Tuyến đường sắt giúp vận chuyển than từ mỏ lớn nhất thế giới ở Trung Quốc

Ảnh: Weibo

Báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng dẫn tin tức của tờ Science and Technology Daily đưa tin: Mỏ lộ thiên Zhundong nằm phía đông bắc Urumqi, thủ phủ của Tân Cương có trữ lượng 390 tỷ tấn than. Trữ lượng ước tính này cao hơn gấp khoảng 200 lần mỏ than đá North Antelope Rochelle ở Mỹ - từng là mỏ than lớn nhất thế giới. Các nhà nghiên cứu Trung Quốc ước tính vào năm 2016, than năng lượng cao với hàm lượng lưu huỳnh thấp của mỏ Zhundong có thể hỗ trợ nhu cầu năng lượng của Trung Quốc trong hơn một thế kỷ.

Giờ đây, tuyến đường sắt dài 257 km từ Zhundong đến Urumqi sẽ giúp tăng công suất vận chuyển của mỏ than này thêm 90%, lên trên 100 triệu tấn mỗi năm.

Mỏ than lộ thiên Zhundong. Ảnh: Tianshannet

Các kỹ sư đường sắt cho biết họ đã gặp nhiều thách thức trong quá trình xây dựng tuyến đường sắt mới với thời gian vô cùng gấp gáp. Ông Huang Jian, Phó giám đốc bộ phận vận chuyển hàng hóa của Cục đường sắt Urumqi thuộc Tổng công ty Đường sắt Trung Quốc, cho biết: “Sau khi hoàn thành dự án, vấn đề tắc nghẽn gây khó khăn cho tuyến đường sắt trong nhiều năm đã được loại bỏ hoàn toàn. Chúng tôi đã cải thiện đáng kể công suất của tuyến đường này. Tổ chức hiệu quả việc vận chuyển hàng hóa, phục vụ sản xuất của các doanh nghiệp dọc tuyến đường sắt này là một thay đổi cơ bản đối với chúng tôi”.

Chính phủ Trung Quốc đang có kế hoạch biến Zhundong thành cơ sở sản xuất hóa chất và năng lượng từ than lớn nhất trên thế giới. Theo báo cáo của tờ Nhật báo Guangming hồi tháng 6, khu Phát triển Công nghệ và Kinh tế Zhundongcó quy mô sản xuất tương đương Kuwait. Khu vực này đã xây dựng hơn 1.200 trạm điện và nhà máy trong những năm gần đây.

Khu vực khai thác mỏ ở mỏ than lộ thiên Zhundong. Ảnh: Tianshannet

Các nhà máy nhiệt điện than đã sản xuất gần 300 GWh điện/ngày, cung cấp cho người dân từ sa mạc Gobi đến miền đông Trung Quốc, thông qua đường dây điện siêu cao áp 3.200km dài nhất và mạnh nhất thế giới. Sản lượng này tương đương với năng lượng tạo ra bởi hơn 10 lò phản ứng hạt nhân lớn.

Báo cáo cho biết nhiều dây chuyền sản xuất trong các nhà máy hóa chất mới ở khu vực này đã giảm số lượng nhân công, sau khi trang bị robot thay thế con người để biến than đá thành các sản phẩm hóa chất có giá trị cao. Với hỗ trợ của các loại phương tiện không người lái, máy xúc và các máy móc thông minh khác được tích hợp trí tuệ nhân tạo và công nghệ 5G, mỏ than Zhundong đã sản xuất gần 150 triệu tấn than vào năm 2021, gấp đôi sản lượng của North Antelope Rochelle vào năm 2019.

Máy móc chạy bằng công nghệ AI và 5G tại mỏ than Zhundong. Ảnh: Weibo

Khi tuyến đường sắt đầu tiên đến mỏ than được xây dựng vào năm 2009, công suất hàng hóa hàng năm chỉ giới hạn ở mức 15 triệu tấn. Trong những năm gần đây, do nhu cầu than từ các nhà máy điện và nhà máy dọc tuyến ngày càng tăng nhanh, tuyến đường sắt một ray cũ nối Zhundong và Urumqi đã hoạt động với tình trạng quá tải gấp 3 lần công suất thiết kế.

Đề xuất mở rộng tuyến đường sắt một ray sang hệ thống đường ray đôi được đưa ra từ đầu năm 2015, nhưng Chính phủ Trung Quốc mới thông qua dự án này vào năm ngoái. Ông Zhao Feng, kỹ sư của Công ty Kỹ thuật số 4 thuộc Cục Đường sắt Trung Quốc, người tham gia xây dựng tuyến đường sắt mới, cho biết giới chức đã áp thời hạn hoàn thành dự án.

Tuy nhiên, tuyến đường sắt mới chỉ có thể xây dựng vào sáng sớm hoặc chiều muộn vì nhiệt độ nhiệt độ chênh lệch quá lớn ở sa mạc Gobi. Điều này thúc đẩy nhóm kỹ sư phải phát triển các kỹ thuật mới để ngăn tình trạng đường ray bị cong vênh do nhiệt độ khắc nghiệt. Nhóm nghiên cứu cũng phải giảm thiểu xáo trộn môi trường sống đối với nhiều loài động vật hoang dã sống dọc theo tuyến đường này.

Máy móc quy mô lớn hoạt động tại khu vực khai thác mỏ ở mỏ than lộ thiên Zhundong. Ảnh: Tianshannet

Sản xuất và sử dụng năng lượng có vai trò quan trọng đối với mục tiêu trung hoà carbon của Trung Quốc trước năm 2060. Dù đã xây dựng trang trại năng lượng gió và năng lượng Mặt Trời với tốc độ nhanh hơn mọi quốc gia khác, nhưng Chính phủ Trung Quốc gần đây đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì và tăng sản lượng than, hiện đáp ứng khoảng 60% nhu cầu năng lượng của quốc gia, như một biện pháp để đối phó với cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu và thời tiết khắc nghiệt.

Trong khi đó, đợt hạn hán chưa từng thấy đã xảy ra ở các khu vực phía nam vốn có nguồn nước phong phú. Tình trạng thời tiết khắc nghiệt đã làm giảm sản lượng của các nhà máy thủy điện trong khi nhu cầu điện tăng cao vì nắng nóng.

Trong tháng này, ở tây nam Tứ Xuyên, nhiều nhà máy, bao gồm cả các nhà sản xuất chip, đã phải đóng cửa trong một tuần để tiết kiệm điện.

Trung Quốc sản xuất 1/3 lượng điện trên thế giới. Theo số liệu chính thức, sản lượng điện của nước này trong tháng 7 đã tăng 4,5% so với một năm trước đó để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng. Từ tháng 1 đến tháng 7, sản lượng than ở Trung Quốc đã tăng hơn 12% so với một năm trước đó là 2,56 tỷ tấn.