Tiết lộ mới gây “sốc”: Ô nhiễm không khí có thể gây tổn hại đến mọi cơ quan trong cơ thể, từ đầu đến chân không sót một cơ quan nào!

Nghiên cứu cho thấy những tác hại gây nên cho cơ thể con người là từ đầu đến chân, từ bệnh tim, phổi đến bệnh tiểu đường, chứng mất trí, và từ các vấn đề về gan và ung thư bàng quang đến xương giòn và tổn thương da. Khả năng sinh sản, thai nhi và trẻ em cũng bị ảnh hưởng bởi không khí độc hại. 

Thiệt hại toàn thân là kết quả của các chất ô nhiễm gây viêm tràn qua cơ thể và các hạt siêu mịn được dòng máu mang đi khắp cơ thể.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ô nhiễm không khí là một trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng, với hơn 90% dân số toàn cầu chịu đựng không khí độc hại ngoài trời. Phân tích mới chỉ ra có 8,8 triệu người chết sớm mỗi năm - gấp đôi ước tính trước đó - làm cho ô nhiễm không khí trở thành "thủ phạm" giết người nguy hiểm hơn cả thuốc lá.

Nhưng tác động của các chất gây ô nhiễm khác nhau đối với nhiều căn bệnh vẫn tiếp tục được kiểm chứng, tổn thương tim và phổi chỉ là "phần nổi của tảng băng chìm".

"Ô nhiễm không khí có thể gây hại nghiêm trọng, cũng như mãn tính, nó có khả năng ảnh hưởng đến mọi cơ quan trong cơ thể", các nhà khoa học từ Diễn đàn của Hiệp hội hô hấp quốc tế kết luận trong hai bài đánh giá, được công bố trên tạp chí Chest. Họ nói rằng: "Các hạt Ultrafine có thể đi qua phổi, dễ dàng được các tế bào nhặt chúng và mang qua dòng máu để xâm nhập hầu hết các tế bào trong cơ thể.

Giáo sư Dean Schraufnagel tại Đại học Illinois ở Chicago và là người dẫn đầu các đánh giá cho biết: "Tôi không thấy ngạc nhiên khi hầu hết mọi cơ quan đều bị ảnh hưởng".

 "Đây là đánh giá lớn về sức khỏe mang tính khoa học. Có hơn 70.000 bài báo khoa học chứng minh rằng ô nhiễm không khí đang ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta" - Tiến sĩ Maria Neira, Giám đốc của Ban Các yếu tố xã hội và môi trường ảnh hưởng tới Sức khỏe cộng đồng của WHO cho biết.

Bà Maria Neira dự đoán ​​sẽ còn nhiều tác động hơn nữa của nhiễm không khí đến cơ thể người được phát hiện trong các nghiên cứu trong tương lai.

Ô nhiễm không khí gây tổn hại đến mỗi cơ quan trên cơ thể như thế nào?

Tổ chức Y tế thế giới gọi ô nhiễm không khí là "kẻ giết người thầm lặng" vì ảnh hưởng lan rộng của nó thường không được quy về dạng không khí độc hại.

Phổi và tim

Trong bài đánh giá, tác hại của không khí bẩn bắt đầu khi không khí ô nhiễm được hít phải. Điều này dẫn đến các vấn đề về hô hấp, từ hen suyễn đến khí phế thũng đến ung thư phổi. Hiện nay có nhiều bằng chứng cho thấy ô nhiễm không khí dẫn đến các tác hại nghiêm trọng không chỉ đối với phổi mà còn đối với tim. Nó sẽ làm tăng nguy cơ đau tim sau khi thu hẹp các động mạch và làm cơ bắp yếu đi.

Giáo sư Schraufnagel cho biết, một lý do cho thiệt hại trên diện rộng do ô nhiễm không khí là các hạt rất nhỏ có thể xâm nhập vào phổi và được mang đi khắp cơ thể. Chúng đã đáp trực tiếp xuống các cơ quan nội tạng.

 "Các nghiên cứu trên động vật đã cho thấy chúng thậm chí có thể di chuyển thẳng lên dây thần kinh khứu giác vào não", ông nói. Một phần nghiên cứu mới đưa ra cũng cho thấy ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng đến cách thức hoạt động của gen.

