MH370 mất tích trước khi vào vùng kiểm soát bay của Việt Nam

Trước thông tin từ phía Cục Hàng không Malaysia mới đây thông báo chiếc máy bay MH 370 mất tích có liên quan đến trách nhiệm của phía Việt Nam vì máy bay đã vào vùng kiểm soát bay (vùng Igari) và sau đó phía Việt Nam đã thông báo cho Malaysia về việc chiếc máy bay nói trên bị mất tích chậm 12 phút.

Ông Lại Xuân Thanh Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam cho rằng những phát ngôn từ lãnh đạo cơ quan hàng không dân dụng Malaysia mới đây là chưa đầy đủ, có thể khiến dư luận hiểu sai. Để thông tin rõ hơn về vấn đề này, phóng viên chúng tôi có cuộc phỏng vấn ông Lại Xuân Thanh.

PV:Thưa ông, tại cuộc họp báo mới đây, Cục trưởng Cục Hàng không Malaysia có nêu quan điểm, khi chiếc MH370 vượt qua điểm bay Igari trên Biển Đông thì máy bay chính thức thuộc trách nhiệm của đài kiểm soát không lưu Việt Nam, ông có thể nói gì về điều này?

Ông Lại Xuân Thanh:  Sau hơn 1 tháng tìm kiếm chiếc máy bay mất tích, đến giờ, Cục hàng không dân dụng Malaysia (DCA) đưa ra nhận định này khiến tôi khá băn khoăn. Cá nhân tôi cho rằng đây không phải là cáo buộc nhằm truy trách nhiệm từ phía Malaysia. Tuy nhiên, nhận định này chưa đầy đủ và có thể gây hiểu sai.

Cục hàng không dân dụng Malaysia cho rằng tàu bay qua điểm chuyển giao Igari thì phía Việt Nam phải chịu trách nhiệm nhưng vấn đề ở đây là không có bằng chứng cho thấy tàu bay đã vượt qua điểm Igari vào vùng trời do Việt Nam quản lý.

MH370 đã mất tín hiệu trước khi tới điểm chuyển giao và tổ bay chưa thiết lập liên lạc với cơ quan điều hành bay của Việt Nam do vậy việc chuyển giao chưa được hoàn tất. Việt Nam chưa thực hiện điều hành, kiểm soát với tàu bay này.

PV: Chúng ta khẳng định là không có bằng chứng cho thấy tàu bay đã vượt qua điểm Igari vào vùng trời do Việt Nam quản lý. Có gì minh chứng cho điều này, thưa ông?

Ông Lại Xuân Thanh: Nhận định của ông Cục trưởng Cục Hàng không Malaysia cần phải được đánh giá một cách nghiêm túc và thấu đáo, không thì sẽ gây hiểu lầm. Chúng tôi khẳng định máy bay MH370 bị mất tín hiệu trên màn hình radar trước khi vào vùng Igari của Việt Nam.

Cơ quan không lưu của hai bên đã hiệp đồng thời điểm chuyển giao là 17h22’ (giờ quốc tế) nhưng đến 17h 20’43s, tín hiệu radar của tàu bay đã bị mất trên màn hình của Đài kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh (ACC Hồ Chí Minh).

Việc chuyển giao cũng chưa được hoàn thành, bởi vì tổ bay cũng chưa có bất kỳ liên lạc nào với Đài kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh của Việt Nam theo như quy định. Malaysia cũng ghi nhận thời điểm cuối cùng có tín hiệu tàu bay trên màn hình ra đa là trước 17h 22’. Lúc này, tàu bay đang ở trong vùng thông báo bay của Singapore và được Singapore uỷ quyền cho Malaysia điều hành. Cơ quan không lưu của Việt Nam chưa tiếp nhận và chưa điều hành bay cho chiếc tàu bay này.

PV: Cục Hàng không Malaysia nói Việt Nam đã thông báo máy bay mất tích cho phía bạn chậm 12 phút, quan điểm của ông về cáo buộc này như thế nào?

Ông Lại Xuân Thanh:  Theo thoả thuận thư giữa hai cơ quan không lưu, nếu mất tín hiệu, Đài kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh phải thông báo cho phía Malaysia chậm nhất sau 5 phút, kiểm soát viên không lưu Hồ Chí Minh đã mất 17 phút mới ra được thông báo này.

Hình minh họa:Đài kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh đã thực hiện đầy đủ quy trình báo động.

Tuy nhiên, trên thực tế, việc thông báo chậm 12 phút không ảnh hưởng nhiều tới việc tìm kiếm chiếc tàu bay. Bởi phải 4 tiếng sau khi nhận được thông báo chính thức từ Đài kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh về việc không nhận được tín hiệu tàu bay MH 370, cơ quan tìm kiếm cứu nạn quốc gia Malaysia mới chính thức phát đi yêu cầu tìm kiếm chiếc tàu bay mất tích.

Và phải sau đó 1 tiếng, Việt Nam mới chính thức nhận được thông báo này khi Malaysia phát đi điện văn thông báo về việc tìm kiếm cứu nạn với tàu bay MH370 tới các cơ quan hàng không của các nước liên quan.

Thứ 2, theo Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), trong trường hợp tàu bay mất tích đang bay tại vùng giáp ranh giữa các vùng thông báo bay thì trách nhiệm đầu tiên thuộc về quốc gia có liên lạc cuối cùng với tàu bay. Ở trường hợp này, trách nhiệm khởi phát dịch vụ báo động và tìm kiếm cứu nạn trước hết thuộc về Malaysia.

Mọi thông tin về việc không thiết lập được liên lạc với MH370 đã được kiểm soát viên không lưu thông báo với Đài kiểm soát không lưu đường dài ACC Kuala Lumpur ngay trong giai đoạn hồ nghi.

PV: Trong vụ việc này, cơ quan không lưu của ta có thực hiện đầy đủ các quy trình xử lý không thưa ông?

Ông Lại Xuân Thanh: Chúng tôi đã kiểm tra việc thực hiện các quy định về không lưu và tìm kiếm cứu nạn trong vụ việc này và khẳng định, ngoài việc thông báo chậm 12 phút như đã đề cập ở trên, kiểm soát viên không lưu, Đài kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh đã thực hiện đầy đủ quy trình dịch vụ báo động.

Ngay sau khi mất tín hiệu của MH370, Đài kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh đã cố gắng thiết lập liên lạc với tổ bay nhưng không được. Cơ quan không lưu đã sử dụng các tần số khẩn nguy, yêu cầu tổ lái của các tàu bay khác hỗ trợ tìm kiếm và liên lạc với tổ bay MH370 nhưng đều không được.

Khi hết giai đoạn hồ nghi, Đài kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh đã chuyển sang giai đoạn báo động và liên lạc với các cơ quan kiểm soát vùng thông báo bay lân cận để tìm kiếm tàu bay mất tín hiệu. Có thể nói, Việt Nam đã hoàn thành các trách nhiệm của một quốc gia điều hành vùng thông báo bay có khả năng chiếc MH370 bay vào. Đặc biệt, chúng ta đã rất chủ động, nỗ lực tìm kiếm trong giai đoạn đầu, điều này đã được cộng đồng hàng không thế giới đánh giá cao.

Tuy nhiên sau đó, ngay trong quá trình tìm kiếm máy bay mất tích, chúng tôi cũng đã tổ chức nhiều cuộc kiểm tra, tổ chức bình giảng về vụ việc này, và báo cáo với Bộ Giao thông. Thông báo máy bay mất tích chậm tuy không ảnh hưởng nhưng cần rút kinh nghiệm về sau./.

** Xin cảm ơn ông!