Thú chơi hoa kì công ngày Tết ở Hà Nội, chuẩn bị cả tháng chỉ mong chờ nở đúng khoảnh khắc Giao thừa để năm mới may mắn

Hàng thế kỷ qua, người Hà Nội vẫn gìn giữ một thú chơi ngày Tết tao nhã là mua và gọt củ thủy tiên. Đêm giao thừa, cả gia đình quây quần dưới bàn thờ tổ tiên, chờ thời khắc có bông thủy tiên bật nở thì đó là năm vô cùng may mắn, an lành.

Ảnh: Vũ Văn Ngọc

Người Hà Nội nổi tiếng cầu kỳ, tao nhã từ lời ăn tiếng nói đến thú chơi. Vì vậy, chơi hoa thuỷ tiên vào ngày Tết được thịnh hành. Hiện nay cũng được nhiều người đặc biệt là giới trẻ tìm tòi và hưởng ứng.

THÚ CHƠI TỈ MẨN, KÌ CÔNG CỦA NGƯỜI HÀ NỘI XƯA

Hoa thuỷ tiên được ví như "nàng tiên nước" là một loại hoa với mùi hương kiêu sa và cao sang. Theo quan niệm, hoa thuỷ tiên đem lại may mắn, tràn đầy sức sống. Hoa này có cách chơi vô cùng độc đáo, rất riêng. Chơi hoa thuỷ tiên là một nét đẹp văn hoá có từ lâu đời.

Ảnh: Vũ Văn Ngọc.

Ảnh: Vũ Văn Ngọc.

Theo nhiều tài liệu ghi chép thì từ những năm đầu từ thế kỷ XX, hoa thủy tiên luôn có mặt trong nhà người Hà Nội vào những ngày Tết. Tuy nhiên, đến những năm 1960 thì bỗng dưng thú chơi này lại bị thất truyền và chỉ còn được lưu giữ ở một số ít gia đình. Sau đó, vào đầu thập niên 90, thủy tiên quay trở lại và khoảng 10 năm trở lại đây thì nở rộ khắp muôn nơi, len lỏi vào cuộc sống của nhiều lứa tuổi mà đặc biệt là những người trẻ.

Đặc biệt, thú chơi này cả năm chỉ có một lần như một nốt trầm thầm lặng sau cả năm bận rộn. Anh Lương Sơn Dương (31 tuổi, Hà Nội), một người chơi hoa thuỷ tiên từ năm 2017 cho biết: "Thú chơi hoa thủy tiên thì cũng là thứ hướng con người đến giá trị chân - thiện - mỹ như bao thú chơi hoa lá lành mạnh khác. Có điều, thủy tiên không có quanh năm và chúng ta chưa thể chủ động được nguồn củ nội địa. Nên mùa thủy tiên ngắn ngủi hàng năm cứ chợt đến, chợt đi và để lại nhiều háo hức, đợi trông và nhớ nhung.

Để có một bát hoa thủy tiên phải đầu tư thời gian, sự tỉ mỉ và cả tâm tư. Ảnh: Lương Sơn Dương.

Chăm thủy tiên quả thực khó. Nhưng không vì thế mà tôi coi thú chơi này là cao cấp hơn, thanh tao hơn so với những người chơi hồng, lan, huệ hay bất kỳ loài hoa, cây nào khác."

Để có một bình hoa thuỷ tiên để trưng vào ngày Tết thì cũng cần mất rất nhiều công sức, từ chọn được củ đến gọt tỉa. Anh Dương chia sẻ: "Theo mình chọn củ hoa thì cần chọn củ già, to đều và cân đối. Mỗi người chơi cần tĩnh tâm, kiên trì, tỉ mỉ và tập trung trong từng đường dao gọt. Và một chút vất vả trong quá trình dưỡng với những khi rửa hoa, thay nước lạnh buốt nơi ban công, sân thượng, hay trước hiên nhà lộng gió".

TRƯNG BAN THỜ ĐỂ TỎ LÒNG THÀNH KÍNH VỚI GIA TIÊN, THOẢ MÃN NIỀM VUI CỦA MẸ CHỒNG VÀO NGÀY TẾT

Nếu ngày xưa, thú chơi này chỉ dành cho những nhà giàu có ở khu vực phố cổ thì hiện nay nó đã dần trở thành một thú chơi bình dân với chi phí không quá đắt đỏ. Có những lớp học bài bản từ những người có tay nghề cao, chuyên nghiệp cũng có những lớp học miễn phí qua những video hướng dẫn trên mạng, trong những hội nhóm chơi thủy tiên.

Chị Loan Doãn có thú chơi hoa thủy tiên vào dịp tết từ nhiều năm nay.

Chị Loan Doãn (Hà Nội) cũng có niềm đam mê với hoa thuỷ tiên. Chị cho biết từ những năm 2012 khi đi chợ hoa ở Hoàng Hoa Thám, chị đã rất tò mò về những bát hoa thuỷ tiên được được trưng tại cửa hàng nên về tìm hiểu qua các hội nhóm, youtube thêm nữa gia đình nhà chồng lại là gốc Hà Nội nên việc trưng bát hoa thuỷ tiên vào dịp Tết để giúp bố mẹ chồng có cảm giác tìm lại kỷ niệm những ngày xưa.

Chị Loan bắt đầu mua củ thủy tiên về gọt vào đầu hoặc giữa tháng Chạp.

Chị Loan tâm sự: "Mình nhớ năm 2016 khi đang bầu bạn đầu, bố chồng đã tự đi mua một bát thuỷ tinh siêu to khổng lồ chỉ để chưng 3 củ thuỷ tiên bé xíu của mình. Cảm giác tiền bát còn hơn nhiều lần tiền củ chứ? Vậy nên mỗi năm có thời gian mình đều cố gắng gọt thuỷ tiên để chiếc bát đó không bị bỏ phí, cũng là thay lời cảm ơn tới bố mẹ chồng và gia tiên".

Một mùa Tết chị Loan thường mua về 2-3 củ về gọt để trưng phòng khách và bàn thờ gia tiên.

Để gọt được một gốc thuỷ tiên, chị Loan chia sẻ: "Lúc mới tập gọt thì gần như mất gần 1 đêm để mình gọt được 1 củ thuỷ tiên kích thước trung bình. Còn hiện tại mình đã có thể gọt 1 củ trong khoảng hơn 1 tiếng".

Hoa thủy tiên khi nở có màu trắng tinh khôi, mùi hương tinh khiết, quyến rũ. Chính sự thanh tao đó mà loài hoa này không chỉ để trưng bày trong phòng khách mà còn sử dụng để thờ cúng dịp Tết. Người xưa quan niệm rằng, nhà nào có được bát hoa thủy tiên nở đúng thời khắc giao thừa, năm đó sẽ được may mắn, bình an, vạn sự như ý.

Mùa hoa thủy tiên năm nay đang vào dịp nhộn nhịp nhất. Thời điểm này, những người chơi hoa đang tập trung chăm sóc để có những bát hoa đẹp cho ngày đầu xuân năm mới với ước mong niềm vui và may mắn.