TPHCM đề xuất thí điểm phát triển đô thị theo định hướng mới

Ngày 12/5, Ban Quản lý Đường sắt đô thị TPHCM (MAUR) phối hợp Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo mô hình phát triển đô thị theo hướng giao thông công cộng (TOD) và theo phương thức hợp tác đối tác công tư (PPP) cho hệ thống đường sắt đô thị TPHCM.

Tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường cho biết TPHCM đang triển khai nhiều dự án trọng điểm với phía Nhật Bản trong thời gian qua, như dự án như Đại lộ Đông - Tây, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên), dự án cải tạo môi trường nước TPHCM lưu vực Tàu Hủ - Bến Nghé - Kênh Đôi - Tẻ giai đoạn 2… Qua đó đã tích lũy, trao đổi, học tập nhiều kinh nghiệm quý báu từ phía Nhật Bản.

Theo ông Bùi Xuân Cường, mô hình TOD và đầu tư theo hình thức PPP đang được chính quyền các địa phương quan tâm áp dụng trong phát triển mạng lưới giao thông công cộng, đặc biệt là trong lĩnh vực đường sắt đô thị.

Cũng theo ông Cường, TPHCM đang đề xuất với Quốc hội để thông qua một số cơ chế, chính sách thí điểm phát triển thành phố, dự kiến sẽ thông qua tại kỳ họp tháng 6/2023. Trong đó, có đề xuất thí điểm mô hình TOD và đề xuất tập trung phát triển hệ thống đường sắt đô thị tuyến số 1 và số 2 (Bến Thành - Tham Lương).

"Khi được Quốc hội thông qua, TPHCM sẽ là địa phương đầu tiên của Việt Nam tiên phong thực hiện thí điểm mô hình TOD, trong đó công trình đường sắt đô thị là hạt nhân, trung tâm của mô hình này. Do đó, nội dung trao đổi trong hội thảo này có đóng góp quan trọng vào chính sách phát triển về TOD và PPP cho thành phố, đặc biệt là phát triển hệ thống đường sắt đô thị", lãnh đạo TPHCM nhấn mạnh.

Ông Kurose Yasuo - Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam - khẳng định dự án tuyến metro số 1 sắp vận hành là biểu tượng cho sự hợp tác giữa hai nước. Tuy nhiên, vị này cũng cho rằng nếu chỉ vận hành một tuyến đường sắt thôi thì hiệu quả cũng hạn chế. Bởi vậy, việc phát triển theo hướng TOD sẽ giúp TPHCM gia tăng hiệu ứng, tăng cường sự kết nối trong giao thông, qua đó giúp người dân lưu thông, đi lại thuận lợi hơn.

Chia sẻ kinh nghiệm phát triển TOD tại quốc gia mình, ông Shin Kimura - Giám đốc Xúc tiến kinh doanh Cơ quan phục hưng đô thị - cho biết việc huy động vốn cho mô hình TOD do các công ty đường sắt phụ trách, còn việc hoàn thiện hệ thống đường sắt thì một phần do chính quyền địa phương chi trả, đặc biệt không sử dụng khoản vay nước ngoài để hoàn thiện TOD.

Mặt khác, khi định hướng phát triển TOD, các bên cũng đã phân chia nhiệm vụ để góp vốn đảm bảo hoàn thiện hệ thống. Và để hoàn thiện một TOD thì phải hoàn thiện một hệ thống đường sắt.

Trao đổi thêm, bà Yoko Takebayashi, Phó trưởng đại diện JICA tại Việt Nam nhìn nhận với kinh nghiệm hỗ trợ cho nhiều nước trên thế giới, Nhật Bản không sử dụng nguồn vốn nước ngoài, mà chỉ sử dụng nguồn vốn tư nhân để xây dựng các dự án TOD.

Bên lề hội thảo, bà Yoko Takebayashi cho rằng việc xem xét cơ chế đặc thù thí điểm cho TPHCM hoặc thí điểm trong những dự án ban đầu với những cơ chế linh hoạt là điều rất quan trọng. "Chúng tôi cũng rất mong muốn có sự tham gia của các bộ ngành Trung ương như Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải và các bộ ngành liên quan trong hoàn thiện khung pháp lý để tạo điều kiện phát triển TOD", vị đại diện JICA chia sẻ.