'Cường quốc live stream': Influencer trở thành tỷ phú, nông dân giàu lên nhờ bán hàng online, chính phủ cũng ủng hộ 'hết mực'

Với giọng nói cao vút, live streamer hàng đầu Trung Quốc - được mệnh danh là "ông hoàng son môi" Austin Li Jiaqi, đang cố gắng thuyết phục người theo dõi mua từ khăn giấy, khăn tắm đến kem đánh răng: "Đây là những món đồ bạn cần!"

Anh tiếp tục trong buổi live stream trên nền tảng Taobao: "Ôi, sản phẩm này chỉ dành riêng cho bạn. Hãy dùng mã giảm giá, mua ngay để có giá tốt nhất. Mọi người ơi, nhanh nhanh, mã giảm giá chỉ có giá trị trong 30 giây!"

Chiến thuật đặt ra giới hạn thời gian là một thủ thuật bán hàng được sử dụng rất nhiều. Hơn nữa, cùng sức hút từ những influencer, doanh số bán hàng của lĩnh vực thương mại điện tử Trung Quốc liên tiếp đạt mức cao kỷ lục.

Ngành bán hàng online qua live stream bùng nổ ở Trung Quốc 

Năm ngoái, trong dịp Lễ Độc thân kéo dài từ cuối tháng 10 đến 11/11, tổng giá trị hàng hóa được bán trong một khoảng thời gian nhất định (GMV) tại trên các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc đã chạm mức chưa từng thấy là 965 tỷ NDT (151 tỷ (USD), tăng 12% so với năm trước. Trong đó, GMV từ các buổi live stream đạt 131,9 tỷ NDT, tăng 81% so với 1 năm trước.

Hôm 20/10, buổi sale sớm của Taobao, sự kiện live stream của Li đã đạt 248 triệu lượt xem và có doanh thu 11,5 tỷ NDT. Thành tích của Li gần như ngang bằng với Huang Wei (hay còn gọi là Viya) đã bán được 8,5 tỷ NDT trong cùng ngày.

Theo iResearch Consulting, hoạt động thương mại điện tử qua live stream đã bùng nổ ở Trung Quốc, khi nhóm người theo dõi các influncer đẩy doanh số hàng năm của ngành đạt tổng cộng 1,2 nghìn tỷ NDT vào năm 2021. Con số này cao hơn gấp 50 lần so với năm 2017 và tăng gấp đôi lên 2,7 nghìn tỷ NDT.

Thậm chí, chính phủ Trung Quốc cũng tận dụng lợi thế của hoạt động bán hàng qua live stream.để thúc đẩy quan hệ ngoại giao với Afghanistan. Tháng 11, CCTV đã phát đoạn video của 2 phóng viên. Họ đã bán được 26 tấn hạt thông trong 2 giờ - 1 trong những loại cây xuất khẩu chính của Afghanistan, và 22 sản phẩm khác từ các nước châu Phi và châu Á tại Hội chợ Nhập khẩu Quốc tế Trung Quốc.

Nhờ cơ sở hạ tầng phát triển, hệ thống logistics hiện đại và lượng người dùng internet lớn nhất thế giới, hoạt động thương mại trực tuyến đã trở thành công cụ đáng tin cậy giúp các thương hiệu tăng doanh số bán hàng. Người tiêu dùng, đặc biệt là thế hệ Y và Z, cũng rất hào hứng với những cơ hội mua hàng "giá hời" khi tương tác với các influencer.

Tháng 6 năm ngoái, hoạt động thương mại qua live stream đã có 384 triệu người tham gia, tương đương hơn 30% người dùng internet của Trung Quốc. Taobao vẫn là nền tảng lớn nhất với 33% thị phần, theo sau là ứng dụng video ngắn là Kuaishou và Douyin.

Theo iResearch, Trung Quốc có ít nhất 1,23 triệu live streamer chuyên nghiệp trên toàn quốc. Một số trong đó, bao gồm cả Li và Viya, đã trở thành triệu phú hay thậm chí là tỷ phú. Năm 2019, Li đã lọt vào danh sách "China Under 30s To Watch " của Hurun và nằm trong "30 Under 30 Asia" của Forbes năm 2020. Li cũng là 1 trong số ít người Trung Quốc được đưa vào danh sách "TIME100Next" năm 2021.

Tuy nhiên, lĩnh vực này tăng trưởng bùng nổ cũng thu hút sự chú ý của cơ quan quản lý. Viya đã bị phạt 1,3 tỷ NDT vào tháng 12 vì không nộp 700 triệu NDT tiền thuế từ năm 2019 đến 2020. Một số live streamer khác cũng bị phát vì trốn thuế vào năm ngoái.

