Từ vụ The Harmona: TP.HCM sẽ công khai dự án thế chấp ngân hàng

Điều đáng nói, sự việc ở The Harmona không phải là cá biệt mà là tình trạng này khá phổ biến tại nhiều dự án hiện nay. Các chuyên gia bất động sản, luật sư cho rằng sự việc này cũng có một phần trách nhiệm của các cơ quan quản lý.

Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở TN-MT TP.HCM, phát biểu chỉ đạo.

Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM (TN-MT), cho biết hiện nay có 73 dự án đầu tư xây dựng nhà ở đang nộp hồ sơ để sở cấp giấy chứng nhận (GCN) với tổng số căn hộ là 14.900 căn. Đến nay, sở đã giải quyết 7.800 căn, chiếm khoảng 50% các dự án, số còn lại Sở TN-MT đang tiếp tục giải quyết trong thời gian sớm nhất.

Ông Thắng khẳng định, xử lý tài sản chủ đầu tư đã thế chấp thì TP.HCM rất chủ động trong việc này, không phải đợi đến lúc xảy ra sự việc tại dự án The Harmona mới xử lý. Vừa qua, Bộ Tư pháp đã có văn bản số 1184/BTP-ĐKGDBĐ ngày 14/4/2016 liên quan đến việc cấp GCN cho người mua nhà ở các dự án mà chủ đầu tư đã thế chấp: UBND TP.HCM yêu cầu chủ đầu tư đăng ký thay đổi nội dung thế chấp, thỏa thuận về thay đổi rút bớt tài sản thế chấp với tổ chức tín dụng. Sau khi chủ đầu tư đăng ký thay đổi nội dung thế chấp (rút bớt tài sản) sẽ giải quyết cấp GCN cho người mua nhà ở.

Trường hợp chủ đầu tư không thực hiện, UBND TP.HCM căn cứ vào mức độ vi phạm của chủ đầu tư để xem xét, xử lý theo quy định. Trường hợp phát sinh tranh chấp do người mua nhà không được cấp GCN thì kịp thời hướng dẫn người mua nhà thực hiện khởi kiện chủ đầu tư theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự, yêu cầu bồi thường thiệt hại hoặc hủy hợp đồng. Trường hợp chủ đầu tư còn tài sản riêng chưa được chứng nhận sở hữu trên GCN đã cấp thì xem xét cấp GCN cho chủ đầu tư, tài sản này sẽ trở thành tài sản thế chấp thay cho tài sản thế chấp là căn hộ mà chủ đầu tư đã bán.

Hiện nay, Sở TN-MT đang rà soát lại toàn bộ dự án được thế chấp ở ngân hàng dẫn đến tình trạng chưa cấp chủ quyền cho người mua nhà để yêu cầu các chủ đầu tư nghiêm túc thực hiện đăng ký thay đổi nội dung thế chấp (rút bớt tài sản là các căn hộ đã bán cho người mua). Trường hợp chủ đầu tư không thực hiện, sở sẽ xử phạt đối với hành vi không đăng ký biến động đất đai... Ngoài ra, sở sẽ thực hiện công khai tình trạng vi phạm trên trang thông tin điện tử của sở, Bộ TN-MT, Tổng cục Quản lý đất đai. Theo đó, các chủ đầu tư vi phạm sẽ không đủ điều kiện để được xem xét giao đất đối với những dự án tiếp theo.

Thị trường sẽ không còn lặp lại những sự việc như tại chung cư The Harmona.

Ngoài ra, người mua nhà căn cứ vào hợp đồng đã ký kết với chủ đầu tư, các quy định của Bộ luật Dân sự năm 2005 để khởi kiện Tòa án giải quyết đồng thời yêu cầu bồi thường thiệt hại (nếu có). Bởi vì theo Điều 348 Bộ luật Dân sự năm 2005 đã quy định bên thế chấp không được bán, trao đổi, tặng cho tài sản thế chấp trừ trường hợp được bên nhận thế chấp đồng ý.

Để bảo vệ quyền lợi người mua nhà và minh bạch thị trường bất động sản, ông Nguyễn Toàn Thắng đưa ra một số giải pháp:

Đối với chủ đầu tư: Phải cung cấp đầy đủ, trung thực hồ sơ, thông tin, tiến độ dự án, thực trạng tài sản thế chấp và chịu trách nhiệm về hồ sơ, thông tin do mình cung cấp; làm thủ tục đăng ký đất đai theo quy định; giao GCN cho người mua nhà, trừ trường hợp người mua có văn bản đề nghị tự làm thủ tục cấp GCN; thực hiện đăng ký thế chấp, giải chấp, thay đổi nội dung đã đăng ký theo đúng quy định pháp luật...

Đối với người mua nhà: Kiểm tra pháp lý dự án nhà ở đủ điều kiện trước khi giao dịch; yêu cầu doanh nghiệp cung cấp hồ sơ, thông tin về bất động sản; làm thủ tục và giao GCN kèm theo hồ sơ về nhà, công trình xây dựng.

Đối với tổ chức công chứng: Kiểm tra pháp lý của dự án, bảo đảm thực hiện công chứng theo đúng quy định pháp luật.

Đối với tổ chức tín dụng nhận thế chấp: Kiểm tra, xác minh bất động sản đủ điều kiện trước khi nhận thế chấp; yêu cầu bên thế chấp cung cấp thông tin về thực trạng tài sản thế chấp, kịp thời thông báo cho Văn phòng đăng ký đất đai, tổ chức công chứng khi cần thiết.

Sở Xây dựng: Công khai trên cổng thông tin điện tử các thông tin có liên quan đến các dự án đầu tư xây dựng nhà ở trên địa bàn ngay sau khi dự án được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và duy trì thời hạn công bố thông tin trong suốt thời gian thực hiện dự án.

Ông Nguyễn Toàn Thắng cho biết, về phía Sở TN-MT sẽ thực hiện rà soát và sớm công khai các dự án đầu tư xây dựng nhà ở đang thế chấp tại ngân hàng để giúp người mua nhà nắm bắt thông tin, hạn chế rủi ro khi mua nhà thuộc các dự án đang có thế chấp vay vốn tại ngân hàng.