Hành trình đường sắt "dài nhất thế giới" từ châu Âu tới Việt Nam từng đi như thế nào?

Hồi tháng 3/2010, nhiều trang tin tức đã xôn xao với thông báo về một tuyến đường sắt cao tốc Á-Âu do Trung Quốc hỗ trợ có thể vận chuyển hành khách giữa London và Bắc Kinh với tốc độ lên đến 345 km/h, đi qua 17 quốc gia và hành trình 8.160 km chỉ trong 2 ngày.

Một dự án "siêu thực" như vậy có thể còn cần tới hàng thập kỷ nữa. Tuy nhiên, việc hoàn thành một chuyến đi đường dài chỉ bằng tàu hỏa thì khả thi hơn rất nhiều. Trên thực tế, hành khách có thể thực hiện một chuyến đi đường dài và không cần rời khỏi tàu ngoại trừ lúc chuyển toa.

Tuyến đường sắt từng dài nhất thế giới trước khi Lào khai trương tuyến đường sắt mới.

Hành trình từ Châu Âu...

Trước khi tuyến tàu cao tốc Lào đi vào hoạt động, chuyến tàu dài nhất thế giới không bị gián đoạn, bao gồm cả chuyển tuyến bắt đầu từ bờ biển Bồ Đào Nha, đi qua Trung Quốc và kết thúc ở miền nam Việt Nam, với tổng chiều dài khoảng 17.000 km.

Bắt đầu từ Bồ Đào Nha tại Porto, 2 ngày đầu tiên của chuyến đi này (tương đối) đơn giản, vì tất cả các quốc gia mà hành khách sẽ đi qua đều là thành viên của Liên minh Châu Âu và tất cả (ngoại trừ Ba Lan) đều có thể mua vé từ Eurail, một tập đoàn vận tải đường sắt châu Âu. Vé Eurail có thể giúp hành khách đi phần lớn tuyến đường, nhưng phí đặt chỗ và đi lại bổ sung vẫn áp dụng cho hầu hết các chuyến tàu cao tốc và vé giường nằm.

Nếu tính thời gian đi đường ngắn nhất, đi từ trung tâm ven biển của Porto đến thủ đô Warsaw của Ba Lan có thể tốn 40 giờ 33 phút (bao gồm cả thay đổi múi giờ) với 4 lần chuyển tàu.

Từ Porto, du khách sẽ đi 1 giờ về phía nam dọc theo bờ biển Đại Tây Dương trên chuyến tàu cao tốc đến Coimbra. Sau một giờ dừng lại ở Coimbra, sẽ có một chuyến tàu đi từ Bồ Đào Nha tới tây bắc Tây Ban Nha qua Salamanca, Valladolid và Vitoria-Gasteiz đến Hendaye tại Pháp.

Sau khi đến Pháp, du khách sẽ được chuyển sang tàu TGV để thực hiện chuyến đi kéo dài 6 giờ đến Paris. Chuyến tàu kéo dài 1 giờ trên tàu điện ngầm Paris sẽ đến đầu phía bắc của thành phố.

Tại đây, có một chuyến tàu cao tốc đưa du khách đến Cologne chỉ trong 3 giờ, chỉ dừng lại ở Brussels, Liege và Aachen.

Sau 3 giờ chờ đợi ở Cologne, du khách tiếp tục bắt chuyến tàu đi theo hướng đông từ Amsterdam đến Warsaw. Thời gian di chuyển từ Cologne qua Đức và Ba Lan đến Warsaw qua Dortmund, Hannover, Berlin, Rzepin và Poznan là 10 giờ đồng hồ.

Ga TGV tại Liege. Nguồn: A. Russeth

Từ Ba Lan, du khách có 2 lựa chọn: đi qua Belarus, yêu cầu thị thực quá cảnh mà thông thường phải trực tiếp nộp đơn xin và mất nhiều ngày để xử lý; hoặc chọn lựa đi lâu hơn một chút nhưng hợp lý hơn, đó là tiếp tục đi về phía bắc qua các nước Baltic và sau đó tiếp tục về phía đông đến Nga, việc này sẽ tốn thêm 1 ngày và ít chi phí cho hành trình nhưng sẽ loại bỏ một số rắc rối.

Kết hợp 2 lần thay đổi múi giờ, chuyến đi dài 311 km đến Moscow mất 26 giờ 25 phút.

...tới Châu Á

Tại Moscow, du khách sẽ có hơn 18 giờ chờ tuyến tàu kế tiếp để đi qua phần lớn khu vực ở nước Nga, qua Perm, Yekaterinburg, Omsk, Novosibirsk, Krasnoyarsk và Omsk. Chuyến tàu này sẽ rẽ về phía nam tại Ulan-Ude vào Mông Cổ trước khi đến Bắc Kinh. Hành trình Moscow-Ulan Bato-Bắc Kinh là một chuyến đi khá thoải mái và khá rẻ nếu tính tới giá vé chỉ có 804USD cho 1 vé trong phòng 4 giường hoặc 1.131 USD cho 1 vé cho phòng 2 người. Du khách sẽ phải dừng lại ở biên giới Mông Cổ-Trung Quốc trong 4 giờ vì đường sắt của Trung Quốc hoạt động trên khổ hẹp hơn so với Nga và Mông Cổ.

Tàu Ulan Bato - Bắc Kinh. Nguồn: Sistak

Từ Bắc Kinh, chặng cuối cùng trong hành trình xuyên Á-Âu sẽ bắt đầu. Tiếp tục đi tàu về phía nam qua Trịnh Châu, Quế Lâm và Nam Ninh, du khách sẽ cần đổi tàu ở biên giới Việt Nam vì Việt Nam sử dụng khổ đường ray 1 mét. Hà Nội chỉ cách biên giới hơn 4 giờ tàu chạy.

Khi đã đến Hà Nội, du khách sẽ có 11 giờ nghỉ ngơi trước chuyến khi bắt đầu chuyến đi dài 33 giờ, 1.726 km đến Thành phố Hồ Chí Minh - cũng là chặng cuối của hành trình.

Ảnh: M. Rijavec

Tổng cộng, hành trình gần 17.000 km tốn khoảng 327 giờ, bao gồm cả thay đổi múi giờ. Tức là hơn 13 ngày rưỡi di chuyển không nghỉ.

Tuy nhiên, việc khai trương tuyến đường sắt cao tốc mới của Lào đã lấp đầy khoảng trống cuối cùng trong hành trình đường sắt liên tục dài nhất thế giới với kỉ lục mới - chặng đường dài tới 18.820 km.

Tuyến đường mới cho phép đi từ Lagos ở miền nam Bồ Đào Nha đến Singapore qua Paris, Berlin, Moscow, Ulaanbaatar, Bắc Kinh, Côn Minh, Viêng Chăn, Bangkok và Kuala Lumpur. Các chuyên gia ước tính sẽ mất 21 ngày để hoàn thành toàn bộ hành trình.