Não và trí óc

Đột quỵ, mất trí nhớ và giảm trí thông minh là tất cả các ảnh hưởng đến não có liên quan mật thiết đến ô nhiễm không khí. Cũng có bằng chứng cho thấy giấc ngủ kém có thể là hậu quả của việc hít thở không khí độc hại.

Lý do chính gây nguy hại sâu rộng từ ô nhiễm không khí là viêm hệ thống, giáo sư Schraufnagel nói.

Các tế bào miễn dịch có thể nghĩ rằng hạt ô nhiễm là một loại vi khuẩn, chúng đuổi theo nó để cố gắng tiêu diệt bằng cách giải phóng các enzyme và axit, ông cho biết thêm.

"Những loại protein gây viêm này lan vào cơ thể, ảnh hưởng đến não, thận, tuyến tụy và vân vân. Về mặt tiến hóa, cơ thể đã tiến hóa để tự vệ trước các bệnh nhiễm trùng chứ không phải ô nhiễm."

Các cơ quan bụng dưới

Gan là một trong số nhiều cơ quan khác bị ảnh hưởng. Schraufnagel nói rằng điều này làm ông ngạc nhiên, cho đến khi ông nghĩ về vai trò của gan trong việc loại bỏ độc tố khỏi cơ thể.

Nghiên cứu nhấn mạnh trong tổng quan cũng liên hệ ô nhiễm không khí với nhiều bệnh ung thư, bao gồm cả bàng quang và ruột, nơi được phát hiện có sự gia tăng hội chứng ruột kích thích.

Ngay cả da và xương cũng bị ảnh hưởng, sự lão hóa da, nổi mề đay và xương giòn đều có liên quan đến không khí độc hại.

Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, trẻ sơ sinh và trẻ em

Có lẽ tác động đáng lo ngại nhất của không khí độc hại là thiệt hại cho việc sinh sản và trẻ em. Khả năng sinh sản giảm và sảy thai tăng do tiếp xúc với ô nhiễm không khí.

Ô nhiễm không khí cũng làm giảm cân nặng trẻ lúc mới sinh, gây nên hậu quả suốt đời. Đánh giá cho biết trẻ em đặc biệt dễ bị tổn thương, vì cơ thể của chúng vẫn đang phát triển.

Tiếp xúc với không khí bẩn dẫn đến phổi còi cọc, tăng nguy cơ béo phì ở trẻ em, bệnh bạch cầu và các vấn đề về sức khỏe tinh thần.

Lời cảnh tỉnh từ nghiên cứu

Giáo sư Schraufnagel lo ngại rằng nhiều bác sĩ không chú ý đến mối nguy hại trên diện rộng này do ô nhiễm không khí gây ra.

Các nhà nghiên cứu không thể thử nghiệm trên người. Vì vậy, dù đã có nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên quan đáng kể giữa chất lượng không khí thấp và bệnh tật, nhưng không thể chứng minh được nguyên nhân và kết quả.

Các tác hại xảy ra ngay cả ở các mức dưới tiêu chuẩn chất lượng không khí trước đây được coi là an toàn, các nhà khoa học cảnh báo trong bài đánh giá. Nhưng họ nói thêm: "Tin tốt là vấn đề ô nhiễm không khí có thể được giải quyết."

 "Cách tốt nhất để giảm phơi nhiễm là kiểm soát các nguồn tạo ra nó", ông Schraufnagel nói. Hầu hết ô nhiễm không khí đến từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch để tạo ra điện, hệ thống sưởi và vận chuyển năng lượng.

Tiến sĩ Neira cho biết: "Có lẽ chúng ta là thế hệ đầu tiên trong lịch sử phải đối mặt với mức độ ô nhiễm cao như vậy. Mọi người sẽ nói rằng ở Luân Đôn hay những nơi khác còn tồi tệ hơn 100 năm trước, nhưng bây giờ chúng ta đang nói về một số lượng đáng kinh ngạc của những người bị phơi nhiễm trong một thời gian dài."