bên cạnh đó, có một vấn đề mà Bộ GTVT làm đã giải quyết được, đó là đấu tranh chống quá tải đường bộ mang lại kết quả. 

“Nhưng rõ ràng có những việc mà một mình bộ GTVT không làm được, cần phối hợp với các bộ ngành, Công an, chính quyền địa phương. Làm vậy sẽ giải quyết được phí bảo trì và tiền thu của nhân dân để bảo trì đường bộ. Đề nghị Chính Phủ cần có mục riêng báo cáo vấn đề này”.

Đại biểu Nguyễn Công Bình – Yên Bái cho rằng, các báo cáo đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao trước Quốc hội. Năm qua là một năm đầy thử thách, nước ta phải đối mặt với những khó khăn nội tại của nền kinh tế và tình hình thế giới diễn biến phức tạp. Điểm nổi bật là các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo, lạm phát được kiểm soát, an sinh xã hội tiếp tục được quan tâm, quốc phòng an ninh được giữ vững, quan hệ đối ngoại được mở rộng.

Tuy nhiên, Đại biểu cũng thẳng thắn thừa nhận, tốc độ tăng trưởng mặc dù có tăng so với cùng kỳ nhưng chưa vững chắc, DN còn gặp nhiều khó khăn, khả năng hấp thụ nguồn vốn của nền kinh tế kém, số DN đăng ký giảm, chi phí đầu tư cho đổi mới khoa học công nghệ của các DN còn rất kém. 

Theo kết quả khảo sát của Bộ khoa học công nghệ, trong100 DN tại Hà Nội thì chỉ có 0,2 đến 0,3% trên tổng doanh thu của DN được chi dành cho nghiên cứu khoa học. Trong khi đó, con số này tại Ấn Độ 5%, ở Hàn Quốc là 10% và Nhật Bản là 50%.

Bên cạnh đó, các vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn đáng lo ngại; chất lượng giáo dục, khám chữa bệnh còn bất cập. 

Về nguyên nhân, Đại biểu cho rằng, mặc dù chính phủ đã có nhiều quyết tâm cao nhưng việc triển khai một số chủ trương, đặc biệt việc xây dựng, ban hành chính sách còn chậm. Đường giao thông còn thiếu, nhiều nơi chưa có điện …

Đại biểu Bùi Sỹ Lợi (Thanh Hóa) phát biểu, chỉ tiêu chất lượng nguồn nhân lực không đạt là khách quan chứ không phải chủ quan, đề nghị phương pháp đánh giá khoa học hơn. Theo đó, đại biểu đề xuất chỉ tiêu giải quyết việc làm có thể thay bằng số việc làm mới tăng thêm hoặc chỉ tiêu về thất nghiệp, gắn quy mô đầu tư, tốc độ tăng trưởng kinh tế với việc làm. Không nên đánh giá theo số liệu thống kê của địa phương . Con số lao động tăng thêm hàng năm là 1,25 – 1,3 triệu có căn cứ hơn còn số 1,6 triệu lao động được giải quyết việc làm theo thống kê của địa phương. Theo đại biểu, sử dụng con số này giống như việc cộng GDP của các địa phương lại rất cao nhưng chỉ số GDP cả nước thấp.

Về chỉ tiêu thất nghiệp, tỷ lệ thất nghiệp là 1,84% (2014) thep phương pháp của ILO, phù hợp vói thông lệ quốc tế. Nhưng theo phương pháp điều tra, người thất nghiệp là người trong 7 ngày làm việc không có việc nhưng có nhu cầu làm việc, ở nước ta là không phù hợp đặc điểm. Chúng ta có tỷ lệ cao về lao động không chính thức, bán thời gian… nên con số này không phù hợp.

