"Tự nhiên" trở thành freelancer: Tôi đã nghỉ việc toàn thời gian như thế nào?

Tôi nghỉ việc vào một ngày cuối tháng 8 trong sự chia tay nhẹ nhàng từ các anh chị đồng nghiệp đáng yêu. Vài người hỏi tôi đã kiếm được việc ở đâu chưa. Chị HR thì kiên quyết kéo tay tôi lại để hỏi rằng có vấn đề gì với công việc hiện tại hay không? Có điều gì công ty có thể hỗ trợ để tôi tiếp tục làm việc hay không? Trả lời tất cả những băn khoăn của mọi người, tôi chỉ cười bảo mình đơn giản cần một khoảng nghỉ, một dấu ba chấm ở giữa những đoạn văn liên tiếp mà tôi đã viết từ lúc sinh ra, đến trường, lên Đại học rồi đi làm.

Mọi người quen với việc có kế hoạch cho cuộc đời họ. Họ hỏi tiếp theo mình sẽ làm gì. Nói thật, lúc gửi mail xin nghỉ việc, tôi không biết điều gì đang chờ mình tiếp theo. Tôi không có kế hoạch dự phòng, cũng không cầm chắc một ý tưởng nào sẽ được thực thi cả. Nhưng có một điều tôi biết rất rõ, nếu mình cứ ôm hết những công việc đó, chờ đến ngày chắc chắn về bước tiếp theo, tay tôi sẽ không đủ chỗ trống, tâm tôi sẽ không đủ tự do để có thể chạm tới những chân trời mới. Thế là tôi đặt nó xuống. Tôi đặt công việc văn phòng xuống.

Tôi tự do. Đồng nghĩa với việc có rất nhiều khả năng, nhiều cơ hội mở ra trước mắt. Đồng nghĩa là lựa chọn đôi khi khiến tôi băn khoăn. Nhưng tôi chưa một lần ngoảnh lại. Tôi chỉ đơn giản là bước từng bước một về phía trước, chào đón từng cơ hội đến với mình mỗi ngày. Tôi một mực tin vào các dấu hiệu, tin vào dòng chảy tự nhiên của cuộc đời. Khi tôi đi theo con nước, cuộc đời sẽ dẫn dắt đến nơi cần đến.

Kế hoạch của tôi là gì?

Là một kẻ sống ở thì hiện tại, trân trọng những gì mình có và xuôi theo dòng chảy, thú thật tôi không tài nào ngồi xuống lập kế hoạch 5 năm hay 10 năm (như sếp cũ vẫn thường dặn tôi làm). Nếu bạn lên một kế hoạch cứng nhắc, bạn tự bó buộc mình trong những tư duy của bản thân đã lỗi thời. Bản thân bạn là một cá thể phát triển từng ngày. Bạn của hôm nay đã không còn chấp nhận những giá trị của bạn hôm qua nữa. Điều này không có nghĩa là phủ nhận mình của quá khứ. Chỉ là ta trưởng thành, mở rộng giới hạn của mình, và làm được nhiều thứ tuyệt vời hơn là lý trí ta tưởng.

Tôi biết hướng đi. Tôi biết mình muốn gì và không muốn gì. Tôi biết điều gì là phù hợp và không phù hợp với mình ở thời điểm hiện tại. Kế hoạch của tôi ấy à? Đó là cứ tiến về phía trước, đón nhận những cơ hội đến với mình, nói “Không” với những thứ không phù hợp, hành động khi thấy đúng lúc và dừng lại quan sát những lúc còn lại.

Giống như một người đốn cây dành 80% thời gian anh ta có để mài rìu và 20% để chặt cây, tôi biết thời gian này là cần thiết để mình tiếp tục học hỏi thay vì dùng vốn đang có để đi làm. Đương nhiên chuyện này là phù hợp với tôi mà thôi. Không phải ai cũng cần phải như vậy. Tôi biết mình thông qua thời gian bền bỉ quan sát bản thân và thiền định. Không phải ai cũng cần gap year (một năm nghỉ thường là để đi du lịch, làm bán thời gian, đi học những khóa học không chính thức…). Và cũng không phải ai cũng cần phải lao đầu vào công ty đi làm sau Đại học.

Tôi có thể cảm nhận rõ áp lực của chuyện có công việc ổn định với mức lương ổn định sau tốt nghiệp xung quanh. Tôi cảm thấy áp lực đó trong các cuộc trò chuyện, khi mà người ta hỏi bạn làm nghề gì, chức gì, công ty nước ngoài hay không, đặc biệt là khi bạn chuẩn bị ra trường. Tôi cảm nhận được áp lực khi ai đó thấy bạn ở nhà vào một ngày giữa tuần và trông không có vẻ gì là tất bật cả.

Chẳng có thứ gì tốt mà dễ dàng cả

Cuộc sống không đi làm toàn thời gian của tôi cũng bận rộn chẳng kém gì hồi còn đi làm. Chỉ khác là thay vì những trật tự được lặp lại, mỗi ngày giờ đây thực sự là một ngày mới. Tôi nhận mọi cơ hội đến, những cơ hội phù hợp với mục đích của mình, con người mà mình muốn trở thành. Cuộc đời kỳ diệu ở chỗ những người mình cần gặp, những việc mình cần làm đều tự nhiên đến, đúng lúc, đúng chỗ.

