Từ vị trí kẻ độc tôn trên thị trường, 'ngôi vương xe điện' của Tesla đang bị loạt thương hiệu đấu đá, tranh giành

Sau nhiều năm lái thử những chiếc xe Tesla của bạn bè, anh Chris Romanowski nhận thấy mình không ưng sản phẩm của tỷ phú Elon Musk chút nào, từ khâu thiết kế cho tới khả năng vận hành ồn ào đều không thể bằng những chiếc xe xăng truyền thống.

Bởi vậy sau khi quyết định sẽ mua một chiếc ô tô điện, anh Romanowski đã quyết định chọn Mustang Mach E của nhà Ford. Theo anh Romanowski, chiếc xe này có thiết kế hấp dẫn hơn, điều khiển tốt hơn và thoải mái hơn so với nhà Tesla.

Theo tờ Washington Post, những khách hàng như anh Romanowski đang giúp cuộc chiến tranh giành ngôi vương của Tesla trên thị trường xe điện trở nên sôi động hơn. Kể từ khi Elon Musk chuyển hướng tập trung sang cho Twitter thì ngày càng nhiều hãng xe đã cố gắng tận dụng cơ hội để chiếm ngôi vương từ nhà Tesla sau nhiều năm thống trị.

Số liệu của S&P Global cho thấy thị phần xe điện tại Mỹ của Tesla đã giảm từ 79% năm 2020 xuống chỉ còn 65% năm 2022. Nguyên nhân chủ yếu là do sự gia tăng cạnh tranh mạnh mẽ từ nhiều hãng xe, bao gồm cả các sản phẩm giá rẻ thu hút người dùng.

Thậm chí việc thừa sản lượng so với số đơn giao hàng đã buộc Tesla phải hạ giá liên tiếp vào cuối năm, một động thái hiếm khi xảy ra với đế chế của Elon Musk.

Hiện đứng thứ 2 trong bảng xếp hạng thị phần xe điện Mỹ là Ford với 7%, KIA với 5% còn Chevrolet và Hyundai chiếm 4%. Dù con số tuy nhỏ nhưng với đà gia tăng doanh số mạnh mẽ cũng như tiềm lực to lớn từ mảng ô tô truyền thống, khả năng cao Tesla sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề.

Mặc dù những người chơi mới trên thị trường hiện nay chủ yếu thắng thế nhờ xe điện giá rẻ nhưng một số thương hiệu như Mercedes Benz cũng đang tập trung phát triển phân khúc hạng sang để cạnh tranh với Tesla.

Tờ Washington Post cho biết ngày càng nhiều người hâm mộ Elon Musk từ bỏ Tesla vì sự mất tập trung của nhà sáng lập này cho “đồ chơi” mới mang tên Twitter. Thêm vào đó, hàng loạt những phát ngôn và động thái gây tranh cãi khiến hình ảnh của vị tỷ phú này bị hoen ố, qua đó ảnh hưởng đến Tesla.

Nỗi lo suy giảm thị phần, nhất là ở thị trường lớn thứ 2 của hãng là Trung Quốc đã khiến cổ phiếu của Tesla mất 70% giá trị trong năm qua, khiến ngày càng nhiều nhà đầu tư phản đối CEO Elon Musk.

Trong tháng trước, Tesla đã phải giảm giá sản phẩm ở Mỹ, đồng thời giảm giá lần thứ 2 tại thị trường Trung Quốc do sự trỗi dậy mạnh mẽ của các hãng xe nội địa.

Tuy nhiên nhiều chuyên gia nhận định như vậy là chưa đủ và Elon Musk cần làm nhiều hơn để bình ổn tình hình.

“Elon Musk cần phải có hành động mạnh tay hơn trong năm 2023 thay vì bị xao nhãng bởi Twitter nếu không muốn giá cổ phiếu giảm mạnh hơn nữa”, báo cáo của Wedbush Securities nêu rõ.

Phía Tesla không có bình luận gì về điều này khi được tờ Washington Post hỏi. Tuy nhiên Elon Musk đã đăng trên Twitter với lời cam kết rằng ông sẽ đảm bảo các cổ đông của Tesla được hưởng lợi “dài hạn” từ thương vụ mua lại mạng xã hội này.

Lợi thế

Trong cuộc cạnh tranh ngôi vương của thị trường xe điện, Tesla vẫn có nhiều lợi thế hơn các đối thủ khác.

Chuyên gia Stephanie Brinley của S&P Global Mobility cho biết Elon Musk đã xây dựng được một chuỗi cung ứng hoàn thiện cho xe điện, với 4 nhà máy sản xuất trên toàn cầu. Trong khi đó những đối thủ của Tesla mới chỉ bắt đầu việc xây dựng những dự án ô tô điện của riêng mình, ngoại trừ những doanh nghiệp địa phương ở Trung Quốc.

