Nỗi buồn của nền kinh tế số 1 châu Á: Đứng trước nguy cơ mất đi nguồn cung dầu mỏ lên tới cả triệu thùng/ngày, giá rẻ hơn hẳn so với loạt đối tác khác

Dưới nhiệm kỳ đầu tiên của ông Donald Trump, sản lượng dầu của Iran đã giảm mạnh từ 3,8 triệu thùng mỗi ngày vào đầu năm 2018 xuống còn dưới 2 triệu vào cuối năm 2020.

Trong khi đó, dưới thời Tổng thống Joe Biden, sản lượng đã tăng vọt lên 3,2 triệu thùng/ngày. Trung Quốc là khách hàng lớn nhất của Iran. Dầu thô của của Iran chiếm 13% lượng nhập khẩu dầu của Trung Quốc. Tuy nhiên, Trung Quốc có khả năng mất nguồn cung dầu của Iran dưới nhiệm kỳ thứ 2 của ông Trump.

Vào tháng 7/2024, ông Trump tuyên bố sẽ giảm xuất khẩu dầu của Iran. Ông cho biết mình đã đạt được mục tiêu này trước đây bằng các biện pháp thương mại. “Tôi đã nói với Trung Quốc và các nước khác rằng nếu các bạn mua hàng từ Iran, chúng tôi sẽ không cho các bạn làm ăn ở Mỹ. Chúng tôi sẽ áp thuế 100% đối với mọi hàng hóa của các bạn”.

Theo ngân hàng Standard Chartered (StanChart), dầu Iran có thể đóng vai trò quan trọng trong chương trình nghị sự thương mại mở rộng của ông Trump đối với Trung Quốc.

Trung Quốc nhập khẩu dầu thô của Iran gián tiếp thông qua các bên thứ 3. Theo StanChart, lượng dầu thô nhập khẩu từ Malaysia đạt 1,456 triệu thùng mỗi ngày vào tháng 6. Đây là mức trung bình hàng tháng cao thứ 2 được ghi nhận.

Các chuyên gia hàng hóa chỉ ra rằng sản lượng dầu thô của Malaysia là khoảng 350.000 thùng/ngày, trong khi xuất khẩu đạt trung bình 200.000 thùng. Do đó, khả năng là phần lớn lượng dầu mà Trung Quốc nhập khẩu từ Malaysia không phải do nước này sản xuất.

Xuất khẩu dầu của Iran đã bắt đầu giảm sau khi chính quyền ông Biden tăng cường trừng phạt một số tàu chở dầu của Iran đến Trung Quốc thông qua hình thức đổi tàu ngoài khơi Malaysia và Singapore.

Lượng dầu thô mà Trung Quốc nhập khẩu từ Iran đã giảm 524.000 thùng/ngày xuống mức thấp nhất trong 4 tháng là 1,31 triệu thùng/ngày vào tháng 11 khi lệnh trừng phạt có hiệu lực. Điều này khiến giá dầu thô của Iran tang đột biến. Chiết khấu cho dầu thô nhẹ của Iran so với dầu Brent ICE đã thu hẹp xuống còn khoảng 2,5 USD/thùng, so với mức 4 USD vào đầu tháng 11. Chiết khấu cho dầu thô nặng của Iran cũng đã thu hẹp xuống còn khoảng 4-5 USD/thùng từ khoảng 7 USD.

“Các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt hơn của Mỹ đối với các tàu chở dầu liên quan đến dầu của Iran đã siết chặt khả năng vận chuyển”, Xu Muyu, một nhà phân tích cấp cao tại Kpler, đã viết trong một báo cáo.

Như vậy, chính quyền của ông Trump sắp tới sẽ tìm mọi cách để ngăn chặn dầu của Iran chảy vào Trung Quốc.

Kể từ năm 2019, các nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc đã ồ ạt mua dầu Iran giá rẻ. Nhờ đó, Trung Quốc tiết kiệm được hàng tỷ đô la và củng cố vị thế của thị trường xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu của Tehran. Trung Quốc và Iran đã xây dựng một hệ thống giao dịch dầu mỏ, chủ yếu sử dụng đồng nhân dân tệ của Trung Quốc, và một mạng lưới trung gian.

Theo Oilprice