Điều quan trọng là tôi vẫn đi làm tự do. Những công việc phải cho tôi tài chính đủ để thực hiện các dự định và thời gian để làm những thứ mình muốn, những thứ mình chưa có cơ hội làm thời còn đi học, đi làm toàn thời gian. Thời gian này, tôi chỉ làm những việc cho mình thời gian để đến lớp học ngôn ngữ mỗi sáng, và đến lớp thiền, hoặc lớp đàn buổi tối.

Có thể tôi là một kẻ quá lạc quan cho nên trải nghiệm nghe có vẻ thật dễ dàng. Nhưng thực tế một chút mà nói thì chẳng có thứ gì có chất lượng mà đạt được dễ dàng cả. Nếu ai đó nói bạn cứ nghỉ việc đi, hoặc bạn cứ đi làm tự do đi cuộc sống của bạn sẽ ăn trắng mặc trơn, tự do tự tại như những blogger hay vlogger toàn thời gian ngoài kia kìa, thì… bạn đừng vội tin họ. Cuộc sống của họ là… của họ.

Họ đã có đủ bản lĩnh, sự chuẩn bị cần thiết và những yếu tố ngoại cảnh kết hợp lại để đủ cho một cú nhảy như vậy. Còn bạn?

Thay vì đặt áp lực phải cân bằng giữa thời gian và tiền bạc, cân bằng việc kiếm tiền và thực hiện ước mơ, tôi chọn đặt mọi thứ theo thứ tự ưu tiên. Người ta bảo sau này có tiền rồi hẵng đi học múa học hát, có tiền rồi hẵng đi du lịch. Nhưng tôi biết ưu tiên hiện tại của mình là học hỏi. Mọi thứ đều mang tính thời điểm. Nên nhân lúc mình còn trẻ, chân mình còn cuồng đi, đầu óc còn minh mẫn, tôi sẵn sàng chấp nhận việc "để dành" áp lực cơm áo gạo tiền ra phía sau để mà đi học trước.

Một "cái bẫy" của tự do là việc quản trị bản thân, và vượt lên những cám dỗ. Khi không có ai quan sát, không có quy định nào giới hạn cả, bạn có đủ bản lĩnh để thức dậy buổi sáng làm những việc cần làm hay không? Khi không ai cầm tay chỉ việc, bạn có đủ khả năng để tự dạy mình những kỹ năng cần thiết? Khi không có người cố vấn cho lời khuyên, khiển trách mỗi khi bạn mắc lỗi, bạn có đủ kỷ luật để sửa mình hay chưa? Bạn có quản lý thời gian hiệu quả?

Bạn lựa chọn cuộc sống của mình

Tôi hiểu những cơ hội mà mình có không tự dưng mà có. Tôi được làm điều mình yêu, học thứ mà trái tim mình tò mò, được sống chậm hơn nhịp độ Sài Gòn vài nhịp đều là nhờ sự hỗ trợ, tạo điều kiện của nhiều người xung quanh.

Nhưng bạn biết không tất cả những thứ này cũng có phần nỗ lực của tôi nữa! Tôi viết tất cả những dòng này để cho bạn biết là bạn có thể LỰA CHỌN khác đi, đi con đường khác đi, vượt ra những lo toan thường nhật hay lề thói xã hội thông thường. Tôi đã lựa chọn cuộc sống này bằng cách kiên quyết NÓI "KHÔNG" với những thứ không đưa mình đến với mục đích. Tôi từ chối những công việc có thể có nhiều tiền nhưng không cho mình thời gian. Tôi từ chối những nơi làm việc không có chánh ngữ và sự tử tế. Cho nên nếu bạn thấy mình quá may mắn khi xung quanh toàn người tốt, đó là do mình đã tỉnh thức "chọn bạn mà chơi" đó thôi.

Nhiều bạn bị mắc kẹt trong một văn phòng mà bạn không thích, làm công việc bạn không ưa chỉ để hài lòng ông sếp làm bạn bực bội. Hoặc nhiều bạn đi học chỉ vì bằng cấp, nghĩ rằng bằng cấp sẽ nâng số lương bạn nhận được mỗi tháng lên một chút. Tin tôi đi, việc nói "Không" là không hề dễ dàng. Nhưng cuộc sống vận hành theo cách mà nếu bạn nói "Có" với thứ gì, vũ trụ sẽ gửi đến bạn nhiều hơn những thứ đó. Nếu bạn cầm quá nhiều thứ trong tay, bạn không có chỗ cho những điều tốt đẹp hơn đến với mình. Hãy dũng cảm từ bỏ để đón nhận.

Yêu bản thân đúng cách đôi khi là đặt những ưu tiên của bạn lên trước thay vì sống theo kỳ vọng xã hội hoặc sống vì người khác. Đây không phải là ích kỷ. Đây là "Tôi chỉ có thể giúp bạn một cách bền vững khi tôi đã giúp được chính mình."

Cuộc sống suy cho cùng là trải nghiệm sai và làm lại. Nếu công ty bạn đang làm không phù hợp, hãy mạnh dạn nộp đơn công ty khác. Nếu bạn không thích đi làm nữa, hãy thử chuyển sang đi học. Nếu bạn muốn khám phá thế giới, hãy lên kế hoạch cho các chuyến đi. Dẫu cho công ty mới không tốt bằng công ty cũ, dẫu cho đi học lại tiếp tục làm bạn nản chí, dẫu bạn cuối cùng không đủ tài chính cho chuyến đi của mình, thì ít ra bạn dám thử. Nếu không bước đi, bạn không thể tưởng tượng được là mình có thể đi xa đến mức nào.