Tại thị trường Mỹ, Tesla vẫn đang phát triển các dự án mới như xe tải điện Cybertruck, dù bị trễ hẹn vài năm so với cam kết, hay dòng siêu xe điện Roadster. Ngoài ra Elon Musk cũng cho biết họ đang phát triển một sản phẩm có giá rẻ hơn cả dòng Model 3 nhằm đa dạng hóa phân khúc thị trường.

Chuyên gia Brinley nhận định hiện còn quá sớm để nói ai sẽ là người thắng sau cùng trên một thị trường thay đổi quá nhanh như xe điện. Nhiều dự đoán cho thấy ngành ô tô điện ở Mỹ sẽ tăng từ 5% thị phần xe hạng nhẹ (Light Vehicle) năm 2022 lên 17% năm 2025.

“Khi có nhiều đối thủ hơn thì đương nhiên Tesla sẽ mất thị phần, nhưng điều đó không có nghĩa là họ sẽ không tăng trưởng nữa và cũng không phải là Tesla sẽ mất lợi nhuận. Câu chuyện đơn giản là nhiều người ăn một miếng bánh thì thị phần sẽ nhỏ lại, nhưng cả chiếc bánh này vẫn sẽ tăng trưởng nhanh nên nhìn chung chưa thể đánh giá điều gì”, chuyên gia Brinley nhấn mạnh.

Theo nhiều dự đoán, Tesla sẽ bán được khoảng 800.000 chiếc xe tại Mỹ năm 2025, cao hơn so với 502.000 chiếc năm 2022.

Thách thức

Dẫu vậy, giám đốc Andrew James của một hãng bảo hiểm xe hơi nhận định những động thái gây tranh cãi của Elon Musk đã khiến khá nhiều khách hàng như anh phải quay lưng lại với Tesla. Tháng trước, anh James mới mua một chiếc Mustang Mach E với giá 51.500 USD thay vì Tesla.

“Cách đây 2 năm, nếu bạn hỏi tôi nên mua xe điện gì thì chắc chắn đó sẽ là Tesla. Thế nhưng những gì Elon Musk làm đã khiến nhiều người như tôi mất tin tưởng. Không phải cá nhân gì đâu nhưng tôi nghĩ giờ đây có nhiều lựa chọn cho xe điện hơn là Tesla”, anh James cho biết.

Tương tự, anh Joseph Law sống tại Springfield-Mỹ cho biết mình đã sở hữu một chiếc Tesla Model 3 cách đây 2 năm và thực sự thích nó, nhưng anh vẫn cần nhiều hơn thế. Sau khi lái thử vài tháng, anh Law quyết định chi 54.000 USD để mua một chiếc KIA EV6, và bạn của anh cũng mua một chiếc tương tự.

“Chiếc xe này có nhiều chức năng cơ bản mà nếu với Tesla thì bạn sẽ phải bỏ tiền mua thêm. Đây có vẻ như một lựa chọn hợp lý khác, và nó cũng rộng rãi hơn chiếc Model 3 cũ của tôi... Đừng hiểu nhé, tôi vẫn thích chiếc Tesla của mình, chỉ đơn giản là tôi muốn nhiều thứ hơn nữa”, anh Law cho biết.

Điểm trừ duy nhất của chiếc EV6 là chúng không được sản xuất tại Bắc Mỹ, qua đó được hưởng mức thuế ưu đãi 7.500 USD. Trong khi đó dòng Mustang Mach E của Ford được sản xuất tại Mexico còn xe điện của Chevrolet được làm ở Mỹ nên vẫn nằm trong diện nhận ưu đãi này.

Theo COO Steven Center của KIA chi nhánh Mỹ, chính sách ưu đãi thuế là một cản trở lớn với những công ty nước ngoài khi xóa nhòa ưu thế về giá. Bởi vậy KIA đang lên kế hoạch sản xuất xe tại Mỹ trong vài năm tới. Mặc dù vậy, hiện các dòng xe điện giá rẻ của KIA vẫn đang hút khách mạnh mẽ tại Mỹ.

Trong khi đó, giám đốc mảng xe điện Darren Palmer của Ford cho biết công ty không dám quảng cáo quá mạnh cho dòng Mach E vì hiện cầu đang vượt cung quá nhiều.

Sản lượng không đủ đang khiến thời gian chờ lấy xe của khách mua Mustang Mach E bị kéo dài, qua đó buộc Ford đặt mục tiêu nâng lên mức 270.000 chiếc xe điện xuất xưởng mỗi năm trên toàn cầu.

*Nguồn: Washington Post