Tín dụng đổ vào bất động sản hiện nay ra sao?

Mới đây, Hiệp hội bất động sản TPHCM (Horea) đã đưa ra cảnh báo về tình trạng lệch cung cầu trên thị trường bất động sản. Cụ thể, theo Horea, trong khi phân khúc nhà giá rẻ nhu cầu cao thì nguồn cung lại rất hạn chế, còn căn hộ cao cấp nguồn cung đang ồ ạt trong khi sức cầu có hạn. Nếu nguồn cung căn hộ cao cấp tiếp tục tăng mạnh sẽ dẫn đến bất ổn trên thị trường BĐS.

Trước những cảnh báo này, không chỉ có các lo ngại đến nguồn cung bất động sản mà nhiều mối quan ngại còn chuyển sang hướng các ngân hàng bởi cho rằng dòng tiền các nhà băng đổ vào bất động sản là rất lớn.

Tiếp đó, NHNN đã có ngay văn bản yêu cầu các ngân hàng thương mại kiểm soát chặt tốc độ tăng trưởng tín dụng với bất động sản, đặc biệt là đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực này. Trong đó, NHNN yêu cầu các ngân hàng rà soát việc cấp tín dụng với một số chủ đầu tư lớn và tránh tập trung tín dụng để giảm thiểu rủi ro.

NHNN nêu rõ, đề nghị các ngân hàng hạn chế và thận trọng khi xem xét, thẩm định cho vay các dự án mới, đặc biệt là dự án nhà ở thương mại cao cấp, khu nghỉ dưỡng, dự án có khả năng thanh khoản thấp.

Riêng với những dự án đang tài trợ vốn, NHNN cũng yêu cầu các ngân hàng rà soát, đánh giá lại tình hình cho vay, giám sát chặt việc dùng vốn vay, tiến độ, tình hình tài chính, doanh thu và các nguồn trả nợ khác của khách để có biện pháp tăng cường quản lý rủi ro, đảm bảo thu hồi vay nợ đầy đủ, đúng hạn.

Một số liệu được cung cấp hồi tháng 7 của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (Vnrea), cho thấy cấu trúc nguồn vốn cho bất động sản hiện nay vẫn chủ yếu dựa vào hai nguồn chính là từ ngân hàng và vốn huy động từ người dân. Trong đó, có tới hơn 70% vốn đầu tư kinh doanh bất động sản là vốn vay ngân hàng.

Còn theo số liệu thống kê mới nhất của NHNN, nguồn vốn của các tổ chức tín dụng đổ vào lĩnh vực xây dựng 8 tháng đầu năm nay mới đạt tổng cộng 474,1 nghìn tỷ đồng, tức chỉ chiếm chưa đến 10% trong tổng tín dụng hơn 5,1 triệu tỷ đồng của toàn bộ nền kinh tế. So với cuối năm 2015, tín dụng vào lĩnh vực xây dựng chỉ tăng 4,77% - thấp nhất trong số các ngành nghề.

Báo cáo của Ủy ban giám sát tài chính quốc gia cuối tháng 9 thì cho thấy, nguồn vốn đầu tư và kinh doanh bất động sản trong 9 tháng đầu năm nay tăng 5,3% so với cuối năm 2015 và chiếm 8,5% tổng tín dụng. Quy đổi ra số tuyệt đối thì tương đương gần 440 nghìn tỷ đồng.

Số liệu là như vậy, nhưng trong báo cáo của các ngân hàng hiện nay, dòng tín dụng đổ vào bất động sản, xây dựng không được phân định rạch ròi nên khó có thể thống kê và đánh giá hết. Chẳng hạn có những ngân hàng phân loại khoản vay xây dựng và bất động sản riêng nhưng có ngân hàng tính gộp; hay có những nơi lại tính phần tín dụng phục vụ xây dựng, sửa chữa nhà ở là vay tiêu dùng, có tài sản đảm bảo là nhà cửa, trong khi các khoản cho vay đối với các ông chủ đầu tư bất động sản – thường bị đánh giá là có rủi ro hơn - cũng xếp chung vào một loại...

Và thực tế nguồn vốn đổ vào bất động sản chắc chắn cao hơn so với số liệu công bố. Bản thân NHNN cũng đánh giá các ngân hàng trong hệ thống đang có mức độ tập trung vốn vào bất động sản khá lớn. Một báo cáo công bố hồi đầu năm của công ty chứng khoán Bản Việt (VCSC) cho thấy trong số các ngân hàng đã niêm yết thì BIDV là ngân hàng hoạt động mạnh nhất trong lĩnh vực cho vay bất động sản, tiếp đến là Vietcombank và VietinBank.