Sau năm 1975, các nhà khoa học đã khai quật tại Bãi Làng, Cù Lao Chàm và phát hiện nhiều mảnh gốm đời Đường niên đại từ thế kỷ VII - X, những mảnh gốm Chăm, gốm Islam của vùng Trung Cận Đông khoảng thế kỷ IX - X... Từ đó họ đưa ra kết luận rằng, hòn đảo này nằm trên trục giao thương từ Đông Nam Á tới Trung Cận Đông.

Có một thời vùng biển Cù Lao Chàm từng là tâm điểm thu hút các trùm buôn bán cổ vật xuyên quốc gia. Vì dưới đáy biển ngoài khơi Cù Lao Chàm, trước khi có cuộc khai quật khảo cổ cấp quốc gia, con tàu cổ bị đắm chở đầy đồ gốm sứ Chu Đậu, Hải Dương. Vào đầu thập niên 90, nhiều ngư dân các làng chài ven biển duyên hải miền Trung cũng đã lặn lấy được vô số cổ vật từ con tàu cổ này. Cho đến nay, nơi vẫn thường xuyên tìm được các đồ cổ có giá trị và Cù lao Chàm luôn tồn tại huyền thoại về những kho báu

Lời đồn kho báu của hải tặc ở Hòn Tre

Quần đảo Hòn Tre, thuộc xã đảo Tiên Hải, tỉnh Kiên Giang xưa kia có tên là quần đảo Hải Tặc, từng là địa danh hành chính chỉ 18 hòn đảo lớn nhỏ nằm ẩn khuất sâu trong vịnh Thái Lan, hiện nay nhóm đảo là xã Tiên Hải thuộc thị xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang.
 
Dân trên đảo vẫn kể lại rằng, vào cuối thế kỷ 19, đầu 20 một đội cướp biển hùng mạnh ra đời, tập hợp những tên phỉ của các quốc gia lân cận trong vịnh Thái Lan. Băng cướp này lấy tên là Cánh Buồn Đen, dùng chiếc chổi treo đầu mũi thuyền làm biểu tượng với lời nhắn: "Quét sạch, xóa sạch" những gì chúng gặp. Không những thế, người ta còn kể rằng, trên đảo từng có một kho báu đầy vàng, bạc do hải tặc chôn giấu; rồi còn có những người là hậu duệ của hải tặc còn sinh sống...

10 ngàn cổ vật từ tàu cổ Hòn Dầm

Tàu cổ Hòn Dầm là con tàu được phát hiện rất sớm. Từ những năm 1970, ngư dân ven biển xã An Thới, Phú Quốc ra khơi đánh bắt cá cách đảo Hòn Dầm 5km, thỉnh thoảng họ kéo lên được những đồ gốm sứ cổ, có hoa văn trang trí đẹp.
 
Những năm 1990, 1991 rộ lên phong trào ngư dân đi săn tìm cổ vật, từ đó, các con tàu cổ dưới đáy đại dương mới thu hút sự quan tâm của công luận.

Trước thực trạng nhiều cổ vật bị ngư dân vớt lên và bán, tháng 5/1991, UBND tỉnh Kiên Giang quyết định thu hồi, quản lý số cổ vật này và thành lập Ban chỉ đạo khai quật tàu cổ Hòn Dầm. Tàu ở độ sâu khoảng 10m. Tàu bằng gỗ còn khá nguyên vẹn, dài 30m, rộng 7m. Hàng hóa trên tàu chủ yếu là gốm sứ men màu xanh ngọc và một số men khác như màu chì, màu da lươn, vàng, nâu... có xuất xứ từ Thái Lan, vào thế kỷ XV. Số lượng cổ vật 10.000 cái, với nhiều loại hình.