Tự do xài tiền đô tại Phú Quốc: Nên không?

TS. Nguyễn Trí Hiếu

Chuyên gia tài chính

306 bài viết

• Việc can thiệp tỉ giá bằng cách bán ngoại tệ ra thị trường cần cẩn trọng, vì đây là con dao 2 lưỡi trong bối cảnh dự trữ ngoại tệ của Việt Nam đang ở xung quanh 3 tháng nhập khẩu - ngưỡng an toàn
  Tại: Tìm cách hạ nhiệt tỷ giá

Tỉnh Kiên Giang vừa chính thức có đề án thành lập đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt (đặc khu) gửi đến các đại biểu Quốc hội.

Tại đề án, Kiên Giang đề xuất nhiều cơ chế, chính sách đặc thù. Đáng chú ý tỉnh này đề xuất thành lập Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh Phú Quốc thực hiện chức năng quản lý tiền tệ, giám sát hoạt động ngân hàng và được NHNN ủy quyền xác nhận đăng ký các khoản giao dịch vốn cho người cư trú và người không cư trú theo quy định pháp luật về quản lý ngoại hối tại đặc khu.

Đặc biệt, bên cạnh tiền đồng Việt Nam lưu hành chủ yếu trong đặc khu, Kiên Giang đề xuất cho phép đồng đôla được lưu hành tự do trong đặc khu, các đồng tiền khác được phép chuyển đổi tự do sang đôla.

Ngoài ra, người chơi bài tại casino Phú Quốc được phép mang số tiền thắng bài ra nước ngoài hoặc ra khỏi đặc khu sau khi nộp các khoản thuế theo quy định mà không cần giấy phép của NHNN nhưng phải khai báo hải quan.

Lo đôla hóa nền kinh tế

Trước đề xuất mới này, chuyên gia tài chính ngân hàng, TS Nguyễn Trí Hiếu không đồng tình vì cho rằng nếu cho phép tự do chuyển đổi các đồng tiền khác sang đôla sẽ đi ngược lại với chủ trương chống đôla hóa của Chính phủ. Hơn nữa, nếu Phú Quốc trở thành tiền lệ trong việc tự do hóa đồng đôla thì các đặc khu kinh tế khác trên cả nước cũng phải được hưởng chính sách này và từ đó có khả năng sẽ lan tỏa sang các địa phương khác.

Thêm nữa, một khi cho sử dụng đôla tự do thì cũng phải cho phép sử dụng các ngoại tệ mạnh khác như đồng bảng Anh, yen Nhật hay euro thì mới tạo sự công bằng. Tuy nhiên, nếu điều này thành hiện thực thì dẫn đến nguy cơ đồng tiền mạnh sẽ lấn át đồng tiền yếu, do vậy cần hết sức thận trọng. Dù là đặc khu nhưng cũng không nên nằm ngoài quy định về chính sách tiền tệ của một đất nước.

Kiên Giang đề nghị cho phép người nước ngoài được tự do mua bán nhà. Trong ảnh: Khách hàng tìm hiểu dự án bất động sản nghỉ dưỡng đang được xây dựng tại Bãi Trường, Phú Quốc. Ảnh: TL

“Điều đáng nói hơn cả là việc cho sử dụng song song đồng đôla với tiền đồng Việt Nam cũng có thể không đem lại tác động tích cực trong việc hút các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Phú Quốc, càng không có tác dụng gia tăng thêm nguồn kiều hối. Có chăng đề xuất này chỉ làm lợi cho những người buôn bán kinh doanh, mua đi bán lại ngoại tệ để hưởng chênh lệch tỉ giá mà thôi” - ông Hiếu phân tích.

Tán đồng với quan điểm này, chuyên gia kinh tế, TS Đinh Thế Hiển đánh giá việc cho phép sử dụng đôla tự do thoạt nghe như có vẻ sáng tạo nhưng nếu xem xét kỹ thì lại thấy chủ trương này không dựa trên một mô hình khoa học nào về quản lý trên thế giới.

“Hơn nữa, khi áp dụng chính sách đôla hóa tại một khu vực đặc biệt nào đó thì không khác nào đang tự nhận là mình quản lý chưa tốt ngoại tệ. Vì một nơi mà quản lý tốt thì sẽ không cần phải quan tâm nhiều đến việc đổi đồng tiền nội tệ hay sử dụng đôla” - TS Đinh Thế Hiển bày tỏ quan điểm.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế tài chính Bùi Kiến Thành khi trao đổi với báo chí lại cho rằng đây là đề xuất khá bình thường. Bởi đặc khu có những chính sách đặc biệt riêng và nếu xét về đồng tiền trong một thị trường tự do thì việc dùng đồng tiền nào cũng là bình thường.

Ông Thành cũng nêu quan điểm: “Nếu coi Phú Quốc là một đặc khu riêng thì phải có cơ chế luật pháp đặc thù”.

Tác động tích cực đến đầu tư

Cũng tại đề án trên, tỉnh Kiên Giang đề xuất cho phép người nước ngoài vào làm việc tại đặc khu có thời gian hợp đồng từ ba tháng trở lên được mua bán nhà tại các dự án đang phát triển nhà ở trong đặc khu.

Đồng thời tỉnh đề nghị cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài (không bị giới hạn về điều kiện cư trú) được tự do mua bán nhà ở tại các dự án phát triển nhà ở trong đặc khu, bao gồm nhà chung cư, nhà ở có sân vườn hoặc nhà liên kế với thời hạn vĩnh viễn (đối với nhà ở riêng lẻ, biệt thự) hoặc thời hạn 99 năm đối với nhà chung cư.

Trả lời báo chí, ông Phạm Vũ Hồng, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang, nói: “Hiện tại các nước trong khu vực ASEAN và thế giới đều đã áp dụng thời hạn cho thuê đất 99 năm. Cho nên Phú Quốc và các đặc khu áp dụng thời hạn này là cần thiết”.

Bình luận về đề xuất này, ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Công ty Đất Lành, nhận định: “Nếu đề xuất này được Quốc hội thông qua thì sẽ tác động tích cực đối với thị trường bất động sản, khiến việc mua bán nhà, đất tại khu vực này sôi động hơn. Tuy nhiên, cần phải kiểm soát chặt chẽ để tránh những trường hợp lợi dụng sự ưu đãi của chính sách để thực hiện các hợp đồng mua bán chui”.

Trong khi đó, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, nhận xét đề xuất giao quyền sử dụng đất có thời hạn tối đa đến 99 năm nhằm tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tuy nhiên, điều này chưa được quy định trong Luật Đất đai 2013. Do vậy, cần sửa đổi, bổ sung Điều 151 Luật Đất đai 2013 để điều chỉnh quy định sử dụng đất đối với đặc khu kinh tế nhằm phù hợp với tình hình phát triển mới hiện nay.