Rà soát đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1: "Chưa phát hiện dấu hiệu bất thường"

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Ngọc Thành - chủ tịch hội đồng thành viên ĐSVN - cho biết việc rà soát dự án này gồm các khâu trình tự đầu tư, quá trình mời thầu, xét thầu, công bố kết quả trúng thầu và giá trúng thầu. Tuy nhiên, kết quả ban đầu chưa có dấu hiệu gì bất thường. “ĐSVN sẽ rà soát tất cả dự án có liên quan đến JTC và cập nhật hằng ngày báo cáo Bộ GTVT. Mặc dù chưa thấy dấu hiệu bất thường ở dự án đường sắt đô thị số 1 nhưng việc rà soát sẽ được cập nhật để phân tích, bóc tách ở các khâu nhằm tìm ra nghi vấn. Với những dự án khác cũng rà soát để thấy có gì bất cập, sai sót (nếu có) thì khắc phục, xử lý” - ông Thành cho biết.

Theo tìm hiểu của PV, qua rà soát dự án đường sắt đô thị số 1 có bốn nhà thầu được mua hồ sơ dự thầu nhưng một nhà thầu bỏ cuộc, còn ba nhà thầu mua hồ sơ dự thầu. Nhưng cuối cùng hai nhà thầu còn lại bỏ cuộc, chỉ có JTC nộp hồ sơ dự thầu. Tuy nhiên, theo các đơn vị quản lý dự án ngành giao thông thì việc này cũng thường xảy ra ở các dự án có vốn ODA, đặc biệt là vốn STEP (vốn ODA theo điều kiện đặc biệt) của Nhật Bản (nhà thầu chính là nhà thầu Nhật Bản).

Dự án đường sắt đô thị số 1 (giai đoạn 1) có tổng mức đầu tư 19.460 tỉ đồng (13.972 tỉ đồng vay JICA, còn lại là đối ứng), do ĐSVN làm chủ đầu tư, tiến độ thực hiện dự án dự kiến từ năm 2008 đến năm 2017.

Từ năm 1993, JTC đã tham gia 14 dự án tại VN, trong đó chỉ tính riêng ngành đường sắt JTC tham gia thực hiện năm dự án có vốn vay ODA của Nhật Bản.

Trong giai đoạn 1 của dự án đường sắt đô thị tuyến số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi, vào tháng 10-2008 Bộ GTVT quyết định đầu tư xây mới đường sắt đôi trên cao đoạn Giáp Bát - Gia Lâm với chiều dài 15,36km và khu tổ hợp ga Ngọc Hồi dài 3,85km.

Cũng theo Bộ GTVT, để thực hiện giai đoạn 1 dự án đường sắt đô thị tuyến số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi, VN đã ký hiệp định vay JICA lần một với giá trị 4,683 tỉ yen cho công tác thiết kế kỹ thuật và hỗ trợ đấu thầu. Tương tự, sau khi ĐSVN tổ chức đấu thầu tuyển chọn tư vấn vào tháng 4-2008, sau đó đã báo cáo Bộ GTVT phê duyệt kết quả đấu thầu cho liên danh tư vấn do JTC đứng đầu, liên danh với các công ty khác của Nhật Bản và một số công ty của VN. Giá trúng thầu ban đầu chỉ có hơn 2,9 tỉ yen và 320 tỉ đồng, thời gian thực hiện cũng được quy định từ tháng 10-2009 đến tháng 11-2011.

Tuy nhiên, với các lý do phát sinh khối lượng công trình, tổng giá trị hợp đồng tư vấn giữa ĐSVN với JTC đã được điều chỉnh tăng lên 3,6 tỉ yen và 236 tỉ đồng, thời gian thực hiện cũng được kéo dài thêm 11 tháng đến tháng 10-2012. Tuy nhiên, cũng theo Bộ GTVT, đến nay hợp đồng tư vấn mới giải ngân được 80% phần tiền yen và 69% phần tiền Việt.

Trả lời chúng tôi về quyết định thanh tra những dự án có JTC tham gia có tập trung làm rõ nguyên nhân của việc đội vốn, ông Nguyễn Văn Huyện, chánh thanh tra Bộ GTVT, cho biết theo kế hoạch thanh tra đột xuất, thanh tra bộ sẽ tập trung thanh tra các nội dung liên quan đến đầu tư, đấu thầu, hồ sơ thầu và quản lý đối với dự án đường sắt đô thị tuyến số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi, sau đó sẽ xem xét tiếp các dự án khác. Đối với các dự án khác do ĐSVN làm chủ đầu tư, JTC làm tư vấn, ông Huyện khẳng định: “Trong quá trình thanh tra anh em sẽ báo cáo, nếu có vấn đề sẽ quyết định thanh tra hết. Riêng về việc điều chỉnh tăng vốn cho nhà thầu, quá trình thanh tra sẽ phát hiện ngay. Nếu tăng vốn không theo chính sách, không hợp lý thì đương nhiên phải xử lý”.

Theo TUẤN PHÙNG - XUÂN LONG