Trung Quốc nỗ lực giảm đòn bẩy, vỡ nợ trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục chạm mức cao kỷ lục

Trong bối cảnh Bắc Kinh nỗ lực giảm thanh khoản trên thị trường tín dụng, thì việc đâu là những doanh nghiệp phải chịu áp lực lớn nhất ngày càng hiện rõ. Đó chính là các công ty bất động sản, cơ sở tài trợ chính quyền địa phương (LGFV) và các nhà sản xuất năng lượng.

Các nhà phát triển bất động sản chiếm đến 1/5 trong tổng số vụ vỡ nợ lên tới 10 tỷ USD tại Trung Quốc trong năm nay. Trong khi đó, một số người lo ngại rằng việc các công ty địa phương có sự hỗ trợ của nhà nước vỡ nợ là một dấu hiệu báo động.

Trước đó, 1 công ty có trụ sở tại Trùng Khánh đã không thể thanh toán khoản nợ thương mại. Trong khi đó, các công ty than ở phía đông bắc Trung Quốc đang chật vật để tái cấp vốn sau cú sốc vỡ nợ của 1 công ty nhà nước hồi cuối năm ngoái.

Thời gian vừa qua, Bắc Kinh đã đưa ra những động thái cứng rắn nhằm kiểm soát gắt gao việc cho phép các công ty đang gặp khó khăn vỡ nợ, đồng thời nỗ lực không để căng thẳng lan rộng cả thị trường tín dụng. 

Năm nay, giới chức nước này đang đặt ưu tiên giảm thiểu rủi ro tín dụng lên hàng đầu khi nền kinh tế tăng trưởng vững chắc tạo điều kiện để giải quyết khối nợ. Cho đến nay, những nỗ lực của họ dường như đang có hiệu quả. 

Carol Liao – nhà kinh tế học Trung Quốc tại Pimco Asia Ltd., nhận định: "Khi chính sách tín dụng được bình thường hóa, việc đảo nợ sẽ khó khăn hơn. Chúng tôi dự đoán sẽ có nhiều vụ vỡ nợ hơn trong quý tới."

Theo bà, các ngành công nghiệp ở trong tình trạng dư thừa sản xuất, có những dấu hiệu tăng trưởng không bền vững hoặc không thân thiện với môi trường sẽ đối mặt với rủi ro lớn nhất. Nhóm này bao gồm ngành công nghiệp than, các nhà phát triển bất động sản nhỏ - những doanh nghiệp có tỷ lệ đòn bẩy cao và các dự án tập trung vào những thành phố cấp thấp hơn.

Trong năm 2021, các doanh nghiệp đi vay đã vỡ nợ khoảng 10 tỷ USD trái phiếu trên cả thị trường tín dụng trong nước và nước ngoài. Đây là mức cao nhất được ghi nhận so với cùng kỳ các năm trước, theo dữ liệu của Bloomberg.

Bất động sản

Việc giảm bớt đòn bẩy trong lĩnh vực bất động sản vốn nợ chồng chất của Trung Quốc đã dẫn đến tình trạng vỡ nợ, khi Bắc Kinh tìm cách hạn chế hoạt động vay nợ. Chính sách "Ba Lằn ranh Đỏ" được đưa ra nhằm thực hiện kế hoạch trên, với mục tiêu hạn chế khả năng huy động vốn mới trên thị trường tín dụng của các công ty có tỷ lệ nợ cao.

Trái phiếu của 1 số doanh nghiệp bất động sản hoạt động yếu kém đã có diễn biến kém hiệu quả trong năm nay. Nguyên nhân là do nhà đầu tư tỏ ra lo ngại về khả năng về khả năng tái cấp vốn và tỷ lệ đòn bẩy cao của các nhà phát triển yếu kém, nhất là sau 2 lần Chongqing Sincere Yuanchuang Industrial Co. không thể thanh toán nợ.

Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, các công ty xây dựng niêm yết đã bán lượng trái phiếu mới thấp hơn vào mỗi tháng so với tổng số nợ đáo hạn kể từ tháng 6. Đây là mức giảm dài nhất đối với hoạt động huy động vốn trả nợ trong ngành này kể từ ít nhất là năm 2015. Bước vào năm 2021, họ phải thực hiện tái cấp vốn hoặc thanh toán 309 tỷ CNY (48 tỷ USD) trái phiếu địa phương quá hạn – mức đáo hạn cao nhất trong ít nhất 11 năm.

Cơ sở tài trợ chính quyền địa phương (LGFV)

Những doanh nghiệp đi vay có hoạt động yếu được chính quyền địa phương hậu thuẫn cũng đang đối diện với căng thẳng gia tăng. Trong khi các LGFV cho đến nay vẫn chưa có dấu hiệu gặp khó khăn trên thị trường nợ công, nhưng 1 công ty có liên kết với chính quyền địa phương đã vỡ nợ trái phiếu thương mại trong năm nay.

Trái phiếu định danh bằng USD đáo hạn năm 2022 của Chongqing Energy Investment Group Co. đã mất hơn 1 nửa giá trị sau khi công ty này không thể thanh toán khoản vay 915 triệu CNY. Hiện tại, các nhà phân tích cũng đang đánh giá rủi ro tín dụng gia tăng đối với các LGFV ở các tỉnh Hồ Nam và Vân Nam. Tháng này, "nợ tiềm ẩn" đã trở thành vấn đề "an ninh quốc gia" tại cuộc họp lập pháp thường niên của Trung Quốc.

Công ty sản xuất than

Áp lực tái cấp vốn tại lĩnh vực sản xuất than của Trung Quốc có thể sẽ gây áp lực lớn cho các công ty hàng hóa. Ngành này vốn đã gặp khó khăn để lấy lại niềm tin nhà đầu tư sau vụ vỡ nợ của Yongcheng Coal & Electricity Holding Group Co. hồi tháng 11. Hơn nữa, các doanh nghiệp ngành này còn đối diện với những thách thức khi Bắc Kinh theo đuổi mục tiêu không phát thải carbon vào năm 2060.

Theo dữ liệu do Bloomberg về trái phiếu doanh nghiệp phát hành tại Trung Quốc, tỷ lệ tái cấp vốn đã giảm mạnh nhất ở các địa điểm gần tỉnh Sơn Tây và Hà Bắc. Các công ty ở Sơn Tây – một trong những địa điểm sản xuất than lớn nhất Trung Quốc, chỉ huy động đủ để thanh toán khoản nợ đáo hạn vào tháng 2 – mức thấp nhất trong gần 3 năm qua và so với mức 184% hồi tháng 12. Số liệu trong tháng 2 đối với các công ty ở Hà Bắc là 18%, trong khi tháng 12 là 124%.

Tham khảo Bloomberg