Về chất lượng nguồn nhân lực, số liệu này có vấn đề. Một là lao động qua đào tạo bao gồm cả những người chỉ được đào tạo qua 3 ngày, 5 ngày. Theo Tổng cục thống kê, hiện có 19% lao động qua đào tạo trên 3 tháng được cấp chứng chỉ. Cần điều chỉnh phương pháp tính.
Đại biểu nhận xét việc giải quyết chính sách cho người có công cho xã hội rất tốt nhưng có 2 vấn đề cần quan tâm hơn là quyết định 136 của Thủ tướng chính phủ điều chỉnh tiền trợ cấp hàng tháng cho người từ 80 tuổi trở lên từ 180.000 lên 270.000 VND tức thêm hơn 2000 tỷ nữa, để nghị Chính phủ cân đối; thứ 2 là vấn đề về chính sách hỗ trợ nhà ở cho người nghèo.

Đại biểu Bùi Sỹ Lợi phát biểu

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa – TP HCM cho rằng, chúng ta đang tăng trưởng và phát triển dưới tiềm năng. Năm 2015-2016, nền kinh tế sẽ chưa thể có những chuyển biến mạnh mẽ, mục tiêu tăng trưởng phải đăt ra nỗ lực trong 5-10 năm chứ không thể đạt được trong 1-2 năm.
Chúng ta vẫn chạy trên đường ray cũ, đi về hướng cũ thì chưa thể thấy được chân trời mới. Theo chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành thì kinh tế VN chưa thể bay cao vì đôi cánh của nó bị đeo quá nhiều gánh nặng.

Xuất khẩu Việt Nam có nhiều mặt hàng luôn đứng trong top 10, top 5 thế giới nhưng suốt hai thập kỷ qua, xuất khẩu vẫn chủ yếu là gia công, lao động giá rẻ. Chúng ta nhập khẩu đến 70-80% nguyên liệu, phụ liệu, nhập khẩu hàng tiêu dùng, thậm chí cả hàng nông sản.

Trong hai thập kỷ qua, phát triển kinh tế VN có 3 cái hao chưa khắc phục được: hao vốn, hao ngoại tệ và hao tài nguyên môi trường.

Một nguy cơ mới là sự lệ thuộc vào kinh tế Trung Quốc, lệ thuộc diễn ra trên nhiều lĩnh vực, xuất nhập khẩu, đấu thầu thi công, về năng lượng viễn thông, khai thác khoáng sản, về trang thiết bị, nhân công, hàng tiêu dùng.

Theo Đại biểu, một nước có tiềm năng lớn như VN mà phải nhập khẩu nông sản từ Trung Quốc là một vấn đề lớn. Tại sao nhà máy của Samsung xuất khẩu 130 triệu điện thoai di động, trị giá 23,9 tỷ đô la, sử dụng 45.000 lao động mà chỉ sử dụng có 70 người Hàn Quốc, trong khi người Trung Quốc làm việc ở khắp nơi tại Việt Nam, từ Hà Tĩnh, Lâm Đồng, TP HCM, Bình Dương …
Về giải pháp, Đại biểu Trương Trọng Nghĩa nói, trong khi chờ những chuyển biến thực sự, VN có thể tạo ra dư địa để tăng trưởng và phát triển.

Thứ nhất, cùng với việc ban hành các bộ luật mới, Quốc hội và Chính phủ cần có ngay những chính sách như ưu đãi đầu tư tư nhân, BOT, BT, ưu đãi cho DN vừa và nhỏ, ưu đãi cho nông nghiệp, đa dạng hóa, đa phương hóa các liên minh kinh tế.

Thứ hai, con người là yếu tố quyết định của mọi giải pháp, do vậy cần đầu tư cho phát triển nguồn lực con người. Chú trọng tìm cán bộ lãnh đạo có tài, có đức, yêu nước, có tư duy và có khả năng đổi mới.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc – đoàn Thái Bình phát biểu kết thúc phiên thảo luận. Theo đại biể, sự quan tâm của Chính phủ đối với cộng đồng DN và đội ngũ doanh nhân trong thời gian qua đã mang lại những kết quả tích cực.

Ông Vũ Tiến Lộc

Sự quan tâm chia sẻ thể hiện trong hệ thống chính sách liên quan đến DN, đó là việc ban hành Nghị quyết Doanh nhân, việc cởi trói cho doanh nghiệp, gỡ bỏ hàng rào về đầu tư kinh doanh, trợ giúp DN về vốn, thuế, thị trường …

Đặc biệt là nỗ lực đột phá cải cách thủ tục hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh của VN. Các tổ chức kinh tế tài chính quốc tế như WB, ADB, IMF … đều có chung nhận định rằng công cuộc cải cách thể chế kinh tế VN đã đi đúng hướng. Các kết quả khảo sát cho thấy niềm tin môi trường KD tại VN đã tăng lên. Phần lớn các DN cho biết họ sẽ duy trì và mở rộng quy mô kinh doanh tại VN.

