Tỷ phú Trung Quốc vỡ mộng khi 'lỡ' chi hơn trăm triệu USD để nhập 100 triệu liều vắc-xin Pfizer về nước

Khi Covid-19 bắt đầu lan rộng ở Vũ Hán vào đầu năm ngoái, nhà sản xuất thuốc, tỷ phú Trung Quốc - Guo Guangchang, tưởng như đã nắm trong tay thắng lợi lớn. Ông đã hợp tác với BioNTech của Đức - hãng sau đó cùng sản xuất với Pfizer là một trong những loại vắc-xin thành công nhất chống lại virus SARS-CoV-2.

Tuy nhiên, gần 1 năm sau, loại vắc-xin này lại không được Trung Quốc đại lục phê duyệt. Trong những tuần gần đây, Bắc Kinh cũng ủng hộ 1 loại vắc-xin mRNA "cây nhà lá vườn", cho phép công ty Walvax Biotechnology thử nghiệm với việc triển khai mũi tiêm tăng cường cho người dân.

Động thái này đang làm dấy lên câu hỏi về việc liệu vắc-xin Pfizer-BioNTech có được Trung Quốc chấp thuận hay không. Liệu công ty Shanghai Fosun Pharmaceutical Group của ông Guo có khả năng sinh lời từ thương vụ này hay không.

Việc Bắc Kinh liên tục trì hoãn phê duyệt vắc-xin của phương Tây là dấu hiệu mới nhất cho thấy các ông trùm nước này dễ bị ảnh hưởng như thế nào trước chính sách chính trị của các nhà lãnh đạo. Ngoài ra, điều này cũng nêu bật lên triển vọng mù mờ của các nhà sản xuất thuốc toàn cầu khi hoạt động ở Trung Quốc. Cho đến nay, hơn 1 tỷ người dân nước này đã được tiêm mũi vắc-xin Covid-19 thứ 2, do các công ty trong nước sản xuất.

Giới phân tích cho biết, hiện rất khó để biết được khi nào vắc-xin Pfizer-BioNTech sẽ được phê duyệt ở Trung Quốc đại lục vì các nhà quản lý chưa công bố lý do tại sao loại vắc-xin này bị hạn chế.

Theo Zhao Bing - nhà phân tích cấp cao ngành y tế China Renaissance Securities HK Ltd., thị trường Trung Quốc có thể nằm ngoài tầm với của các hãng dược phẩm quốc tế, nếu vắc-xin và thuốc không được phép sử dụng vì "lý do chính trị thay vì kinh tế và sinh học."

Zhao nói: "Liệu Fosun có thể giành được bao nhiêu thị phần? Tôi không biết nhưng chắc chắn có vẻ không khả quan."

Những vấn đề này chắc chắn là một đòn giáng mạnh đối với tỷ phú Guo. Trong những năm gần đây, ông đã nỗ lực đưa lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ trở thành trọng tâm của tập đoàn. Cổ phiếu Fosun Pharma hiện giao dịch thấp hơn 40% so với mức đỉnh hồi tháng 8. Trong khi đó, giá trị tài sản của ông cũng giảm xuống 3,5 tỷ USD từ mức 4,6 tỷ USD vào năm nay. Do tình trạng bán tháo trên thị trường và kinh tế Trung Quốc trì trệ, hoạt động kinh doanh bán lẻ và du lịch của Fosun International Ltd. gặp nhiều khó khăn.

Trong khi đó, vắc-xin của Pfizer đã được chấp thuận rộng rãi trên khắp thế giới trong nhiều tháng qua. Pfizer đang thu về hàng tỷ USD nhờ bán vắc-xin. Trong khi Fosun đã phân phối vắc-xin ở Hong Kong, Đài Loan và Ma Cao, thì họ vẫn đang trong quá trình đăng ký sử dụng ở đại lục.

BioNTech yêu cầu Fosun thanh toán trước 125 triệu euro (141 triệu USD) trước cuối năm 2020 để đảm bảo 100 triệu liều cho Trung Quốc đại lục vào năm 2021. Một số liều Pfizer-BioNTech - được dán nhãn chữ Trung Quốc giản thể, đã được chuyển đến Đài Loan dưới dạng quyên góp của các tổ chức từ thiện và nhà sản xuất chip của thành phố này - đã mua từ Fosun.

Trong khi đó, Fosun cũng đồng ý đầu tư 100 triệu USD vào liên doanh với BioNTech để sản xuất vắc-xin này tại Trung Quốc. Nhà máy của họ dự kiến sẽ sản xuất 1 tỷ liều/năm, sau khi được chuyển giao công nghệ và công thức từ BioNTech.

Thương vụ được cho là thất bại của tỷ phú Guo diễn ra cùng thời điểm với Trung Quốc kiểm soát sự bành trướng của một số ông trùm quyền lực nhất, như Jack Ma hay Pony Ma. Trong lĩnh vực dược phẩm, giới chức nước này hiện đang khuyến khích hoạt động sản xuất vắc-xin trong nước và nỗ lực bán ra ngoài thế giới.

Hiện tại, vắc-xin của Walvax - được đồng phát triển bởi Suzhou Abogen Biosciences Co. và quân đội Trung Quốc, đang được thử nghiệm giai đoạn cuối ở các quốc gia gồm Mexico và Indonesia. Dự kiến, kết quả sẽ được công bố sớm nhất là vào cuối năm nay.

Fosun được thành lập bởi Guo - sinh viên ngành triết học, và 3 người bạn ngành kỹ thuật di truyền tại Đại học Fudan vào đầu những năm 1990. Ban đầu, Fosun là một công ty tư vấn. Sau đó, ông Guo đã nhìn thấy cơ hội kinh doanh ở các lĩnh vực mới, mở ra cho các công ty tư nhân. Fosun đã thực hiện những thương vụ mua lại trên toàn cầu.

Guo coi y tế là một lĩnh vực quan trọng đối với tập đoàn và đơn vị kinh doanh dược phẩm này bán một loạt các thuốc điều trị từ bệnh tiểu đường cho đến rối loạn tâm thần. Tại Trung Quốc, hãng cũng phân phối các loại thuốc nước ngoài như thuốc điều trị ung tư Gilead Sciences Inc. và robot phẫu thuật do Intuitive Surgical Inc. sản xuất.

Tháng 7 năm nay, Fosun Pharma đã ký một thoả thuận với công ty công nghệ sinh học trong nước Kintor Pharmaceutical Ltd. để quảng cáo một loại thuốc điều trị bệnh nhân Covid-19 đang được thử nghiệm. Loại thuốc này có tên là proxalutamide, đang được Kintor nghiên cứu như một phương pháp tiềm năng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Nghiên cứu trước đó ở Brazil cho thấy loại thuốc này làm giảm tỷ lệ nhập viện ở các ca Covid-19 có triệu chứng nhẹ và tỷ lệ tử vong ở những người có triệu chứng nặng. 

Tham khảo Bloomberg