Tháng 12, Uỷ ban Bảo vệ Người tiêu dùng Chiết Giang cho biết trong số 80 buổi live stream trong Ngày Độc thân mà họ đã xem, 40% sản phẩm do 17 chủ cửa hàng bán ra không đạt tiêu chuẩn. Những người bị chỉ trích có Li.

Ở Trung Quốc, nhiều người coi bán hàng live stream là một công việc linh hoạt. Thậm chí, người trẻ còn tham gia các lớp đào tạo diễn trước ống kính. Thậm chí, các giáo viên bị mất việc trong cuộc trấn áp quy định với các công ty gia sư cũng chuyển sang bán hàng online.

Michael Yu Minhong, nhà sáng lập, chủ tịch và CEO của New Oriental Education & Technology Group, đã tổ chức buổi live stream đầu tiên vào tháng trước, ông bán các sản phẩm như cherry trên Douyin. Ông thường giới thiệu mình là giáo viên tiếng Anh nổi tiếng nhất Trung Quốc.

Yu cũng nhấn mạnh kế hoạch của New Oriental là nhằm ra mắt 1 nền tảng bán hàng live stream để đa dạng hóa hoạt động. Với hơn 70.000 nhân sự trên khắp cả nước, New Oriental cho biết sức mạnh của hoạt động này sẽ giúp đỡ nhiều nông dân hơn, với mục tiêu đạt được "thịnh vượng chung".

Chính quyền các địa phương ủng hộ hết mình 

Chính quyền các địa phương cũng nỗ lực tham gia vào xu hướng này, khi cùng những influencer quảng bá sản phẩm của địa phương. Thành phố Vũ Hán đã live stream chương trình bán mỳ khô, tôm đất, lá trà vào tháng 4/2020 sau thời gian phong toả. Năm 2020, ước tính Trung Quốc có khoảng 600 triệu người có với thu nhập hàng tháng ước tính từ 1.000 tệ trở xuống. Theo đó, ngành thương mại điện tử có tiềm năng lớn giúp họ cải thiện mức sống.

Phía đông tỉnh Chiết Giang - khu vực thí điểm thực hiện mục tiêu thịnh vượng chung, chính quyền quận Kecheng (thuộc quận Cù Châu) cho biết họ sẽ thúc đẩy và hỗ trợ hơn 50 "các live streamer nổi tiếng trong làng" để quảng bá dịch vụ du lịch và nông sản. Họ đặt mục tiêu đạt doanh thu hàng năm 2 tỷ NDT vào năm 2025.

Ở tỉnh Cát Lâm, quận Wangqing gần đây cho tổ chức các buổi talkshow để nâng cao kỹ năng live stream cho nông dân ở làng Manhe. Họ đã mở 33 cửa hàng trên Taobao trong những năm gần đây và thu về 3.000-5.000 NDT/tháng/cửa hàng nhờ bán nấm và các đặc sản khác. Gần 40.000 người - 1 nửa số dân của quận, đã tham bán hàng.

Li Tianyu - 32 tuổi, một người dẫn chương trình và chủ một cửa hàng Taobao ở quận Fusong của Cát Lâm, nói rằng anh có 130.000 người theo dõi sau 3 năm hoạt động.

Li chia sẻ: "Ban đầu, tôi không biết phải làm gì. Tôi live stream mà không có người xem trong suốt 5 giờ mỗi ngày ở tháng đầu tiên hoạt động. Nhưng tôi vẫn không bỏ cuộc vì tôi phải kiếm sống."

Vài tháng sau, Li có 3 người xem và anh đã gửi quả thông và mật ong miễn phí cho họ. Kể từ năm 2020, chính quyền quận đã hỗ trợ công việc của Li bằng cách cử một số quan chức đến làm người dẫn chương trình cho các buổi live stream. Nhờ đó, anh có thể mở rộng mạng lưới nhà cung cấp và thúc đẩy kinh doanh.

Hiện tại, Li sở hữu công ty có 18 nhân viên, bao gồm cả những người trẻ tuổi bỏ về từ Bắc Kinh do ảnh hưởng của đại dịch và nông dân lớn tuổi. Khi sự cạnh tranh trong ngành ngày càng gay gắt, anh cố gắng cho người xem trải nghiệm mới lạ hơn.

Li nói: "Chúng tôi phát trực tiếp cảnh đào nhân sâm và hái nấm trong rừng. Để tạo ấn tượng với khách hàng, chúng tôi quay nhiều cảnh ngoài trời. Để phát sóng ở vùng sâu vùng xa, chúng tôi còn dựng đường cáp quang trên núi để đảm bảo tín hiệu ổn định."

Anh chia sẻ: "Bán hàng online là một ‘ân nhân’ của tôi. Tôi nghĩ rằng các cửa hàng nhỏ như tôi sẽ được hưởng lợi từ các biện pháp vì có thể cạnh tranh công bằng hơn."

Tham khảo SCMP