Khảo sát của phòng thương mại Châu Âu vào đầu tuần trước cho thấy gần 2/3 hội viên của họ đánh giá môi trường kinh doanh tại VN tốt và rất tốt.

Giữa tháng 9 năm nay, báo Nhật Bản cũng công bố kết quả khảo sát lần đầu tiên Việt Nam đã vượt Trung Quốc để trở thành môi trường địa bàn đầu tư được ưa thích nhất của Cộng đồng kinh doanh Nhật Bản.

KPMG cũng đưa ra kết quả, VN từ vị trí thứ 12 vươn lên vị trí thứ 4 trong các thị trường hấp dẫn nhất của các nhà đầu tư Hoa Kỳ. Hiện tượng Samsung chọn VN đặt cứ điểm sản xuất lớn nhất trên toàn cầu cũng là 1 minh chứng cho nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ở nước ta.

Về bức tranh cộng đồng DN trong nước trong 10 tháng năm 2014, ông Lộc cho biết, có trên 6.000 DN thành lập mới với số vốn đăng ký tăng lên. Nhiều DN đang hoạt động tăng vốn để mở rộng quy mô. 13.000 DN sau một thời gian khó khăn buộc ngừng hoạt động đã hoạt động trở lại, tăng so với cùng kỳ năm trước. Quy mô và hiệu quả hoạt động, tỷ lệ DN làm ăn có lãi tăng lên.

Nhưng hoạt động sản xuất kinh doanh của DN vẫn còn nhiều khó khăn. 10 tháng đầu năm, có thêm gần 54 nghìn DN ngừng hoạt động, giải thể; chỉ có trên 30% trong số 485.000 DN đang hoạt động kinh doanh có lãi.

Đây là thách thức to lớn với Chính phủ và cộng đồng DN. Các DN phải định vị lại mình, tập trung vào các lĩnh vực kinh doanh hiệu quả, phải làm ăn căn cơ bài bản, có trách nhiệm xã hội, tránh ăn sổi ở thì.

“Thể chế nào thì doanh nhân đó”. Để có thể kinh doanh đúng hướng, DN cần có sự hậu thuẫn, mở đường của nhà nước, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi an toàn, các giải pháp trợ giúp đủ liều lượng để DN vượt qua khó khăn.

Đại biểu Lộc đề cập một số giải pháp quan trọng như sau:

(i) Cải cách thủ tục hành chính: thuế, hải quan phải giảm về mức trung bình của ASEAN-6, rút ngắn thời gian nộp thuế và bảo hiểm xã hội từ 872 giờ/năm xuống còn 171 giờ/năm; ngành tài chính phải thực hiện đúng lộ trình đã ấn định.

(ii) Cắt giảm thủ tục hành chính, cắt giảm những gì không phù hợp với doanh nghiệp, gây khó khăn cho DN.

(iii) Nhà nước cần tăng cường vai trò trong xây dựng chiến lược, ban hành luật pháp, hiếp pháp, bảo đảm thực thi pháp luật. Đồng thời, Nhà nước chủ động chuyển giao các dịch vụ công mà nhà nước không cần nắm giữ với lộ trình thích hợp; không chèn lấn sự phát triển của các tổ chức.

(iv) Thoái sức nhà nước ra khỏi lĩnh vực kinh doanh, tập trung nguồn vốn kiến tạo phát triển, không bao biện, làm thay, kiểm soát xử lý có hiệu quả vấn đề nợ công.

(v) Tiếp tục triển khai hỗ trợ công nghệ, thị trường, vốn, cơ sở hạ tầng, đặc biệt là khối DN vừa và nhỏ trong lĩnh vực nông nghiệp – nông dân – nông thôn.

>>> Nội dung phiên thảo luận tại Quốc hội chiều 30/10